Làm sao để nói "không" hay từ chối người khác mà không cảm thấy áy náy?

"Không" “Không được” là những từ đơn giản, nhưng đôi khi rất khó nói, với một số người khi từ chối người khác thì bản thân cảm thấy áy náy, sợ làm người khác thất vọng. Có khi bạn sợ làm mất lòng bạn bè, có khi bạn sợ sếp, hoặc có khi bạn là người ngại va chạm.

Dù gì đi nữa, nói không là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống, cả cuộc sống tinh thần lẫn thể chất. Thời gian của bạn là thứ tài sản đáng quý và bạn nên sử dụng nó khôn ngoan, tức là bạn không nên vì người khác mà làm thứ bạn không thích.

Vì sao lại khó từ chối người khác đến thế?

Với một số người, việc không thể từ chối người khác bắt nguồn từ tuổi thơ, từ nhỏ trẻ con được dạy phải ngoan và nghe lời người khác, nếu bố mẹ thầy cô nhờ cái gì thì phải làm, nếu không làm thì là hư, là hỗn.

Ở một số trường hợp, bố mẹ hay người lớn nhờ trẻ con mà trẻ không làm thì còn bị phạt hoặc bị ép làm.

Căn bản của chuyện này là vấn đề giao tiếp và tự tin. Nếu gia đình và người lớn dạy trẻ con từ chối là xấu, nói không là xấu thì trẻ con sẽ không dám nói lên suy nghĩ và lựa chọn của trẻ, sau này lớn lên cũng thành người ngại phát biểu, ngại làm trái ý người khác.

Lưu ý với bố mẹ trẻ: hướng dẫn con chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, tôn trọng quyết định của trẻ là việc nên làm và có lợi cho các con sau này.

Ở một số trường hợp khác, một người thiếu tự tin vào bản thân cũng khó từ chối người khác, sợ rằng từ chối người khác thì mình trở thành người xấu, thành người không hòa đồng vv.

Việc không dám từ chối với người khác cũng tạo thành nếp không dám từ chối bản thân, ví dụ đi học một ngành học mình không thích nhưng vẫn phải ép mình học vì sợ thất bại, sợ người khác đánh giá.

Những lúc nên từ chối, nên nói không

Với những người đã biết cách nói không, đã biết cách từ chối thì không có gì phải bàn, nhưng với một số người ngại từ chối người khác, thì có thể tham khảo một số chỉ dấu khi nào từ chối là hợp lý sau đây.

Nếu bạn cảm thấy không thoải mái

Chỉ có bạn là hiểu về những giới hạn của bạn rõ nhất. Nếu có ai nhờ bạn làm gì đó mà bạn cảm thấy không thoải mái, đây có thể là dấu hiệu để bạn từ chối. Hãy hít thở sâu và nghe theo bản thân.

Nếu bạn cảm thấy có lỗi, khó xử

Ở một số môi trường, ví dụ môi trường cơ quan, công sở thì có thể sẽ khó để từ chối. Công việc của bạn có thể yêu cầu bạn nhận việc đồng nghiệp nhờ làm, nhưng bạn nhớ, thời gian của bạn, công sức của bạn cũng có giá trị của nó, nếu đồng nghiệp nhờ làm việc gì đó mà bạn thấy mất thời gian, phí sức, nhưng bạn lại sợ có lỗi, bạn thấy khó xử thì đó là dấu hiệu bạn nên từ chối. Hãy lắng nghe bản thân.

Nếu bạn quá bận rộn

Nếu bạn đang bận rộn với công việc và có người nhờ điều gì đó, bạn có thể cân nhắc và mạnh dạn từ chối, bạn đã có đủ việc để làm rồi, không cần phải làm thêm việc của người khác.

Nếu yêu cầu của người khác vượt quá một giới hạn nào đó của bạn.

Nếu có ai đó muốn bạn làm điều gì đó vượt quá giới hạn bản thân, hãy mạnh dạn từ chối, đừng vì người khác mà vượt giới hạn bản thân.

Nếu bạn chỉ đồng ý để làm vừa lòng người khác

Con người có xu hướng làm vừa ý người khác, nhưng không có nghĩa là bạn phải luôn luôn đồng ý với mọi yêu cầu của người khác để làm vừa lòng họ. Đừng làm buồn bản thân để làm vui người khác.

Khi từ chối cũng là tôn trọng người khác

Có những đề nghị, những việc người khác nhờ bạn làm nhưng bạn không thích, lúc làm sẽ không chú ý có thể làm hư việc, thì từ chối chính là tôn trọng người khác.

Vì sao từ chối, nói không lại quan trọng đối với bạn?

• Từ chối người khác có thể giúp bạn làm việc của mình tốt hơn, khi không mất thời gian công sức để làm việc người khác nhờ, bạn có thời gian công sức để làm việc chính của bạn.
• Xây dựng một mối quan hệ lành mạnh với người khác: mối quan hệ đó có thể là với đồng nghiệp, bạn bè, người thân trong gia đình, biết từ chối đúng lúc và đồng ý đúng việc sẽ giúp mọi người tôn trọng nhau hơn, mối quan hệ lành mạnh hơn.
• Luôn luôn đồng ý có thể ngăn bạn đạt được điều bạn muốn trong cuộc sống.
• Hãy nhìn nhận thực tế khả năng bản thân, đừng đồng ý với những việc bạn không có khả năng làm.
• Từ chối, nói không với người khác là một cách quan tâm đến bản thân.
• Từ chối người khác cũng có lợi cho sức khỏe tinh thần: Tinh thần bạn sẽ gánh chịu hậu quả khi bạn ngoài miệng nói đồng ý nhưng trong lòng lại không thích. Đừng ép bản thân

Lúc nào nên từ chối người khác?

Bạn hãy tự hỏi:

• Mình có thời gian để làm việc người khác nhờ không?
• Nếu đồng ý, việc đó có khiến mình vui không?
• Vì sao từ chối làm việc đó lại tốt hơn là đồng ý?
• Có phải mình đồng ý làm việc này chỉ để hài lòng người khác không?
• Mình có đang bị lợi dụng không?
• Từ chối việc này có dẫn đến việc mình có thể làm việc khác quan trọng hơn không?
• Mình đồng ý có phải vì sợ mất lòng không?
• Vào lúc này có việc gì khác quan trọng hơn cần mình làm không?

Nên luyện tập cách nói không, cách từ chối

Việc gì cũng phải cần tập luyện

Có thể nói không lần đầu rất khó, nhưng bạn cần tập luyện, nói không càng nhiều thì bạn càng có can đảm để nói không lần sau nếu bạn không sẵn lòng hoặc không thoải mái khi nói có.

Tập nói ra quyết định của mình một cách rõ ràng

Khi nói từ chối, nói không thì nói càng rõ người khác càng hiểu rõ bạn. Đừng ậm ừ, ỡm ờ, nói để bạn cân nhắc, để bạn xem lại trong khi bạn thực sự muốn nói không, hãy dứt khoát không là không ngay từ đầu để tránh hiểu lầm.


Đừng vòng vo tam quốc, nếu từ chối, hãy nói luôn.

Bày tỏ sự trân trọng của bạn khi được người khác nhờ

Có ai nhờ bạn việc gì mà bạn không làm được, bạn cũng nên bày tỏ sự trân trọng về sự nhờ vả đó, điều đó cũng giúp người bị từ chối cảm thấy nhẹ nhàng hơn. Hãy cảm ơn vì bạn được người ta nhờ làm việc, bạn thấy được sự trân trọng của họ, nhưng tiếc quá bạn không giúp được.


Bạn cũng nên xem xét kỹ, không phải ai đến nhờ bạn cũng là đang lợi dụng bạn, có thể người ta đang thực sự rất kẹt, hoặc người ta chỉ rủ bạn làm một việc gì đó vui vẻ, hãy tôn trọng những người đến với bạn, và nếu bạn thấy không phù hợp, hãy tập từ chối, còn nếu trong khả năng, thì triển thôi.