Những vùng nguy hiểm trên không, nơi mức độ bức xạ cao vốn là khái niệm chưa được công nhận. Tuy nhiên, máy bay chở khách trong tương lai có thể sẽ phải tránh không bay vào những vùng như thế này, tương tự như những gì đã thực hiện với các đám mây tro núi lửa, nhằm hạn chế tối đa rủi ro về sức khỏe đối với du khách cũng như phi hành đoàn.
Từ lâu, chúng ta đã biết rằng việc bay ở độ cao càng cao, khả năng cơ thể tiếp xúc với các tia vũ trụ càng lớn. Ước tính lượng bức xạ hấp thụ trên một chuyến bay từ London (Anh) đến Tokyo (Nhật Bản) gần tương đương với việc chụp X-quang. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học xác nhận có sự tồn tại của những “đám mây”, nơi mức độ bức xạ có thể ít nhất gấp đôi mức an toàn.
Những phát hiện này là một phần kết quả thu được từ chương trình Tự động đo lường mức phóng xạ vũ trụ cho sự an toàn (ARMAS) do NASA tài trợ, nhằm mục đích phát triển các phương pháp mới để đo lường và giám sát bức xạ tầm cao. Trong số 265 chuyến bay được phân tích, cường độ bức xạ nhìn chung không thay đổi so với dự đoán, nhưng có ít nhất 6 trường hợp bức xạ tăng lên, làm dấy lên mối nghi ngờ rằng máy bay đã đi qua các đám mây phóng xạ.
"Chúng tôi nhận thấy vài trường hợp việc tiếp xúc với bức xạ tăng gấp đôi khi bay qua các đám mây”, W. Kent Tobiska, người đứng đầu chương trình ARMAS cho biết. Trong một số trường hợp, thậm chí cường độ bức xạ tiếp xúc còn cao hơn. Theo ông Tobiska, có 2 nguồn bức xạ chính, bao gồm các tia vũ trụ và gió Mặt Trời. Tuy nhiên, kết quả đo đạc trong nghiên cứu mới cho thấy có thể còn một yếu tố thứ 3 - bão từ. Vấn đề này có liên quan đến các electron của vành đai bức xạ Van Allen, nơi đa phần những hạt từ gió Mặt Trời bị giữ lại bởi từ trường của Trái đất.
Tobiska tin rằng một cơn bão như vậy có thể làm giải phóng các electron bị mắc kẹt trong vành đai Van Allen: "Những electron này được chuyển hướng để đi vào thượng tầng khí quyển, va chạm với các nguyên tử - phân tử của nitơ và oxy, sau đó tạo ra các bức xạ thứ cấp và có khả năng là dưới dạng các tia gamma”.
Hiện nay, các quy định về an toàn bức xạ trong hàng không tại Mỹ cũng như các quốc gia khác vẫn chưa có, nhưng Tobiska cho rằng những tiêu chuẩn có thể sẽ được đặt ra trong vài năm tới. Mặc dù các nguy cơ của bức xạ này đến sức khỏe con người khá thấp, chẳng hạn xác suất bị ung thư mỗi lần chụp X-quang chỉ là 1/200.000, nhưng với việc tham gia nhiều chuyến bay, vẫn cần phải có những giải pháp đề phòng nhằm hạn chế rủi ro. “Việc này chủ yếu là dành cho các thành viên của phi hành đoàn”, theo ông Tobiska.
Hiện tại, ARMAS đang sử dụng dữ liệu thu được từ vệ tinh và các cảm biến trong không khí để theo dõi các "đám mây” bức xạ. Tobiska cho rằng trong tương lai, các chuyến bay có thể được chuyển hướng hoặc duy trì ở một độ cao thấp hơn để tránh chúng khi cần thiết.
Từ lâu, chúng ta đã biết rằng việc bay ở độ cao càng cao, khả năng cơ thể tiếp xúc với các tia vũ trụ càng lớn. Ước tính lượng bức xạ hấp thụ trên một chuyến bay từ London (Anh) đến Tokyo (Nhật Bản) gần tương đương với việc chụp X-quang. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học xác nhận có sự tồn tại của những “đám mây”, nơi mức độ bức xạ có thể ít nhất gấp đôi mức an toàn.
Những phát hiện này là một phần kết quả thu được từ chương trình Tự động đo lường mức phóng xạ vũ trụ cho sự an toàn (ARMAS) do NASA tài trợ, nhằm mục đích phát triển các phương pháp mới để đo lường và giám sát bức xạ tầm cao. Trong số 265 chuyến bay được phân tích, cường độ bức xạ nhìn chung không thay đổi so với dự đoán, nhưng có ít nhất 6 trường hợp bức xạ tăng lên, làm dấy lên mối nghi ngờ rằng máy bay đã đi qua các đám mây phóng xạ.
"Chúng tôi nhận thấy vài trường hợp việc tiếp xúc với bức xạ tăng gấp đôi khi bay qua các đám mây”, W. Kent Tobiska, người đứng đầu chương trình ARMAS cho biết. Trong một số trường hợp, thậm chí cường độ bức xạ tiếp xúc còn cao hơn. Theo ông Tobiska, có 2 nguồn bức xạ chính, bao gồm các tia vũ trụ và gió Mặt Trời. Tuy nhiên, kết quả đo đạc trong nghiên cứu mới cho thấy có thể còn một yếu tố thứ 3 - bão từ. Vấn đề này có liên quan đến các electron của vành đai bức xạ Van Allen, nơi đa phần những hạt từ gió Mặt Trời bị giữ lại bởi từ trường của Trái đất.
Tobiska tin rằng một cơn bão như vậy có thể làm giải phóng các electron bị mắc kẹt trong vành đai Van Allen: "Những electron này được chuyển hướng để đi vào thượng tầng khí quyển, va chạm với các nguyên tử - phân tử của nitơ và oxy, sau đó tạo ra các bức xạ thứ cấp và có khả năng là dưới dạng các tia gamma”.
Hiện nay, các quy định về an toàn bức xạ trong hàng không tại Mỹ cũng như các quốc gia khác vẫn chưa có, nhưng Tobiska cho rằng những tiêu chuẩn có thể sẽ được đặt ra trong vài năm tới. Mặc dù các nguy cơ của bức xạ này đến sức khỏe con người khá thấp, chẳng hạn xác suất bị ung thư mỗi lần chụp X-quang chỉ là 1/200.000, nhưng với việc tham gia nhiều chuyến bay, vẫn cần phải có những giải pháp đề phòng nhằm hạn chế rủi ro. “Việc này chủ yếu là dành cho các thành viên của phi hành đoàn”, theo ông Tobiska.
Hiện tại, ARMAS đang sử dụng dữ liệu thu được từ vệ tinh và các cảm biến trong không khí để theo dõi các "đám mây” bức xạ. Tobiska cho rằng trong tương lai, các chuyến bay có thể được chuyển hướng hoặc duy trì ở một độ cao thấp hơn để tránh chúng khi cần thiết.
Tham khảo: NewScientist
