Nghiên cứu khảo cổ học viết lại thời điểm mà Cocain tới Châu Âu sớm khoảng 100 năm

Một nghiên cứu khảo cổ gần đây từ Đại học Milan, Ý đã tạo ra một bước ngoặt khi phát hiện ra rằng cocain có thể đã đến Châu Âu vào thế kỷ 17, sớm hơn khoảng 100 năm so với ghi chép lịch sử trước đó.

Coca và Cocain tới Châu Âu khi nào?

Cây coca, loài thực vật bản địa của Nam Mỹ, được biết đến như nguồn cung cấp cocain. Năm 1499, nhà thám hiểm người Ý Amerigo Vespucci trong chuyến đi tới Venezuela đã phát hiện ra loài cây này và nhận thấy người bản địa thường nhai lá coca.

Sau đó, khi người Tây Ban Nha xâm lược Nam Mỹ, họ phát hiện ra rằng đế quốc Inca có những chính sách kiểm soát việc nuôi trồng loại cây này để sử dụng cho việc thờ phụng, giải trí hoặc chữa bệnh. Họ coi đó như là một loại thần dược có khả năng xua tan đói khát, giảm đau, giúp tiêu hoá và điều trị các bệnh như hen suyễn. Công dụng này làm cho nó trở thành một phần quan trọng trong đời sống hàng ngày.


Nhà xác tại bệnh viện. Nguồn: NY Times

Người Tây Ban Nha ban đầu giữ bí mật về loại cây này và chỉ tập trung vào việc khai thác tài nguyên như vàng , bạc và đường để vận chuyển từ thế giới Mới về thế giới Cũ. Tuy nhiên, họ nhận thấy rằng việc nhai lá coca giúp tăng năng suất lao động, đặc biệt là trong các mỏ khai thác khi nhân công làm việc không biết mệt mỏi. Dù nhiều nỗ lực đã được thực hiện để mang cây coca về Châu Âu, nhưng hành trình dài đã khiến cây này không thể sống sót.

Mãi đến thế kỷ 19, cây coca mới chính thức được ghi nhận tại Châu Âu, khi nó được quảng bá như một loại thuốc chữa bệnh. Nhà hóa học người Đức Albert Niemann đã thành công trong việc trích xuất cocain từ lá coca. Loại bột trắng này được chấp nhận là như một loại thuốc chữa bệnh tại Châu Âu, Mỹ cho tới năm 1915 thì bị cấm.

Nghiên cứu đột phá bởi đại học Milan, Ý

Xương tàn tích trong hầm mộ của bệnh viện

Tuy nhiên, một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Khảo cổ học số tháng 10 từ Đại học Milan đã cho thấy cây coca có thể đã đến Châu Âu từ thế kỷ 17. Nhóm nghiên cứu đã khai quật một hầm mộ tại Ospedale Maggiore, bệnh viện dành cho người nghèo ở Milan, nơi có khoảng 10.000 thi thể được chôn cất. Mặc dù điều kiện ẩm ướt đã gây khó khăn, nhóm đã thu thập mẫu não của 9 người được bảo quản bằng dầu thực vật tự nhiên. Phân tích bằng phương pháp phóng xạ carbon cho thấy các thi thể này có niên đại khoảng 350 năm trước.


Video về nhóm nghiên cứu lấy mẫu từ não bệnh nhân

Sau khi lấy mẫu, nhóm sử dụng phương pháp phân tích quang phổ khối để xác định các thành phần hóa học trong não của các bệnh nhân, và phát hiện thấy dấu vết của cocain ở 2 trong số 9 bệnh nhân. Một trong hai người này là nam giới, khoảng 30-45 tuổi, bị bệnh giang mai và có tiền sử sử dụng thuốc phiện. Danh tính và tình trạng sức khỏe của người còn lại không thể xác định.

Não bệnh nhân bị giang mai, dương tính với cocain. Nguồn: NY Times

Điều đáng ngạc nhiên là không có hồ sơ y tế nào của bệnh viện từ thời điểm đó ghi nhận việc sử dụng coca. Điều này dẫn đến giả thuyết rằng hai bệnh nhân có thể đã tự sử dụng lá coca để giảm đau vào cuối đời, do sự hiện diện của hợp chất hygrine—chỉ có khi nhai lá coca, không xuất hiện khi cocain được tinh chế.

Phân tích mà nhóm nghiên cứu đưa ra cho thấy có lẽ người Milan đã từng tiếp xúc với loại cây này trước khi nó được chính thức ghi nhận. Điều này cũng không quá khó hiểu khi Milan nằm dưới quyền kiểm soát của đế quốc Tây Ban Nha và là một trong những điểm giao thương sầm uất của thế kỉ 17. Có lẽ cây coca đã đến đây trên những chuyến tàu mà không được giới chức ở đây ghi nhận.

Nguồn: LiveScience