Làm thế nào để sống lạc quan khi hoàn cảnh sống trở nên khó khăn?

Lạc quan không phải là bỏ qua cảm giác tiêu cực. Đó là hy vọng vào tương lai ngay cả khi hoàn cảnh hiện tại dường như không mấy tốt đẹp.

Chúng ta dường như luôn sống trong những lo toan bất tận. Đó có thể là mối lo bị mất việc, mất nhà hoặc mất đi người thân. Hay có lẽ là lo lắng về sức khỏe bản thân và cảm thấy bất lực…Mà cũng có thể bạn đã ở trong những hoàn cảnh đó rồi. Dù đó là gì đi nữa, thì sự lạc quan dường như là một thứ xa xỉ mà ít ai trong chúng ta có thể mua được.

Nhưng ở cốt lõi, sự lạc quan không đòi hỏi bạn phải bỏ qua những cảm giác lo lắng, tiêu cực. Đó không phải là bạn phải cười trong khi bạn không muốn. Lạc quan chỉ đơn giản là hy vọng về tương lai, ngay cả khi bạn đang cảm thấy hiện tại hoàn toàn tiêu cực. Hãy nhận thức đây là một thử thách, bởi vì nó đòi hỏi bạn phải hiểu rõ cảm xúc tích cực và tiêu cực của mình cùng một lúc, và cho phép chúng đồng thời tồn tại. Sự lạc quan vô cùng hữu ích nhất là trong quãng thời gian khủng hoảng xảy ra.

"Có một mức độ không chắc chắn phi thường tại thời điểm hiện tại (đại dịch virus corona), và điều đó tạo ra sự sợ hãi, tuyệt vọng, bất lực và lo lắng", Stephanie Marston, nhà trị liệu tâm lý người Anh nói. "Chúng ta chỉ cần chú ý hơn đến trạng thái cảm xúc của mình. Khi chúng ta làm được điều đó, chúng ta có thể nhanh chóng vượt qua sự căng thẳng, khó chịu hoặc đau đớn".

Sự lạc quan có thể làm dịu đi những tác động tiêu cực của căng thẳng và cho phép chúng ta đối phó và phục hồi dễ dàng hơn. Có một số nghiên cứu đã ủng hộ lấy sự lạc quan làm công cụ để đối phó với những căng thẳng và lo lắng mà bạn có thể đang phải đối mặt ngay lúc này.

Tập yêu thương chính mình

Một trong những chìa khóa để trở nên kiên cường hơn là rèn luyện sự yêu thương đối với bản thân cũng như với những người khác. Một trong những chìa khóa để làm được điều này là làm đứt đoạn vòng luẩn quẩn của các suy nghĩ tiêu cực trong đầu.

Khi chúng ta thấy mình đang luẩn quẩn trong những suy nghĩ tiêu cực không đi đến đâu, điều quan trọng là phải lùi lại một bước để phá vỡ nó. Bạn có thể làm điều này bằng cách cố gắng tập trung vào hơi thở thay vì những suy nghĩ trong đầu, thay đổi môi trường, hoặc nói chuyện với ai đó mà bạn tin tưởng…

Bạn có thể lặp đi lặp lại những lời tự động viên cho bản thân như: "Mình có thể giải quyết vấn đề này" hay "Mình có thể làm được…" Bạn thậm chí có thể viết những câu này lên chỗ dễ nhìn để đọc lại nó khi cảm thấy lại bị quay trở lại vòng luẩn quẩn đấy.
Điều quan trọng là phải nhận thức rằng, dù trong những điều kiện khắc nghiệt thì chúng ta đều đang cố gắng làm tốt nhất nếu có thể. Hãy tự hỏi bản thân vấn đề nằm ở đâu và nhanh chóng đưa ra những phương án để giải quyết.

Tìm niềm vui trong những điều nhỏ nhặt

Nếu bạn đang bị cách ly và có ít các lựa chọn để làm trong thời gian này, thì bạn có thể khiến cho các công việc thường nhật, như pha trà hoặc cho thú cưng ăn trở nên thú vị hơn. Bận rộn với những công việc lặt vặt này sẽ khiến cho bạn xao lãng khỏi những tin tức xấu.

Điều này không có nghĩa là bạn hoàn toàn không nghe những thông tin hàng ngày, nhưng cần tiếp nhận chúng theo cách có chủ ý hơn. Ví dụ, thay vì đọc mọi tin tức mới cập nhật ngay khi được đăng, bạn có thể dành ra một giờ vào buổi sáng và một tiếng buổi tối để đọc tin tức trong ngày.

Ngay cả trong những hoàn cảnh bình thường khác thì những khoảnh khắc đời thường cũng rất quan trọng. Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhấn mạnh giá trị của các việc nhỏ nhặt hàng ngày. Họ yêu cầu những người tham gia ghi lại những hoạt động hàng ngày của họ, như họ nghe bài hát nào hoặc chia sẻ điều gì trên Facebook. Nhiều tháng sau, khi những người này xem lại những khoảnh khắc đã được ghi lại, họ đều cảm thấy tò mò và thích thú với những hoạt động trong quá khứ hơn là họ nghĩ. Chúng ta có xu hướng tận hưởng những điều bình thường trong nhận thức muộn màng, thế tại sao lại không tận hưởng luôn trong lúc này?

Hãy tìm ý nghĩa trong hoàn cảnh tiêu cực

Thật dễ dàng để bị rơi vào vòng xoáy của hố sâu tuyệt vọng, và ai có thể đổ lỗi cho bạn về điều này? Nhưng nếu bạn có thể tìm được một số ý nghĩa trong hoàn cảnh tiêu cực, điều đó có thể giúp bạn vượt qua một chặng đường dài khi đối phó với sự căng thẳng.

Tôi đã suy nghĩ thường xuyên về câu trích dẫn từ của Victor Frank trong cuốn "Tìm kiếm ý nghĩa của con người": "Những người có một lý do 'tại sao' để sống có thể nhẫn chịu gần như trong mọi tình huống". Chúng ta có thể tự hỏi bản thân rằng, điều gì là quan trọng đối với chúng ta, những giá trị sống của chúng ta là gì và chúng ta cố gắng trở thành người như thế nào trong thế giới này? Nói cách khác, hoàn cảnh hiện tại là thời điểm tốt để suy nghĩ về những gì quan trọng nhất với bạn và sau đó xử lý các vấn đề thông qua lăng kính đó.

Trong một nghiên cứu về tổn thương tâm lý, những người tham gia đã viết về trải nghiệm gây ra tổn thương cho họ trong 15 phút mỗi ngày. Những người có thể tìm thấy ý nghĩa từ những trải nghiệm đó thường ít bị căng thẳng hơn, tâm trạng tích cực hơn và ít bệnh tật hơn so với những người chỉ đơn giản là viết chúng ra.
Đại dịch có thể là cơ hội để chúng ta nhận thức về mục đích sống mạnh mẽ hơn, cũng trở nên đồng cảm hơn đối với những người đang phải chiến đấu (với dịch bệnh).

Một lần nữa, trở nên lạc quan không có nghĩa là trở nên ngây thơ hoặc không quan tâm đến các vấn đề hiện tại. Nhưng khi chúng ta tiếp cận thử thách với sự tự tin và niềm hy vọng, chúng ta sẽ làm được tốt hơn và có thể biến những trải nghiệm khó khăn thành những bài học quan trọng ở đời.

Hành xử vị tha cũng có thể làm cho bạn cảm thấy tốt hơn

"Khi bạn nghe nói về những người đang chiến đấu với virus, nó có khiến ý thức trở thành một phần của cộng đồng toàn cầu của bạn trở nên mạnh mẽ không?" Hãy đặt mình ở vị trí những người đang chiến đấu với virus để có thể cảm thông nhiều hơn với họ.
Dù không có nhiều cơ hội để giúp đỡ người khác, bởi vì cách tốt nhất để giúp đỡ người khác ngay lúc này là khi ở nhà, hãy cố gắng thực hiện những hành động nhỏ để hỗ trợ cho cộng đồng, cho dù đó là mua hộ đồ cho người hàng xóm hoặc để mắt quan tâm đến những thành viên trong gia đình hoặc bạn bè.

Đừng bỏ qua cảm xúc tiêu cực của bạn

Cảm giác tiêu cực cũng có tác dụng nhất định và bạn không nên bỏ qua chúng. Những cảm xúc tiêu cực cho chúng ta biết có điều gì đó không ổn đang xảy ra, khiến cho chúng ta chú ý đến nó và đưa ra các biện pháp để giải quyết.
Lạc quan là muốn giúp cho bản thân thêm hy vọng, ngay cả khi bạn cảm thấy vô cùng lo lắng, không vui hay sợ hãi. Đó không phải là phớt lờ các cảm giác tiêu cực của bạn mà là tìm cách để giữ cho chúng không áp đảo bạn, nhấn chìm bạn xuống.

Một số người trong chúng ta giỏi làm điều đó hơn những người khác. Sự lạc quan có thể đòi hỏi bạn phải bỏ ra rất nhiều nỗ lực nhưng những gì bạn nhận được sẽ đáng giá vô cùng.

(Theo Kristin Wong)