Các liệu pháp chống ung thư đều hướng tới việc loại bỏ tế bào ung thư. Và hệ miễn dịch sẽ đảm nhận việc loại bỏ các tế bào ung thư đã chết đó. Chẳng hạn, liệu pháp chống ung thư như hóa trị sẽ tiêu diệt tế bào u bằng cách thúc đẩy chúng tự hủy, co lại và chết đi thông qua quá trình được biết đến với tên gọi apoptosis. Hoặc, một loại ít gặp hơn đó là gây hoại tử cho tế bào ung thư, được gọi là necrosis.
Khi tế bào ung thư chết, quá trình apoptosis - còn được gọi là “cái chết được lập trình” của tế bào sẽ diễn ra. Trong quá trình này, màng tế bào bị phá hủy dẫn đến việc tế bào co lại và màng tế bào vỡ ra thành từng mảnh nhỏ. Các phân tử bên trong tế bào sau đó sẽ rò rỉ ra ngoài, thu hút các tế bào miễn dịch như thực bào, những tế bào có nhiệm vụ “ăn” các mảnh vụn tế bào và loại bỏ chúng khỏi cơ thể. Đây là một phần của cơ chế tự bảo vệ của cơ thể, giúp loại bỏ các tế bào không cần thiết hoặc đã bị hư hỏng.
Các thực bào khi được kích hoạt, sẽ tiếp cận và “nuốt chửng” các tế bào ung thư đã chết. Trong quá trình này, chúng sẽ phân giải tế bào thành các phân tử nhỏ hơn như đường và axit nucleic - những thành phần cơ bản của DNA. Cuối cùng, những phân tử này sẽ được tái sử dụng bởi các tế bào khác trong cơ thể để hoàn thành chu trình tái chế của tế bào.
Trong quá trình apoptosis, các phân tử cấu thành của tế bào thường được tái chế thay vì bị loại bỏ khỏi cơ thể. Các liệu pháp điều trị ung thư đôi khi cũng có thể gây ra các kiểu chết tế bào khác, chẳng hạn như hoại tử, trong đó các tế bào sưng lên và vỡ ra thay vì co lại. Các tế bào thực bào cũng sẽ tiêu diệt loại tế bào chết này một cách hiệu quả. Tuy nhiên, quá trình chết của tế bào ung thư không phải lúc nào cũng diễn ra một cách suôn sẻ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, tế bào ung thư đã chết có thể giải phóng các mảnh vụn gây viêm, đôi khi còn giúp kích thích sự phát triển của những tế bào ung thư còn lại.
Khi tế bào ung thư chết, quá trình apoptosis - còn được gọi là “cái chết được lập trình” của tế bào sẽ diễn ra. Trong quá trình này, màng tế bào bị phá hủy dẫn đến việc tế bào co lại và màng tế bào vỡ ra thành từng mảnh nhỏ. Các phân tử bên trong tế bào sau đó sẽ rò rỉ ra ngoài, thu hút các tế bào miễn dịch như thực bào, những tế bào có nhiệm vụ “ăn” các mảnh vụn tế bào và loại bỏ chúng khỏi cơ thể. Đây là một phần của cơ chế tự bảo vệ của cơ thể, giúp loại bỏ các tế bào không cần thiết hoặc đã bị hư hỏng.
Các thực bào khi được kích hoạt, sẽ tiếp cận và “nuốt chửng” các tế bào ung thư đã chết. Trong quá trình này, chúng sẽ phân giải tế bào thành các phân tử nhỏ hơn như đường và axit nucleic - những thành phần cơ bản của DNA. Cuối cùng, những phân tử này sẽ được tái sử dụng bởi các tế bào khác trong cơ thể để hoàn thành chu trình tái chế của tế bào.
Trong quá trình apoptosis, các phân tử cấu thành của tế bào thường được tái chế thay vì bị loại bỏ khỏi cơ thể. Các liệu pháp điều trị ung thư đôi khi cũng có thể gây ra các kiểu chết tế bào khác, chẳng hạn như hoại tử, trong đó các tế bào sưng lên và vỡ ra thay vì co lại. Các tế bào thực bào cũng sẽ tiêu diệt loại tế bào chết này một cách hiệu quả. Tuy nhiên, quá trình chết của tế bào ung thư không phải lúc nào cũng diễn ra một cách suôn sẻ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, tế bào ung thư đã chết có thể giải phóng các mảnh vụn gây viêm, đôi khi còn giúp kích thích sự phát triển của những tế bào ung thư còn lại.
Hiện tượng này được gọi là Révész effect, có thể giúp giải thích nguyên nhân một số bệnh ung thư có thể tái phát sau khi điều trị. Nó được quan sát lần đầu tiên vào những năm 1950 trên những con chuột bị ung thư.
Một nghiên cứu vào năm 2018 trên chuột cũng đã tiếp tục khám phá hiện tượng này, cho thấy rằng liệu pháp xạ trị và hóa trị có thể kích hoạt việc giải phóng các cytokine tiền viêm, các phân tử được giải phóng bởi các tế bào miễn dịch thúc đẩy tình trạng viêm đôi khi còn có thể hỗ trợ sự phát triển của khối u.
Tiến sĩ Dipak Panigrahy, đồng tác giả của nghiên cứu và là trợ lý giáo sư bệnh lý học tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess ở Boston, đã chỉ ra rằng các đại thực bào - một dạng của thực bào - giải phóng các phân tử này nhằm chống lại ung thư.
Nghiên cứu mới nhất vào năm 2023 đã phát hiện ra rằng, trong quá trình chết, nhân của tế bào ung thư có thể phình to và vỡ ra, làm rò rỉ DNA và các phân tử khác vào môi trường xung quanh. Ở chuột, sự rò rỉ này có thể thúc đẩy quá trình di căn, làm tăng khả năng lây lan của tế bào ung thư từ khối u gốc.
Các nghiên cứu gần đây đã làm rõ hơn về ảnh hưởng của quá trình chết của tế bào trong khối u đối với sự phát triển và tái phát của bệnh ung thư. Các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu sâu hơn về các quy trình sinh học của ung thư để tạo ra các liệu pháp mới có hiệu quả cao hơn.
Theo Panigrahy, một thách thức lớn trong điều trị ung thư là thiếu các phương pháp có thể thúc đẩy giải quyết viêm nhiễm, giảm cytokine và loại bỏ các mảnh vụn tế bào. Nghiên cứu của họ cho thấy Resolvins có thể là một cách để giải quyết những vấn đề đó.
Một nghiên cứu được đăng trên Nature vào năm 2023 cũng đã chỉ ra cách thức mà các tế bào ung thư phát hiện và phản ứng với các tín hiệu truyền từ tế bào đang chết. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng việc ngăn chặn “liên hệ” giữa các tế bào có thể hỗ trợ trong việc ngăn ngừa sự tái phát của ung thư sau điều trị.
Theo Livescience
Quảng cáo
Những tiến triển trong lĩnh vực nghiên cứu ung thư luôn mang thêm nhiều niềm tin và hy vọng ♥️
Sự phát triển không ngừng của khoa học phải nói là rất quý giá, anh em ha 😁 Và mình mong chờ ở tương lai không xa, ung thư không còn là mối lo ngại và ám ảnh nữa, căn bệnh này sẽ trở nên dễ kiểm soát và chữa trị hơn.
