Mình muốn chia sẻ với anh em sinh viên một ít kinh nghiệm của mình về những thứ nhà các công ty thường kỳ vọng ở một bạn sinh viên công nghệ mới ra trường. Mình sẽ tập trung vào những thứ cần cho mảng phần mềm, hệ thống và data thôi, mấy ngành khác mình không rành lắm. Những thứ này áp dụng cho công ty ở bất kì quy mô nào, từ lớn đến bé, từ công ty nước ngoài tới Việt Nam, từ công ty làm sản phẩm, làm outsource cho đến các công ty không kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ (nhưng cần tech).
Ở trường chắc chắn không thể nào học hết các "chiêu thức" của thế giới công nghệ, nhất là trong lĩnh vực phát triển phần mềm khi mà thế giới đổi mỗi tháng. Tuy nhiên, cái cần thiết để tiếp xúc nhanh và học nhanh chính là kiến thức nền tảng cơ bản: kiến thức về máy tính, về hệ điều hành, về mạng, Linux / Windows, về cấu trúc dữ liệu, cơ sở dữ liệu... Những thứ này bạn đều đã được dạy đầy đủ trong trường, chỉ cần bạn cố gắng học, nhớ và để ý xem người ta dùng cái gì trong các trường hợp nào là ổn.
Mình từng làm việc với một số bạn thiếu kiến thức nền tảng, khi đó hướng dẫn cho bạn mấy cái mới thì tiếp thu rất chậm, mất nhiều thời gian của cả người hướng dẫn lẫn của công ty. Việc thì tất nhiên không ra được kết quả như mong muốn rồi.
Nếu bạn lỡ bị thiếu kiến thức nền của một cái gì đó, sau giờ làm hãy chịu khó ngồi Google thêm, mấy cái đó có đầy trên mạng. Ngoài ra đừng ngại thừa nhận là mình thiếu sót ở mảng nào đấy với các bạn khác trong công ty (hoặc với leader), hãy mạnh dạn nói điểm yếu của mình và nhờ mọi người hỗ trợ mình.
Bạn cần có kiến thức nền tảng tốt
Ở trường chắc chắn không thể nào học hết các "chiêu thức" của thế giới công nghệ, nhất là trong lĩnh vực phát triển phần mềm khi mà thế giới đổi mỗi tháng. Tuy nhiên, cái cần thiết để tiếp xúc nhanh và học nhanh chính là kiến thức nền tảng cơ bản: kiến thức về máy tính, về hệ điều hành, về mạng, Linux / Windows, về cấu trúc dữ liệu, cơ sở dữ liệu... Những thứ này bạn đều đã được dạy đầy đủ trong trường, chỉ cần bạn cố gắng học, nhớ và để ý xem người ta dùng cái gì trong các trường hợp nào là ổn.
Mình từng làm việc với một số bạn thiếu kiến thức nền tảng, khi đó hướng dẫn cho bạn mấy cái mới thì tiếp thu rất chậm, mất nhiều thời gian của cả người hướng dẫn lẫn của công ty. Việc thì tất nhiên không ra được kết quả như mong muốn rồi.
Nếu bạn lỡ bị thiếu kiến thức nền của một cái gì đó, sau giờ làm hãy chịu khó ngồi Google thêm, mấy cái đó có đầy trên mạng. Ngoài ra đừng ngại thừa nhận là mình thiếu sót ở mảng nào đấy với các bạn khác trong công ty (hoặc với leader), hãy mạnh dạn nói điểm yếu của mình và nhờ mọi người hỗ trợ mình.
Bạn cần có khả năng thích ứng nhanh
Do công nghệ đổi nhanh, bạn cũng cần phải có khả năng thích ứng nhanh. Có khi dự án này bạn phải làm việc với SQL + PHP, mà sang dự án khác bạn phải dùng Python + NoSQL thì bạn vẫn phải làm được. Thực ra bạn nên mừng khi có dịp tiếp cận với nhiều công nghệ khác nhau khi vừa ra trường, bởi nó sẽ giúp bạn học được cái hay, dở của từng công nghệ, cũng như tích được nhiều kinh nghiệm lỡ sau này có chuyển sang chỗ khác làm thì sẽ linh hoạt hơn.
Tất nhiên việc bạn phải giỏi ở một (số) công nghệ nhất định là chuyện rồi cũng sẽ diễn ra theo thời gian và theo quá trình làm việc. Bạn nào làm về phần mềm cũng vậy cả.
Điều quan trọng chốt lại là đừng ngại học hỏi, tìm hiểu, thử nghiệm cái mới.
Có thêm một chia sẻ nữa đó là có những thứ công ty đang không sử dụng, nhưng bạn lại muốn tìm hiểu về nó thì bạn có thể bỏ một ít tiền tự vận hành server, tự cài đặt, tự thử nghiệm cho biết. Đợi công ty sử dụng tới cái đó rất lâu, bạn bỏ qua co hội học. Tiền server giờ rẻ mà, lên các dịch vụ như Linode, Digital Ocean là có ngay hàng ngon cho bạn dùng, thậm chí tự cài vào máy cá nhân là đủ chơi rồi.
Bạn nên có một số "pet project"
Pet project này có thể là dự án bạn làm thêm ở ngoài, có thể là dự án cá nhân bạn làm cho vui... dù là gì thì bạn vẫn cần tới nó vì đây sẽ là điểm giúp bạn trở nên khác biệt so với các "đối thủ cạnh tranh" khác, kể cả trong quá trình tuyển dụng lẫn sau khi đã đi làm.
Những dự án riêng sẽ giúp bạn tích lũy thêm kinh nghiệm nhanh hơn so với việc chỉ thực hiện những thứ công ty giao, chỉ cho bạn một số mẹo, một số cách tối ưu mà sau này có thể bạn sẽ áp dụng được cho việc làm trên công ty. Chưa kể bạn có thể tìm hiểu những công nghệ, những cách làm mới và đề xuất công ty đi theo để đưa ra kết quả tốt hơn, tiết kiệm chi phí hơn. Vậy thì công ty nào mà chẳng thích.
Quảng cáo
Những dự án này không nhất thiết phải upload lên GitHub công cộng. Có những dự án bạn làm cho khách hàng bên ngoài nên cần giữ bí mật về code. Cũng không sao cả, chỉ cần bạn nói được cho nhà tuyển dụng biết bạn đã từng làm dự án như thế nào, bạn làm gì trong dự án, và bạn đạt kết quả hoặc học được gì từ các dự án.
Bạn cần đủ khả năng tiếng Anh
Khả năng tiếng Anh là thứ mà mình để ý thấy nhiều bạn vẫn còn kém lắm. Không nói đến môi trường công ty nước ngoài nơi bạn bắt buộc dùng tiếng Anh, ngay cả khi bạn làm ở một công ty thuần Việt thì bạn vẫn cần khả năng tiếng Anh tốt để tự đi Google những vấn đề kĩ thuật có thể gặp phải. Nhiều khi bạn cần phải xem cả video hướng dẫn trên YouTube nữa kìa nên khả năng đọc và nghe tiếng Anh nhất định không được dở. Đó là chưa tính tới việc bạn bí quá không thể Google ra thì phải tự mình post câu hỏi lên các trang như StackOverflow, lúc đó lại càng phải viết tiếng Anh.
Khi còn là sinh viên, hãy cố gắng học thực chất môn Tiếng Anh, thậm chí nếu trường dạy dở quá thì bạn cần ra ngoài học thêm. Tiếng Anh là thứ mà bạn không được phép dở trong môi trường cạnh tranh mạnh mẽ ngày nay ở lĩnh vực tech.
Bạn cần tập luyện khả năng Google
Ý mình là khi bạn gặp vấn đề gì đấy, ví dụ bạn code một cái ô trên web nhưng nó bị lệch, thì bạn cần biết được cách mô tả lại vấn đề ở mức cao hơn. Tạm gọi là tóm tắt quá trình phát sinh ra lỗi này. Hoặc khi bạn cài đặt một cái gì đấy lên server mà nó không chạy thì bạn cần suy nghĩ xem mình có khả năng làm sai ở bước nào. Tư duy dạng này sẽ giúp bạn nói lên vấn đề tốt hơn, Google sẽ dễ tìm ra các trang web có chứa vấn đề của bạn, và khi đi nhờ người khác giúp thì họ cũng hiểu được bạn đang gặp vấn đề gì.
Mình có chia sẻ về Cách tìm kiếm bằng Google trong bài này, anh em sinh viên nhớ tham khảo nhé.
Quảng cáo
Vài dòng chia sẻ với anh em sinh viên học ngành công nghệ. Hi vọng trong tương lai sẽ sớm được làm đồng nghiệp với anh em.
