Chưa bao giờ tiến hóa về đôi cánh nhưng thay vào đó, nhiều loài nhện đã phát triển một khả năng kỳ lạ để bay lên bầu trời chỉ bằng một vài sợi tơ ngắn treo lủng lẳng được bắn ra từ chiếc mông xinh xắn của mình.
Câu trả lời của loài động vật không xương sống này về hoạt động “đu lượn” của chúng chưa bao giờ rõ ràng, mặc dù các nhà sinh vật học lịch sử cho rằng đó có thể liên quan đến các xoáy của không khí ấm lên gần bề mặt Trái đất. Tuy nhiên, một gợi ý khác đang thu hút sự chú ý hơn khi có nhiều bằng chứng ủng hộ cơ chế steampunk. Thay vì cưỡi trên những dòng nhiệt điện, nhện có thể bay lên bầu trời là nhờ vào điện trường.
"Khi người ta nghĩ về một con vật bay trên không, người ta sẽ chẳng bao giờ nghĩ tới nhện", nhà nghiên cứu Erica Morley và Daniel Robert từ Đại học Bristol nói trong báo cáo khoa học của mình. "Tuy nhiên, những con vật không cánh này có thể bay cao 4 km, xa tới cả vài trăm kilomet".
Chúng có thể bay nhờ Gradient điện thế trong khí quyển APG, một dòng điện tồn tại giữa Trái Đất và tầng điện ly trên cao. Những đợt mây bão lớn có thể coi là một nguồn điện khổng lồ cung cấp cho APG, "sạc" điện và duy trì trường điện ổn định trong bầu khí quyển. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng ý tưởng về việc nhện bay trong không khí nhờ dòng điện đã xuất hiện từ hồi thế kỷ 19 nhưng đã sớm bị gạt bỏ mà chẳng có ai đứng ra thử nghiệm.
"Charles Darwin đã rất hứng thú với việc nhiệt sẽ cung cấp một lực cho phép nhện tung tơ trong gió, ông nghĩ vậy khi thấy hàng trăm con nhện cưỡi không khí bay trong một ngày biển ít gió", báo cáo khoa học viết rõ. "Tuy nhiên, quan sát của Darwin đã không đi kèm bằng chứng ủng hộ nào".
Một nhóm nghiên cứu khác đưa ra giả thiết rằng chính điện trường đã góp sức và khả năng bay của nhện, Morley và Robert đã muốn thực sự thử xem nhện phản ứng thế nào với trường điện và sự thay đổi bất thường của một trường điện. Họ thu thập nhện thuộc loài Erigone và dựng lên một thử nghiệm, đưa vào đó những yếu tố như chuyển động của không khí hay điện trong khí quyển. Họ bật trường điện lên vào theo dõi những gì xảy ra tiếp theo. Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng nhện tiến hành bay khi trường điện này bật, và bản thân lực tĩnh điện đủ để đưa những con nhện lên không; đây cũng là thứ lực làm tóc bạn dựng đứng lên khi bạn cầm một quả bóng bay cọ lên đầu.
Khi tắt trường điện, những con nhện sẽ hạ cánh dấn xuống, bật trường điện lên thì chúng sẽ lại đưa mình lên không. "Chúng tôi chưa chắc chắn với việc trường điện là yếu tố thiết yếu để nhện bay hay không. Nhưng có thể chắc chắn rằng từng đó lực là đã đủ cho con nhện". Nhện có một loại lông cảm biến đặc biệt có tên trichobothria, có lẽ chính đó là thứ đã cho phép nhện cảm nhận được trường điện. Các nhà khoa học tin rằng đây là cách con nhện cảm thấy sự hiện diện của APG để tiến hành cất cánh.
Mô hình là một chuyện, làm lại nó bằng thực nghiệm sẽ là một thách thức lớn hơn. Mặt khác, nếu các nghiên cứu liên quan đến toán học hoạt động, nó có thể sẽ là cơ sở cho một công nghệ bay mới lấy cảm hứng từ loài nhện, được sử dụng để gửi các máy bay không người lái với kích thước nano trên các luồng không khí của Trái đất hoặc tới những nơi khác xa xôi hơn.
Tham khảo Science Alert
