Google luôn cam kết cập nhật 3 năm phần mềm cho series Pixel của mình. Và vào tháng 12 năm nay, 2 chiếc Pixel 2 và 2 XL của năm 2017 sẽ chính thức ngừng vòng đời cập nhật sau 3 bản Android 9, 10 và 11, hoàn toàn không tệ thậm chí rất tốt.
“Điện thoại Android nên nhận được nhiều bản cập nhật hơn”, câu nói đã rất cũ, cũ kĩ như chính nền tảng này vậy. Mặc dù đại bộ phận người dùng Android đã vượt qua những năm ban đầu “đen tối”, với chỉ một năm cập nhật phần mềm, nhưng hiện nay chúng ta đã nghe nói đến nhiều hơn những hãng điện thoại cam kết con số 3 năm như dòng điện thoại con cưng của Google. Khởi đầu là Samsung rồi đến Microsoft và mới đây nhất là Sony. Mọi thứ đã tốt hơn trước đây, nhưng dường như vẫn chưa đủ.
Pixel đã tiên phong về vấn đề cập nhật phần mềm, tạo ra sức ảnh hưởng để các hãng smartphone khác phải làm theo. Và khi các hãng khác đã làm theo, có phải đã đến lúc Google phải đẩy mạnh và làm tốt hơn nữa chăng? 4 hoặc 5 năm cập nhật phần mềm?
“Điện thoại Android nên nhận được nhiều bản cập nhật hơn”, câu nói đã rất cũ, cũ kĩ như chính nền tảng này vậy. Mặc dù đại bộ phận người dùng Android đã vượt qua những năm ban đầu “đen tối”, với chỉ một năm cập nhật phần mềm, nhưng hiện nay chúng ta đã nghe nói đến nhiều hơn những hãng điện thoại cam kết con số 3 năm như dòng điện thoại con cưng của Google. Khởi đầu là Samsung rồi đến Microsoft và mới đây nhất là Sony. Mọi thứ đã tốt hơn trước đây, nhưng dường như vẫn chưa đủ.
Pixel đã tiên phong về vấn đề cập nhật phần mềm, tạo ra sức ảnh hưởng để các hãng smartphone khác phải làm theo. Và khi các hãng khác đã làm theo, có phải đã đến lúc Google phải đẩy mạnh và làm tốt hơn nữa chăng? 4 hoặc 5 năm cập nhật phần mềm?
Giá liên tục tăng và điện thoại liên tục tốt hơn, vậy tại sao người dùng không thể giữ chúng lâu hơn?
Một quan điểm chủ chốt để yêu cầu cập nhật nhiều hơn đó chính là mức giá. Giá các flagship đang tăng một cách chóng mặt, mặc dù đã chạm mức nghìn đô nhưng vòng đời của những chiếc flagship nghìn đô cũng không kéo dài thêm tương xứng. Người dùng có thể chọn chiếc Pixel 4a 350 USD hoặc Galaxy Note 20 Ultra 1.300 USD nhưng cả 2 đều chỉ được cập nhật trong 3 năm. Và trong thế giới Android, đây là thời gian tốt nhất mà người dùng có thể hy vọng.
Giá cả không tạo ra sự khác biệt ở đây: trong khía cạnh hỗ trợ phần mềm, tất cả các điện thoại Android đều “bị thiệt thòi” như nhau. Chiếc điện thoại có trải nghiệm “cao cấp” nhất vẫn chỉ hứa hẹn rằng nó sẽ hoạt động tốt và an toàn trong 3 năm. Các thiết bị phân khúc siêu cao cấp ngày nay có tốc độ rất nhanh, camera tuyệt vời, hình thái và chất liệu có thể đến từ tương lai, nhưng khi đồng hồ điểm nửa đêm của 3 năm sau, chúng cũng sẽ giống như bất kỳ điện thoại bình dân nào khác.
Giá tăng lên làm dậy lên sự so sánh với các loại sản phẩm khác. Ở thời điểm hiện tại khi mức giá nghìn đô là điều hoàn toàn bình thường, điện thoại đã có giá ngang ngửa với máy tính xách tay. Một bộ phận người dùng còn cho rằng, smartphone còn đang sao chép các chức năng của laptop với những nỗ lực như Samsung DeX nhằm mục đích cuối cùng là điện thoại sẽ thay thế cho máy tính đối với một số người. Giá ngang nhau thì sao? Trải nghiệm dần dần giống nhau thì sao? Mức độ cập nhật thì hoàn toàn khác nhau. Các laptop chạy Windows hay macOS đều nhận được rất nhiều bản cập nhật cho đến khi phần cứng không đáp ứng được nữa. Chiếc laptop Acer từ năm 2015 hiện vẫn nhận các bản cập nhật Windows 10 liên tục, Macbook Pro 2014 vẫn nhận được các bản vá và cập nhật macOS mới.
Một luận điểm nữa đến từ một sản phẩm khác của Google, Chromebook. Trên thực tế thì cấu trúc của sản phẩm này rất giống với điện thoại Android: phần cứng của bên thứ 3, phần mềm Google làm. Thậm chí Chromebook hiện tại còn có thể chạy được các app Android. Chiếc Pixelbook Go được phát hành vào năm ngoái vẫn sẽ nhận được thêm 6 năm cập nhật, và các máy Chromebook mới thậm chí còn dài hơn.
Tất nhiên Google có quyền kiểm soát tập trung hơn nhiều đối với nền tảng Chrome OS và quản lý trực tiếp các bản cập nhật nên sẽ có lợi thế về việc kéo dài tuổi thọ phần mềm. Nhưng không thể nói Google không thể làm điều tương tự đối với Pixel.
Quảng cáo
Google, kẻ đạo đức giả luôn nói về “sự bền vững”
Ngoài vấn đề giá cả và sự so sánh với các sản phẩm khác, còn một lý lẽ quan trọng khác nên được xem xét, “sự bền vững” (sustainability). Google đã luôn luôn cố gắng nói nhiều về các nỗ lực mà họ đã thực hiện để giảm tác động từ các công ty của mình lên môi trường, giảm lượng khí thải carbon, sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo và chuyển sang vật liệu tái chế trong chiếc smartphone mới nhất của mình. Pixel 5 có “100% vỏ nhôm tài chế” và cả các case điện thoại và loa thông minh của hãng đều sử dụng vải nhựa tái chế.
Mặc dù những điều Google đang làm là rất tuyệt vời, nhưng họ cũng nên cân nhắc nhìn lại tác động của các phần cứng hiện tại đối với môi trường. Khi điện thoại ngừng được nhận cập nhật, khả năng cao là chúng sẽ bị người dùng thay thế bởi những chiếc điện thoại khác. Tuy điện thoại Pixel hay bất kỳ chiếc điện thoại nào khác đều không có tuổi đời chính xác trên thị trường điện thoại cũ, nhung vào thời điểm ngừng nhận bản cập nhật, giá của chúng hầu như không còn được bao nhiêu. Và tất nhiên không phải ai cũng vứt bỏ thiết bị của mình một cách hợp lý và không phải điện thoại nào cũng có thể tái chế. Google có thể giảm thiểu điều này thông qua các giao dịch trade-in thu cũ đổi mới như các đối thủ khác, đồng thời có thể khuyến khích lòng trung thành với thương hiệu của mình bằng cách trợ cấp một khoản nho nhỏ nếu người dùng đổi máy như cách Samsung vẫn đang làm. Nhưng thực tế thì họ không làm điều này.
Rác thải điện tử đang là một vấn đề nghiêm trọng hiện tại. Google có cung cấp một chương trình tái chế miễn phí, nhưng điều đó có thật sự mang tính bền vững. Hãy nhớ về những điều ở trường học: 3 Rs, Reduce (giảm thiểu), Reuse (tái sử dụng), Recycle (tái chế), 3 chữ này sắp xếp theo một thứ tự khoa học. Và Recycle (tái chế) được xếp cuối cùng trên con đường dẫn đến sự bền vững, và thật đáng buồn là Google đang làm điều cuối cùng này chứ không phải 2 thứ đầu tiên.
Pixel 2 và 2 XL có thể là những chiếc điện thoại 3 năm tuổi, nhưng chúng vẫn có thể sống thêm vài năm nữa. Snapdragon 835 không hề kém ngay cả trong năm 2020 này, và pin thì vẫn có thể thay thế để hoạt động tốt. Tóm lại phần cứng vẫn còn hoạt động ổn trong vài năm nữa và Google chỉ đơn giản là bỏ rơi chúng. Google đã đáp ứng đúng cam kết 3 năm, họ vẫn đang hoạt động kinh doanh, nhưng thẳng thắn mà nói những lời hứa về “sự bền vững” của Google đã trở nên vô nghĩa. Nếu họ cam kết cập nhật lâu hơn thì sẽ sự giảm thiểu tác động tới môi trường sẽ lớn hơn nhiều so với loại vải nhựa tái chế mà họ đang sử dụng.
Quảng cáo
Và tất nhiên, bởi vì Apple đã làm điều đó
Apple là ông vua tại thị trường Mỹ với gần một nửa lượng xuất xưởng trong vài quý vừa qua. Đây là nhà sản xuất smartphone lớn nhất nước Mỹ và tất nhiên các thiết bị Android sẽ thường được so sánh với những chiếc iPhone của Apple. Apple không hứa hẹn rõ ràng về số năm cập nhật phần mềm, nhưng họ không cần nói điều đó, lịch sử đã tự nói lên tất cả. Về cơ bản mọi chiếc iPhone kể từ 3GS đều đã có 4 đến 5 năm cập nhật. Trên thực tế, số năm đó gần như đủ để người dùng chọn chiếc iPhone SE thay vì chiếc Pixel 4a, và ngay cả khi 4a có giảm giá, SE vẫn sẽ có giá trị lâu dài hơn xét trên khía cạnh vòng đời cập nhật.
Một sự thật hiển nhiên là Google bán Pixel không tốt lắm, mặc dù các thiết bị tầm trung vẫn bán khá ổn. Nếu Google muốn cạnh tranh nghiêm túc tại thị trường Mỹ, sản phẩm của họ phải đường đường chính chính không thua kém với Apple, ít nhất là trên giấy tờ. Người dùng đang có xu hướng giữ chiếc smartphone của mình lâu hơn, vì vậy thời lượng cập nhật phần mềm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Về nỗ lực của mình, Google đã cố gắng tách một số khía cạnh của bản cập nhật ra khỏi hệ thống chính. Rất nhiều tính năng được kiểm soát và triển khai qua Play Services chứ không phải cập nhật hệ thống lõi và Project Mainline đã module hoá một số khía cạnh của bản cập nhật bảo mật để chúng có thể được triển khai thông qua Google Play.
Tất nhiên nếu nói đến cập nhật đại trà trên tất cả các điện thoại Android thì việc này nằm ngoài tầm tay của Google. Samsung, OnePlus, LG, Sony, Xiaomi… đều tự xử lý các phần mềm của riêng mình nhưng Google cũng vậy mà. Google hoàn toàn kiểm soát Pixel và không có ai có thể ngăn cản họ đẩy mạnh số năm cập nhật cho điện thoại của mình như là một sự tiên phong. Và khi Google Pixel tiếp tục tạo được ảnh hưởng trên thị trường, các nhà sản xuất khác cũng sẽ phải làm theo tương tự như con số 3 năm cập nhật hiện giờ vậy.
Pixel là người thiết lập tiêu chuẩn trong thế giới Android
Chắc hẳn hoàn toàn hợp lý khi đa phần anh em yêu thích tìm hiểu công nghệ như chúng ta đều coi Pixel như là chiếc “flagship của Android”: một ví dụ về những thứ tốt nhất mà phần mềm có thể làm, mặc dù giá cả không phải lúc nào cũng tốt, phần cứng đôi khi không nổi bật và các tính năng thường tích hợp chậm hơn các hãng khác rất nhiều.
Về mặt lịch sử, có rất nhiều lỗi phần cứng xảy ra với Pixel. Nhưng về mặt phần mềm thuần tuý, Pixel đang chạy những phiên bản Android mới nhất, không chỉ là “hình mẫu” về những gì mà Android có thể làm được mà còn là “người hướng dẫn” cho các OEM triển khai các giải pháp và tính năng mới mỗi khi Android có thay đổi. Google vừa là nhà phát triển, vừa là người gác cổng và còn là OEM nữa, nhưng thật đáng buồn khi họ vẫn kiên quyết trong các phát ngôn của mình khi coi Pixel hoàn toàn tương tự như các OEM khác.
Tuy vậy, dù Google có muốn hay không thì Pixel vẫn sẽ thiết lập ra các tiêu chuẩn cho thế giới Android. Những chiếc Pixel có thể không bán chạy, nhưng chúng sẽ tạo ra các xu hướng mà những thay đổi cuối cùng sẽ trở thành một phần của các yêu cầu cấp phép GMS trong tương lai. Đã đến lúc Google phải đẩy mạnh, làm tốt hơn và khuyến khích các nhà sản xuất khác làm điều tương tự. 4 năm cập nhật phần mềm cho Pixel, bắt đầu từ Pixel 5 chẳng hạn.
Theo: Android Police
