[imgl]http://photo.tinhte.com/attach/public_image/btv/3/34bdd4781ea77a_1e3583f8c3cdc6fb.jpg[/imgl]Apple đã có một mối quan hệ rất lâu dài với Adobe, chúng tôi thậm chí đã gặp những người sáng lập công ty này ngay từ khi họ còn khởi nguồn từ một ga ra xe. Chúng tôi đồng thời là khách hàng lớn đầu tiên của họ, sử dụng ngôn ngữ Postscript của Adobe cho máy in Laserwriter. Apple đã đầu tư khoảng 20% giá trị thị trường của Adobe trong hàng năm trời, chúng tôi làm việc với nhau rất nhiều để dẫn đầu thị trường xuất bản và đã có nhiều ký ức tốt về phía bên kia. Kể từ kỷ nguyên vàng đó, cả 2 công ty đều đã phát triển rất nhanh theo nhiều hướng khác nhau. Apple gần như chết đi sống lại trong khi Adobe bắt đầu thâm nhập thị trường doanh nghiệp với những sản phẩm Acrobat của họ. Ngày nay, cả 2 công ty đều đang làm việc cùng với nhau để phục vụ hàng triệu khách hàng cần tính sáng tạo, những người dùng Mac mua khoảng 1 nửa gói sản phẩm Adobe Creative Suite.
Tôi muốn nêu ra những suy nghĩ của mình về Adobe Flash để khách hàng và những kẻ chỉ trích có thể hiểu rõ tại sao Apple lại không cho phép Flash chạy trên iPhone, iPod và iPad. Người ta đã cho rằng chúng tôi muốn bảo vệ miếng bánh của mình, muốn giữ cho App Store tránh xa khỏi các phần mềm trên nền Flash. Nhưng đó không phải là sự thật, chúng tôi đã gặp các vấn đề về mặt kỹ thuật khi cố gắng mang Flash lên. Adobe cho rằng iPhone OS là 1 hệ thống đóng còn Flash lại mở cho tất cả mọi người. Sự thật hoàn toàn ngược lại, hãy để tôi giải thích về điều đó.
Đầu tiên, chuẩn mở:
Adobe Flash 100% thuộc quyền sở hữu của Adobe và chỉ do công ty này cung cấp. Họ có quyền quyết định đến tương lai của chuẩn này, giá cả, nâng cấp.... Khi một sản phẩm nào đó của Adobe được đông đảo công chúng biết đến, nó không đồng nghĩa với việc đó là chuẩn mở. Nhất là khi những sản phẩm này được kiểm soát hoàn toàn và chỉ được giới thiệu bởi một mình Adobe. Dù bằng bất cứ cách định nghĩa nào, Flash là 1 hệ thống đóng hòan toàn.
Apple cũng có rất nhiều sản phẩm được đăng ký bản quyền, nhưng trong khi những hệ điều hành như iPhone, iPad... nên là độc quyền, chúng tôi vô cùng tin tưởng rằng tất cả các tiêu chuẩn nền web phải được mở. Thay vì chọn Flash, Apple đã sử dụng toàn bộ các chuẩn mở như HTML5, CSS và JavaScript. Tất cả các thiết bị di động của Apple đều phải được bán ra với khả năng hoạt động ở tốc độ cao và tiêu thụ điện năng thấp, do đó chuẩn mở là 1 lựa chọn hợp lý vì nó có đủ những tính chất này. HTML5, chuẩn web mới được giới thiệu bởi Google, Apple và nhiều công ty khác cho phép các nhà phát triển web tạo ra những hiệu ứng đồ họa nâng cao, các hiệu ứng hình ảnh, hoạt họa.. mà phụ thuộc vào các plug-in từ bên thứ ba như Flash. HTML5 hoàn toàn mở và được điều khiển bởi 1 hội đồng chứ không phải 1 công ty nào hết. Tất nhiên, Apple cũng là 1 thành viên trong hội đồng đó.
Chúng tôi cũng đã từng tạo nên những tiêu chuẩn mở cho web, chẳng hạn như việc giới thiệu WebKit. Webkit là 1 engine dựng hình mở trên nền HTML5, nó đang được sử dụng trong trình duyệt Safari trên tất cả các thiết bị của Apple. WebKit được chấp nhận rộng rãi bởi rất nhiều công ty, Google sử dụng nó trong trình duyệt của Android, Palm dùng nó, Nokia dùng nó và ngay cả RIM cũng thông báo sẽ sử dụng WebKit trong thời gian tới. Hầu như tất cả các trình duyệt web di động trừ các nền tảng đến từ Microsoft đều dựa trên nền WebKit. Bằng cách mở WebKit cho tất cả mọi người, Apple đã tạo nên một tiêu chuẩn mới cho các trình duyệt web di động.
Thứ 2, một trải nghiệm web hoàn chỉnh:
Adobe luôn lặp đi lặp lại rằng các thiết bị di động của Apple không có khả năng trải nghiệm web hoàn chỉnh bởi vì 75% video trên web được lưu trữ dưới dạng Flash. Nhưng có 1 điều họ không hề nói, đó chính là hầu hết chúng đều tồn tại dưới các định dạng khác hiện đại hơn, chẳng hạn như H.264. Và tất nhiên các định dạng này đều có thể xem được trên iPhone, iPod hay iPad. Youtube, trang web chứa hơn 40% lưu lượng video trực tuyến toàn cầu đã tồn tại trên iPhone ngay từ phiên bản đầu tiên dưới dạng 1 chương trình riêng lẻ. Đó là còn chưa kể đến iPad đang cung cấp cho người dùng trải nghiệm Youtube tuyệt với nhất mà chúng ta từng thấy. Tất nhiên, ngoài Youtube thì các thiết bị Apple còn hỗ trợ Vimeo, Netflix, Facebook, ABC, CBS, CNN, MSNBC, Fox News, ESPN, NPR, Time, The New York Times, The Wall Street Journal, Sports Illustrated, People, National Geographic, và rất nhiều, rất nhiều thứ khác. Có lẽ những thiết bị của chúng tôi không “đói khát” video như Adobe lầm tưởng.
Một trong những vấn đề khác mà Adobe buộc tội Apple là chúng tôi không thể chơi các game Flash trên thiết bị của mình. Điều này hoàn toán đúng nhưng ai mà cần đến chúng khi mà đã có hơn 50.000 game và ứng dụng giải trí trên App Store, rất nhiều trong số đó là miễn phí. Có nhiều game và ứng dụng giải trí trên iPhone, iPod touch và iPad hơn bất cứ thiết bị di động nào trên thế giới.
Thứ 3, sự ổn định, bảo mật và hiệu năng:
Symactec đã thông báo Flash là một trong những hệ thống bảo mất kém nhất của năm 2009. Chúng tôi cũng biết Flash là 1 trong những nguyên nhân chính làm cho các hệ thống Mac gặp vấn đề. Apple đã làm việc với Adobe rất nhiều để sửa chữa những vấn đề này nhưng chúng vẫn còn tồn tại bao nhiêu năm qua. Chúng tôi không muốn hy sinh tính ổn định và bảo mật của iPhone, iPod và iPad để đổi lấy Flash.
Mặt khác, Flash không có hiệu năng tốt lắm trên các thiết bị di động. Chúng tôi đã hỏi Adobe liệu họ có thể cho mình thấy Flash hoạt động ra sao trên các thiết bị di động, bất cứ một thiết bị nào trong hàng năm trời nhưng câu trả lời vẫn không có. Adobe cho biết Flash sẽ xuất hiện trên điện thoại thông minh vào đầu 2009 nhưng rồi thời điểm đó đã trôi qua, cuối năm tới, rồi giờ là nữa đầu 2010 rồi, chúng ta sắp bước đến nửa cuối 2010 nhưng thiết bị đó ở đâu Adobe? Chúng tôi thành thật nghĩ nó sẽ được ra đời 1 ngày nào đó nhưng cũng rất tự hào vì mình không tham gia chung trong kế hoạch này. Ai biết hiệu năng của nó sẽ thế nào chứ.
Thứ 4, thời lượng pin:
Để có thể đạt được thời lượng sử dụng pin cao khi xem video, các thiết bị di động buộc phải hỗ trợ giải mã video từ phần cứng bởi vì sử dụng phần mềm sẽ yêu cầu quá nhiều hiệu năng của thiết bị. Rất nhiều con chip trong các thiết bị di động hiện đại đều chứa bộ mã hóa H.264, một tiêu chuẩn của ngành công nghiệp điện ảnh được sử dụng trong tất cả các đầu đĩa Bluray, DVD. Tiêu chuẩn này được dùng bởi Apple, Google (YouTube), Video, Netflix và nhiều, nhiều công ty khác nữa.
Mặc dù Flash đã hỗ trợ H.264 trong thời gian gần đây nhưng hầu hết các website Flash đều sử dụng bộ giải mã cũ hơn và không được tích hợp vào các con chip di động. Điều này đồng nghĩa với việc chúng phải được giải nến bằng phần mềm. Điểm khác biệt giữa 2 phương thức này rất dễ nhận thấy, khi xem phim định dạng H.264 trên iPhone, pin của bạn có thể tồn tại 10 tiếng nhưng khi video đó được giải mã bằng phần mềm, thời gian đó chỉ còn 5 tiếng thôi.
Khi một website tái mã hóa những video của mình sử dụng H.264, họ có thể cho phép người dùng sử dụng mà không cần phải dùng Flash nữa. Những video này chơi 1 cách hoàn hảo trên các trình duyệt Safari, Chrome... mà không cần bất cứ 1 plug-in bên ngoài nào, nó cũng thật hoàn hảo trên iPhone, iPod hay iPad.
Thứ năm, cảm ứng:
Flash được thiết kế cho máy tính, sử dụng chuột chứ không phải màn hình cảm ứng và những ngón tay. Chẳng hạn như rất nhiều website trên nền Flash sử dụng “rollover”, khi chạm vào 1 biểu tượng nào đó, một menu pop-up sẽ hiện lên để bạn lựa chọn. Nhưng giao diện đa điểm của Apple không sử dụng chuột và cũng chẳng thể dùng “rollover”. Do vậy, hầu hết các website đều phải viết lại nếu chúng dựa trên nền Flash. Nhưng tại sao các nhà phát triển lại phải viết lại một trang Flash khác trong khi họ có thể sử dụng các công nghệ hiện đại như HTML5, CSS hay JavaScript?
Thậm chí nếu iPhones, iPods và iPads chạy Flash, nó cũng sẽ không giải quyết được gì, hầu hết các website Flash đều phải được viết lại để hỗ trợ các thiết bị dùng màn hình cảm ứng.
Thứ 6, lý do quan trọng nhất.
Bên cạnh sự thật về việc Flash là đóng và độc quyền bởi Adobe, có nhiều vấn đề về mặt kỹ thuật và không hỗ trợ các thiết bị cảm ứng thì có 1 lý do quan trọng hơn mà chúng tôi sẽ không cho phép Flash trên các thiết bị di động của mình. Chúng tôi đã thảo luận về mặt trái khi sử dụng Flash để chơi video và các nội dung tương tác trên iPhone, iPod và iPad nhưng Adobe còn muốn các lập trình viên khác xây dựng các ứng dụng trên nền Flash đẻ sử dụng trên các thiết bị của chúng tôi.
Chúng tôi đã có nhiều kinh nghiệm “đau thương” về việc này, việc phát triển dựa trên nền tảng của một bên thứ 3 sẽ làm cho các nhà phát triển phụ thuộc vào họ và không tận dụng được những cập nhật mới nhất của Apple. Chẳng hạn như khi chúng tôi đưa ra 1 tính năng mới, các nhà phát triển phải chờ Adobe cung cấp nó cho Flash thì họ mới có thể tận dụng được. Ai mà biết bao giờ họ mới làm việc đó chứ? Chúng tôi không chấp nhận kiểu may rủi như vậy.
Điều này càng trở nên tệ hại hơn khi các nền tảng bên thứ 3 này có thể hoạt động trên nhiều hệ máy khác nhau. Các công ty chủ quản có thể sẽ không thèm bổ sung thêm tính năng mới từ 1 nền tảng duy nhất cho đến khi nó xuất hiện trên tất cả các hệ máy. Chính vì vậy mà giới lập trình viên bị giới hạn rất nhiều, chúng tôi không thể chấp nhận việc những thành quả sáng tạo của mình không được sử dụng chỉ bởi vì chúng không xuất hiện trên các hệ máy khác.
Bởi vì Flash là 1 công cụ phát triển trên nhiều nền tảng khác nhau nên mục tiêu của Adobe không phải để giúp các nhà phát triển tạo ra những ứng dụng iPhone, iPod, iPad tốt nhất. Họ chỉ muốn giúp các nhà phát triển tạo ra phần mềm trên nhiều nền tảng khác nhau. Bên cạnh đó, Adobe từ lâu đã được biết đến trong việc hỗ trợ chậm chạp các nền tảng của Apple. Một ví dụ điển hình là cho dù Mac OS X đã được bán ra gần 10 năm nhưng mãi đến cách đây 2 tuần, họ mới hỗ trợ nó đầy đủ nó với Cocoa khi CS5 ra đời. Adobe là đối tác lớn cuối cùng hỗ trợ Mac OS X đầy đủ.
Những động thái của chúng tôi rất dễ hiểu, chúng tôi muốn cung cấp những nền tảng cao cấp và sáng tạo nhất cho lập trình viên của mình, và muốn quản lý thật chặt nền tảng đó để bảo đảm họ có thể tạo ra những ứng dụng tuyệt vời nhất mà thế giới từng biết đến. Chúng tôi muốn tiệp tục nâng cấp nền tảng của mình để lập trình viên có thể tạo ra những ứng dụng tuyệt vời, mạnh mẽ, dễ dùng và hấp dẫn hơn. Tất cả mọi người đều thắng trong việc này, chúng tôi bán được nhiều thiết bị hơn vì có được những ứng dụng tốt nhất, lập trình viên có thể đưa phần mềm của mình đến nhiều khách hàng hơn trong khi khách hàng lại cảm thấy hạnh phúc bởi họ có thể lựa chọn tùy ý phần mềm mình dùng trong một chợ ứng dụng lớn nhất hiện tại.
Kết luận:
Flash được tạo ra trong kỷ nguyên của máy tính: máy tính và chuột. Nó là một thương vụ thành công của Adobe và chúng tôi hiểu tạo sao họ lại muốn đưa nó lên các nền tảng khác ngoài PC. Nhưng khi mà kỷ nguyên di động tới, nó yêu cầu những thiết bị sử dụng ít năng lượng hơn, giao diện cảm ứng và chuyển web mở, những thứ mà Flash không thể cung cấp.
Những nội dung mà các nhà phát triển của chúng tôi mang lên các thiết bị di động Apple đủ sức để kết luận Flash không còn cần thiết trong việc xem video hay chứa đựng bất cứ nội dung web nào cả. Và 200.000 ngàn ứng dụng trên App Store chúng minh Flash không cần thiết cho 10.000 lập trình viên tao ra những ứng dung hay và thú vị, kể cả game.
Những chuẩn mở mới được tạo ra trong kỷ nguyên di động, như là HTML5 sẽ là kẻ chiến thắng trên cả địa hạt di động và máy tính. Có thể Adobe nên tập trung hơn vào việc tạo ra những công cụ hỗ trợ HTML5 tốt hơn trong tương lại thay vì cứ đổ lỗi cho Apple vì chúng tôi đã bỏ quá khứ lại sau lưng!
Steve Jobs.
Tháng 4/2010.
