Mới mua máy tính Mac thì bạn nên thiết lập những cài đặt này

Tiếp với chủ đề sau khi cài đặt những thiết lập khi mua máy Windows, mình tiếp tục chủ đề với máy Mac. Có bạn nói rằng khi mua máy tính Mac về thì cứ để vậy mà dùng thôi, điều đó có thể đúng với bạn đó những mình nghĩ rằng cũng cần phải có những điều chỉnh để có thể dùng máy ngon hơn, chẳng hạn như đổi hình nền đã là một tinh chỉnh rồi. Vậy thì với máy Mac, chúng ta sẽ thiết lập những gì?

Mỗi phiên bản macOS nó sẽ có những thay đổi nhất dịnh, như từ macOS 10 Catalina sang macOS 11 Big Sur nó thay đổi gần như hoàn toàn về giao diện, nhưng cũng kể từ đó, mỗi năm macOS đều đem lại những thay đổi nhỏ giọt, nên nếu bạn đang dùng từ Big Sur trở lên thì nó cũng khá giống nhau nhé.

Bạn nào dùng Windows thì tham khảo bài này nha:

Mới mua máy tính Windows thì bạn nên thiết lập những cài đặt này

Nếu bạn vừa mua một chiếc laptop Windows mới hoặc mới chuyển từ macOS qua còn bỡ ngỡ với hệ điều hành này, thì trong chủ đề bài này xin chia sẻ với các bạn những thiết lập mà mình hay sử dụng mỗi khi dùng máy tính Windows, hi vọng các bạn thấy có...

tinhte.vn

Chỉnh độ phân giải hiển thị

Với những người dùng mua MacBook, bạn sẽ có một màn hình rất đẹp, rất mịn và bạn dùng sẽ không thấy bất cứ một gợn Pixel nào. Nhưng có một vấn đề mà nếu bạn muốn có nhiều không gian để làm việc, bạn sẽ cần phải điều chỉnh lại về độ phân giải hiển thị.

Độ phân giải hiển thị mặc định trên Mac là độ phân giải mà bạn vừa mới thiết lập xong máy, chữ nghĩa và icon, nội dung hiển thị trên màn hình cũng sẽ to. Nếu bạn thích và mắt bạn không quá tốt, bạn hoàn toàn có thể sử dụng độ phân giải này, nhưng nếu bạn muốn rộng rãi hơn, nhiều hơn thì sao?
Hãy vào System Settings → chọn Displays bạn sẽ thấy Apple cho bạn tùy chọn về nhiều độ phân giải hiển thị. Mức Default tức là mức mà Apple đang thiết lập sẵn cho bạn, trên mức đó thì không gian hiển thị sẽ càng rộng và dưới mức đó thì chữ nghĩa và icon càng to.

Bạn cũng hãy chú ý đến tùy chọn "show all resolutions" là tùy chọn hiển thị tất cả những độ phân giải mà bạn có thể chọn, nhưng không phải tất cả đều đạt mức Retina. Vậy Retina của Apple là gì, bạn hãy đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn.

macOS và câu chuyện dùng màn hình ngoài sao cho ngon

Nếu anh em dùng macOS (MacBook, Mac mini) mà đang tìm màn hình ngoài cho bản thân để dùng thì sẽ có khá nhiều lựa chọn để cho chúng ta tìm, từ kích thước màn hình cho đến độ phân giải nhưng chọn làm sao để có trải nghiệm sử dụng là tuyệt vời nhất...

tinhte.vn

Như vậy, những thiết lập mà Apple cho phép bạn tùy chỉnh mà không cần bật tùy chọn "show all resolutions" tức là nó có thể hiển thị tốt nhất trên màn hình built-in của MacBook mà không gặp vấn đề về rỗ hay lỗi icon, chữ bị mờ...


Bên dưới là tính năng True Tone, đây là tính năng có mặt từ lâu trên macOS, nếu bật True Tone, màn hình sẽ tự động cân chỉnh nhiệt độ màu của màn hình đồng bộ với ánh sáng môi trường xung quanh, để mắt bạn không bị mỏi hoặc cảm thấy khó chịu khi nhìn màn hình máy tính trong thời gian dài.

Dưới nữa là mục Preset, đây là nơi Apple cho phép bạn tùy chọn những profile màu mà Apple cài đặt sẵn, tùy vào nhu cầu sử dụng mà bạn có thể chọn profile sRGB, AdobeRGB hay DCI-P3 hoặc các profile khác sẽ xuất hiện khi bạn kết nối với màn hình ngoài.

Kích hoạt Find My Mac

Mặc định tính năng này sẽ không được kích hoạt, nên nhiều bạn khi lỡ làm mất máy hoặc lỡ may bị trộm mất thì không thể nào định vị được vị trí. Find My Mac sẽ giúp bạn dễ dàng định vị được vị trí của máy Mac trong những trường hợp khẩn cấp.

Để kích hoạt Find My Mac, bạn vào System Settings → chọn tên đăng nhập iCloud ngay ở dòng đầu tiên → chọn tiếp mục Saved to iCloud như trong hình (chọn See All) → Sau đó chọn Find My Mac và kích hoạt theo hướng dẫn.

Để kiểm tra đã kích hoạt hay chưa, hãy vào Find My trên máy Mac hoặc trên iPhone/iPad của bạn, sau đó chọn mục Devices và nếu máy Mac của bạn xuất hiện trên đó thì tức là bạn đã kích hoạt thành công.

Tùy chỉnh thanh Dock

Thanh Dock là nơi các ứng dụng macOS bạn thường dùng nhất sẽ được Apple đem ra đây, hoặc bạn tự động ghim ứng dụng vào thanh Dock (giống taskbar bên Windows vậy). Để tùy chỉnh thanh Dock này, bạn vào System Settings → Chọn Desktop & Dock.

Trước tiên là bạn tùy chỉnh về kích thước của thanh Dock, kéo về bên trái thì sẽ làm nhỏ thanh Dock, kéo về bên phải sẽ làm to thanh Dock.

Tiếp đến là tùy chỉnh về hiệu ứng (Magnification), tức là nếu bạn di chuột con trỏ chuột đén icon ứng dụng nào thì sẽ có hiệu ứng giống như bạn soi kính lúp vào đó vậy, nếu bạn thích dùng tính năng này thì kích hoạt, không thì thôi.

Tiếp đến là tùy chỉnh vị trí, có ba vị trí bạn có thể thiết lập: cạnh dưới/cạnh trái/cạnh phải. Cái này sẽ tùy vào thói quen của bạn mà bạn thiết lập, mặc định macOS sẽ đặt thanh Dock ở cạnh dưới, mình cũng quen sử dụng thanh Dock ở cạnh dưới nhưng mình sẽ chọn thêm một tùy chọn nữa là ẩn nó đi khi không dùng đến.

Tại sao phải ẩn thanh Dock? Vì nếu không ẩn đi thì một phần diện tích hiển thị của màn hình sẽ dành cho thanh Dock. Màn hình của MacBook là theo tỉ lệ 16:10, vì thế nếu đặt thanh Dock ở cạnh dưới mà không ẩn đi thì không gian hiển thị nội dung sẽ giống như tỉ lệ 16:9 vậy.

Bạn có thể chọn tùy chọn là "Automatically hide and show the Dock".

Stage Manager

Tính năng này nếu mình nhớ không lầm là ra mắt cùng với macOS Ventura, tính năng này sẽ có giao diện giống như hình trên, tức là những ứng dụng mà bạn tạm thời không dùng thì nó sẽ được "sắp xếp" vào một khu vực ở cạnh trái, khi nào dùng thì bạn chỉ cần nhấp chuột chọn vào cửa sổ ứng dụng đó là được. Hiệu ứng chuyển cảnh của Stage Manager nói riêng và macOS nói chung là rất mượt và đẹp.

Stage Manager là một cách để giúp bạn có thể sắp xếp lại không gian làm việc đa cửa sổ ở desktop.

Tùy chỉnh Trackpad

Đây là một trong những phần cứng thần thánh nhất trên MacBook mà nếu bạn không biết tận dụng nó thì thật là đáng tiếc. Trackpad trên MacBook hay dùng với macOS thì nó không chỉ đơn thuần là nút click chuột trái/phải và còn có những gesture tuyệt vời khác.

Bạn có thể tùy chỉnh các cử chỉ trong System Settings → Trackpad. Sẽ có những thao tác như sau (macOS có hiển thị hẳn video để bạn hình dung):

Các thao tác cơ bản:

• Nhấn một ngón tay: Tương đương với nhấp chuột trái.
• Nhấn hai ngón tay: Tương đương với nhấp chuột phải (mở menu ngữ cảnh).
• Cuộn hai ngón tay: Di chuyển lên/xuống hoặc trái/phải để cuộn trang web hoặc tài liệu.
• Chụm hai ngón tay: Phóng to hoặc thu nhỏ hình ảnh, trang web hoặc tài liệu.

Các thao tác chuyển đổi ứng dụng và không gian làm việc:

• Vuốt ba ngón tay sang trái/phải: Chuyển đổi giữa các ứng dụng đang mở.
• Vuốt ba ngón tay lên trên: Mở Mission Control (xem tất cả các cửa sổ đang mở).
• Chụm bốn ngón tay: Hiển thị Launchpad (truy cập nhanh vào tất cả các ứng dụng).
• Vuốt bốn ngón tay sang trái/phải: Chuyển đổi giữa các không gian làm việc (Spaces).

Tuy nhiên nó cũng có một gesture rất hay nhưng mặc định sẽ không được kích hoạt trên macOS, đó là thao tác với 3 ngón tay. Với thao tác này, thay vì bạn phải nhấn giữ một ngón tay để quét văn bản, hoặc nhấn giữ một ngón tay để kéo thả, thì bây giờ bạn làm những thao tác đó với 3 ngón tay lướt trên trackpad, không cần nhấn force touch gì cả.
View attachment 8203170
Bạn có thể thiết lập bằng cách vào System Settings → Accessibility → Pointer Control → Trackpad Options → thiết lập tùy chọn Drag Style như hình là được.

Cài đặt bộ gõ ngoài

Đầy là điều mình không thích lắm vì lo ngại một phần về bảo mật, nhưng thực sự là bộ gõ mặc định của macOS mình không thể xài được, vậy là mình chuyển qua dùng Evkey.

Evkey: bộ gõ tiếng Việt tốt nhất trên macOS và Windows hiện tại

Ngày trước dùng Windows hay macOS mình không dùng bộ gõ ngoài, cho đến khi nó bị lỗi và trải nghiệm gõ tiếng Việt không còn tốt, đặc biệt trên macOS. Sau đó mình tìm đến một số bộ gõ bên ngoài và Evkey chính là bộ gõ tốt nhất tính đến thời điểm...

tinhte.vn

Mình dùng Evkey cho cả macOS và Windows, đồng bộ bảng gõ tắt theo thói quen của mình và sau đó cứ thế mà dùng thôi. Evkey hay Gotiengviet hay OpenKey gì cũng được, bạn quen gì dùng đó thôi, nhớ đọc kỹ các quyền truy cập mà ứng dụng cho phép.

Và sẵn nói đến việc cài đặt các ứng dụng bên thứ ba, mặc định Apple sẽ luôn cảnh báo bạn điều này (không giống như Windows), bạn có thể cho phép cài đặt ứng dụng từ các nguồn bên thứ ba (tức là ngoài App Store) và thậm chí một số ứng dụng còn bắt bạn phải tắt Gatekeeper và tắt SIP, nhưng thường đó là các phần mềm bẻ khóa thôi, mình không khuyến khích bạn dùng phần mềm bẻ khóa và tắt để tắt SIP hay Gatekeeper thì cũng không phải dễ làm với người bình thường. Nếu bạn muốn thì mình sẽ để link hướng dẫn ở dưới:

[Cơ bản] SIP: hệ thống bảo mật ngăn chặn chạy quyền root trên macOS

Kể từ phiên bản macOS 10.11 El Captain, Apple đã có những sự thay đổi đáng kể, một trong số đó là sự ra đời của SIP ( System Integrity Protection). Đây là một biện pháp bảo mật có ảnh hưởng lớn tới hệ điều hành này khi nó nó ra đời vào năm 2015....

tinhte.vn

Dùng iCloud

MacOS hay MacBook cũng giống như iOS hay iPhone, bạn nên dùng iCloud để đồng bộ dữ liệu tốt hơn, nếu bạn ở trong hệ sinh thái của Apple. Mà nếu bạn đã dùng iPhone hay iPad và có dùng iCloud thì nó cũng sẽ tự động kích hoạt khi bạn đăng nhập trên máy Mac mà thôi.

Dùng iCloud có rất nhiều cái lợi, cái lợi lớn nhất đó là cho phép bạn đăng nhập và restore dữ liệu từ máy Mac cũ sang máy Mac mới dễ hơn. Trước đây mỗi lần reset lại máy Mac khá là phức tạp, nhưng từ khi Apple chuyển sang dùng chip M thì cách reset của máy Mac bây giờ cũng giống như iPhone vậy, reset "dòng 2" là xong.

Tùy chỉnh Control Center, menu bar

Control Center là nơi bạn có thể kết nối Wi-Fi, Bluetooth, điều chỉnh âm lượng, độ sáng màn hình....Nó cũng có một số thiết lập mà bạn có thể tham khảo dưới đây để xem nó có tiện dụng so với bạn hay không.

Việc đầu tiên là bạn muốn bỏ những thiết lập gì ra ngoài menu bar, mặc định menu bar của macOS sẽ đặt các tính năng như Wi-Fi, Bluetooth, dung lượng pin, DnD (Do not Disturb) ra ngoài, nhưng mình thấy nó làm rối rắm thêm menu bar nên mình chỉ đặt nó trong Control Center thôi, bạn có thể thiết lập giống mình như trên.

Bạn cứ tiếp tục kéo xuống dưới sẽ thấy những tùy chọn khác mà bạn có thể quyết định xem nó có nên xuất hiện ở menu bar hay không. Bạn càng để nhiều icon trên menu bar thì khu vực này sẽ càng rối, chưa kể những ứng dụng sau này bạn cài vào nó cũng sẽ nằm trên menu bar luôn.

Bạn không cần phải shutdown máy tính

Với máy Mac, bạn không cần quan tâm đến điều này, dùng xong cứ việc úp máy xuống và đi thôi, hoặc kể cả là máy bàn cũng vậy, iMac, Mac mini, Mac Pro....bạn không cần làm thao tác này.

Vì sao, vì khi ở trạng thái sleep, đặc biệt với những chiếc máy Mac sau này sử dụng chip Apple Silicon, nó tiêu tốn cực kì ít điện năng và gần như không đáng kể, khi đó bạn có thể máy qua đêm thì nó cũng chỉ mất khoảng 1-2% pin thôi, cùng lắm là 5%. Máy tính của mình bây giờ battery Capacity chỉ là 85% mà để qua đêm cũng chẳng mất % pin nào.

Ngày xưa ngay cả khi Apple vẫn chơi với Intel thì để máy Mac qua đêm cũng tiêu tốn rất ít pin so với laptop Windows cùng thời. Nên nếu bạn mới chuyển từ Windows sang macOS, bạn không cần bận tâm đến điều này nữa nhé.

Setup Apple Intelligence

Apple Intelligence là điểm mới trên macOS Sequoia, cho phép bạn sử dụng các tính năng AI của Apple. Scandal của Apple về Apple Intelligence bạn cũng đã đọc trên Tinh tế mấy hôm nay rồi, hiện tại với mình Apple Intelligence vẫn chưa thực sự dùng được ngon lành trên macOS, kể cả những tính năng như Wiritings Tools, Summarize thông báo, Summarize văn bản, Siri tích hợp ChatGPT....

Nhưng nếu bạn vẫn muốn kích hoạt Apple Intelligence thì có thể vào System Settings → Chọn Apple Intelligence & Siri, sau đó kích hoạt những tính năng Apple Intelligence lên, và bạn cũng có thể đăng nhập tài khoản ChatGPT vào để dùng và sync dữ liệu với ChatGPT nhé.

Mời anh em chia sẻ thêm

Đó là những điểm chỉnh mà mình nghĩ rằng khi bạn mới cài lại macOS, bạn chuyển từ Windows sang macOS hay mới mua máy Mac lần đầu có thể quan tâm. Nếu bạn đã dùng máy Mac quen rồi thì có những thiết lập gì hay ho, hãy chia sẻ ở phần bình luận bên dưới nhé.