ADL ( Alpha Design Lab ) là một thương hiệu thuộc quyền sở hữu của Furutech Nhật Bản vốn có bề dày lịch sử 28 năm, chuyên nghiên cứu và thiết kế các thiết bị âm thanh phục vụ cho nhu cầu nghe nhạc chất lượng cao, một trong những sản phẩm cao cấp nhất của họ hiện nay là Stratos, thiết bị này gồm 3 chức năng chính : rip đĩa than thành nhạc số qua mạch Analog-to-Digital, giải mã Digital-to-Analog, làm pre-amplifier và cả headphone amplifier, Stratos được giới chuyên môn ví như “một con dao Thụy Sĩ đa năng cho những người yêu nhạc”. Tại Việt Nam ít người biết nhưng cách đây vài năm, mình có dịp nghe thử tai nghe H118 và DAC/Amp GT40. H118 và thấy chất lượng âm thanh rất tốt với dải trầm dày, sâu và trung âm trong trẻo, rõ ràng, nếu so sánh ngang hàng thì HD598 của Sennheiser không thể cùng đẳng cấp với H118, tuy nhiên, nó có một nhược điểm là ngoại hình không bắt mắt cho lắm. Còn GT40, một AD/DA Converter và Headphone amplifier, lại có thêm mạch PhonoStage cho kim MM/MC, bên nước ngoài họ rất chuộng nhưng không hiểu sao tại Việt Nam mình ít người biết quá
ADL Stratos có thông số kỹ thuật khá tốt. Mạch giải mã tín hiệu số DAC dùng ES9018K2M của Sabre, chơi Native DSD ở độ phân giải 11.2MHz và chơi PCM ở mức cao nhất là 32Bit/384kHz. Mặt trước của Stratos có một dãy đèn LED để hiện thị chất lượng nhạc đang phát. Xuất âm Analog qua Op-amp NE5532 của Texas Instrument qua 2 ngõ Balanced và Unbalanced với áp ngõ ra đạt tới 5Vrms, Dynamic Range 135dB, THD+N là -120dB. Tất cả các jack cắm RCA đều là model FP-900, được mạ vàng ở điểm kế nối và cách ly bằng Teflon có chất lượng cao. Không chỉ vậy, Jack XLR cũng được đầu tư dùng FT-783M. Riêng một cặp RCA có giá gần 1tr3 và cặp XLR input cũng 2tr. Vậy tính nội tính sơ tiền jack thôi thì cũng đã 6tr5 ( 3,5 cặp RCA và 1 cặp XLR input ). Trước đây mình không quan tâm lắm về chất lượng mấy cái jack kết nối nhưng sau này mình mới ngộ ra được tầm quan trọng của chúng, có thể nói, mấy cái phụ kiện này sẽ đẩy thiết bị lên một đẳng cấp khác nếu được đầu tư xứng đáng. Chất lượng cái jack sẽ làm thay đổi độ sạch, sự chi tiết và âm trường của âm thanh đến mức mà bạn khó có thể ngờ tới được, nhiều khi thay main đổi tụ quá chừng mà thấy tiếng vẫn mất chi tiết và không được trong trẻo, không được “róc rách” như suối mật vào tai thì hãy chú ý mấy cái jack input-output, đầu tư cho chúng không bao giờ là phí cả. Stratos thể hiện rất rõ triết lý của Pure Transmission của Furutech, việc giảm suy hao tín hiệu khi truyền dẫn luôn được đặt lên hàng đầu. Mình nghĩ ai đã từng dùng sản phẩm của Furutech như lọc điện hay dây nguồn, dây tín hiệu đều cảm nhận được những sự thay đổi rất rõ rệt của thiết bị sau khi nâng cấp.
Toàn bộ module Digital Reciever được đặt trên một board cách ly hoàn toàn với mạch giải mã bên dưới. Có mạch lọc bằng linh kiện chủ động đầy đủ, toàn sử dụng tụ film và trở chất lượng cao. Reciver dùng Controller XMOS 8U6CA, có con này nên Stratos mới chơi Native DSD được. Stratos sử dụng AKM4113VF, con chip này làm nhiệm vụ receiver cho tín hiệu Optical và Coaxial Input, hỗ trợ 24bit/216kHz.
Mạch AD Converter dùng chip CirrusLogic CS5340, kết hợp với Phono Input thì bạn sẽ có một bộ ghi nhạc từ đĩa vào máy tính với chất lượng lên đến 24bit/192kHz. Tuy nhiên, mâm than là một niềm mơ ước chưa thành hiện thực nên mình không đánh giá phần này được. Mạch PhonoStage này hoạt động cho cả kim MM trở kháng vào 47K ohm và kim MC trở kháng 100 ohm.
Mạch chỉnh âm lượng của Stratos sử dụng Volume điện tử MUSE72320. Con Volume đôi này hoạt động ở điện thế 18V và được JRC thiết kế riêng cho cách ứng dụng khuếch đại âm thanh hi-end. Test data của MUSE72320 thuộc hàng dữ dằn nhất trong tất cả các Volume điện tử hiện nay trên thị trường.
Mạch nắn điện 12V sử dụng IC L7812CV, con này có tích hợp bảo vệ quá nhiệt, bảo vệ ngắn mạch và giữ vùng hoạt động an toàn các transistor công suất trong mạch.
Với mạch headphone amplifier, Stratos dùng mạch khuếch đại gồm 3 opamps Texas Instrument TPA6120A2. 2 con đánh mỗi kênh trái phải cho ngõ ra balanced và 1 con cho cổng 6.3mm. Stratos có công suất ở mức khá cao, nếu bạn cần công suất cao một chút để đánh các tai nghe khó tính, hãy cân nhắc đến việc re-jack nó lại thành balanced XLR vì Stratos cấp được đến 350mW tại 600ohms tại cổng này để khai thác hết tiềm năng của nó. Còn tại cổng 6.3mm, công suất đạt là 100mW tại 600ohms nên việc kéo mấy con như HD650 HD800 không thành vấn đề, còn việc nghe hay như thế nào thì lại là chuyện của gu cá nhân nên mình sẽ đưa ra những nhận định chủ quan nhất theo nhạc và khẩu vị của mình. Trong bài đánh giá này mình dùng AKG K702 ở kết nối single-end 6.3mm.
Mình đánh giá Stratos dựa trên những bản nhạc mình yêu thích, gồm :
- The Devil’s Trill của Giuseppe Tartini do Itzhak Perlman đánh chính
- True Colors – Eva Cassidy hát live
- O Sole Mio – Katherine Jenkins hát
- Bản Banditen Galopp của Strauss - K&K Philharmoniker Copenhagen biểu diễn.
- Run your fingers through my hair – Blues Company.
Quảng cáo
ADL Stratus có nội lực rất thâm hậu, tiếng của đánh rất vững chãi và khỏe khoắn ở những track nhanh và có tiết tấu mạnh mẽ như Banditen Galop. Đây là một trích đoạn trong vở Opera Prince Methusalem do Strauss và Karl Treumann biên soạn, diễn tả lại cảnh nhóm cướp đang chặn đường và đánh bại đoàn hộ tống một vị hoàng tử nên không khí và cách hòa âm đầy năng lượng, sống động. Xuyên suốt bài nhạc là những tiếng súng bắn rải rác, tiếng súng rất thực và mình nghĩ khó có một hiệu ứng giả lập nào tạo được độ vang và rền, lại không đồng đều nhau nhau như vậy. Tiếng súng này là rất khó thể hiện vì nó bao gồm cả bass-mid-vào treb được thể hiện đồng thời, nếu tai nghe hoặc amplifier không có độ động và độ chi tiết tốt ở cả ba dãi âm thì không thể nào tạo ra cảm giác đủ đầy và giàu năng lượng được. Thực tế, AD900X của AudioTechnica đã rớt đài ngay từ khi phát súng đầu tiên, mình chỉ có thể nghe được một tiếng “đoàng” thật rõ mà không thể cảm nhận được không khí của không gian bị nén lại và bùng nổ thành luồng hơi mạnh, cũng không có độ gai gây cảm giác giật mình, thích thú. Thế nhưng Stratos lại làm Philips SHP9500 và AKG K7XX kêu cực sướng tai. Mỗi phát súng bắn ra như sấm rền và cảm nhận rõ được ý đồ và sự máu lửa của tấu khúc này. Không chỉ có tiếng súng gây ấn tượng, tốc độ và khả năng tách lớp của ADL Stratos cũng được mình đánh giá cao, các dàn bè gồm kèn Oboe và Clarinet tách bạch, thanh thoát, định vị chính xác ở hẳn phía sau, dàn đều hai bên trái phải, không bị dính và lẫn vào 2 dàn bè 1st và 2nd violin ở phía trước. Bản thu này, 1st và 2nd violin nằm ngang hàng nhau, ở hai bên micro thu, và cái dàn khí phía sau cũng song song với dàn violin nên đòi hỏi tai nghe và thiết bị đánh phải thật tinh tế, đủ chi tiết mới có thể ko làm chúng bị rối tung mù lên, nghe như khoan vào tai. Mặc dù, cường độ của những nhạc cụ này khá bé nhưng mình chỉ vặn không cần vặn volume to cũng có thể thưởng thức trọn vẹn bài nhạc.
Hiện nay đối với mình, hai trong những bài hát tuyệt vời nhất để thử giọng trung âm của nam và nữ là Run Your Finger Through My Hair do Blues Company và O Sole Mio do Katherine Jenkins hát.
Stratos cho giọng nam trầm, đặc và khàn sâu thăm thẳm Todor "Toscho" Todorovic, đi rất nhẹ, xuống rất sâu và độ rung trong cổ họng làm mình thật sự bị cuốn hút. Trước đây mình hay cắm thẳng vào Korg DS-DAC-10 nghe trực tiếp thì thấy DS-DAC-10 không thể bì kịp nếu nói về cảm xúc và cái hồn của bài hát này, đặc biệt là những đoạn hạ giọng hát ở phút 1.21, giọng quyện vào ngón chạy bass trên guitar và tiếng trống nện nhẹ làm nền là một tổng thể thống nhất, ở đây, 3 âm thanh này có cùng biên độ, cùng tốc độ và làm ơn đừng tách chúng ra một cách riêng rẽ quá, sẽ không còn nhạc tính và không còn sự mơn trớn của lời “năn nỉ” đầy gợi cảm nữa, vậy mà mạch headphone amplifier con Korg DS-DAC-10 làm điều này rất tốt luôn nên nghe nó trơ trọi, nhạt tuếch, còn Stratos thì không, sự liên kết chặt chẽ trong cung bậc nhạc cụ và giọng người thật độc đáo. Nói cho đúng hơn về cảm nhận của mình, giọng hát đặc biệt của ông được ADL Stratos kéo sâu hơn, dày hơn, mướt hơn, uyển chuyển hơn nếu so với sự trung thực quá mức của DS-DAC-10, đó là một giọng trung âm nam đầy ma thuật và cuốn hút như vẻ đẹp quyến rũ trong âm thanh của bóng 3 cực đốt trực tiếp 300B, mình không dám so sánh chất âm này như bóng 300B, ý mình muốn nhấn mạnh là nó tạo cho ta cảm xúc mãnh liệt và nồng nàn như trung âm của đèn vậy.
O Sole Mio là một bản tình ca cổ điển của Ý rất nổi tiếng mà hẳn ai cũng đã phải nghe một lần trong đời, lời việt cũng có, mình thấy có lần đi triễn lãm Avshow năm ngoái tại TpHCM, anh Ngọc Quy có hát hay lắm 😁. Bài hát này mình nghe nam hát cũng nhiều, nữ hát cũng nhiều. Nam thì không ai có thể qua được cố ca sĩ Pavarotti rồi, còn giọng nữ thì đến bây giờ, ưng ý nhất là chất giọng Mezzo Seprano sang trọng, quý phái của Katherine Jenkins. Mình cũng có chút bất ngờ khi nó làm giọng hát của cô bớt thánh thót đi một chút, không phải là dở hơn, chỉ là hơi dày hơn so với việc cắm thẳng vào DS-DAC-10, cung bậc và các đoạn lấy hơi vẫn trong trẻo và rõ ràng chứ không bị lu mờ. Tổng thể high-mid có hơi ngọt ngào hơn và dày, nịnh tai hơn, so với gu cá nhân thì mình không thích lắm. Phải chi, cái sự dày kia đừng đi theo tới high-mid, làm nó bị bo tròn lại thì hẳn Stratos sẽ là một trong những DAC có tích hợp headphone Amplifier tuyệt nhất mà mình từng được thưởng thức.
Cái cảm nhận trên về sự suy hao quá sớm của high-mid càng được củng cố hơn khi mình nghe Eva Cassidy biểu diễn lại True Colors. Bài này, mình nghe đều như vắt chanh, hầu như ngày nào mình cũng nghe cả. Thu âm live nó phải có cái độ gai gai và thô sơ, đôi khi ca sĩ để micro sát miệng quá thì tiếng nó hơi the thé nghe rất là sướng, Stratos không có cách thể hiện đó, nó gọt trung âm cao đi rõ ràng và trả lại cho tai người nghe sự hiền diệu, ít năng lượng hơn.
Như vậy trung âm do Stratos tạo ra là một sự nồng nàn, dễ nghe, truyền cảm với tông dày, mướt, thiết tha. Chất mid này rất dễ thuốc hàng và hợp với đa số thể loại nhạc hiện nay.
Quảng cáo
Stratos đánh treble rất tốt, sáng, năng lượng vừa phải, có cái hậu kéo khá dài, tan chậm trong không gian. Tiếng Shimmer trong vắt và có độ leng keng vừa phải, không bị cường điệu hóa. Nếu để ý kỹ, treble sẽ nằm hơi chìm so với toàn bộ phần còn lại của bài nhạc, nhưng bạn đừng lo, không bị mất miếng chi tiết nào đâu.
Chia sẻ vui cho mọi người luôn là trong các bài test ADL Stratos, mình bị bất ngờ khi nghe thử song tấu The Devil’s Trill. Bạn nên nghe thử, với mình thì The Devil’s Trill của Giuseppe Tartini do Itzhak Perlman đánh chính là một tuyệt phẩm cổ điển. Itzhak Perlman - nghệ sĩ violon vĩ đại nhất của thời đại chúng ta. Ông đã xuất sắc vượt lên trên bệnh bại liệt chân để trở thành một nghệ sĩ thiên tài. Hình ảnh và ngón đàn của ông ẩn chứa rất nhiều tâm trạng, nội tâm và ông có một sự đồng điệu, thấu hiểu với người nhạc sĩ đã viết lên khúc tấu này. Sự sâu sắc và nỗi ám ảnh của Tartani trong The Devil’s Trill không thể có ai diễn tả tài tình qua tiếng cây Violin như ông. Mình nghe bài nhạc này trên rất nhiều nguồn, từ điện thoại, tới loa, tới trực tiếp từ onboard laptop cho đến Korg DS-DAC-10 và giờ là Stratos, mình có thể tự tin khẳng định rằng, nếu đánh ra tai nghe thì Stratos là một trong những con dac/amplifier có tiếng réo violin ma quái nhất mình từng nghe. Nếu nghe với Stratos, mình nghĩ rằng bạn sẽ rất bị bất ngờ khi tiếng Violin kéo dài thườn thượt, u ám, các cung bậc rõ nét và từng nốt có độ vang sâu thẳm trong không gian, đây là điều mình chưa từng thấy ở những thiết bị test khác và con K7XX cũng chưa bao giờ có được thứ âm thanh này, càng về sau, khoảng từ phút thứ 12 trở đi, ADL Stratos càng làm mình lặng người khi nó tái hiện lại từng nhát kéo dứt khoát, mạnh mẽ, đầy nội lực. Cái đoạn này hay dã man cùng tận vì nhạc chảy mạnh như lũ nguồn ùa về, không có một giai điệu, thứ tự nào cả. Mình biết là nó không có tự nhiên, không thể nào tự nhiên được khi một mớ hài âm hòa lẫn đan xen nhau như vậy nhưng mình lại có thiên hướng nghe nhạc giàu cảm xúc, cái gì hay, tạo ra cảm xúc mạnh mẽ là mình nghe và mình khen thôi :D Ở đây mình ko bàn luận về bass-mid-treb gì hết, mình chỉ muốn nói tới nhạc tính, đây cũng là nguyên nhân mình ôm con này gần cả tháng mà không muốn trả, vì nó hay quá.
Stratos là một giải pháp rất tốt cho computer audiophile vì tính đa nhiệm của nó. Lúc cầm trên tay và xem qua user manual thì mình có hơi nghi ngờ chất lượng vì thường cái gì mà nhiều chức năng quá sẽ có chất lượng âm thanh không thật sự tốt, nhưng với thương hiệu của Furutech và những gì Stratos thể hiện thì mình cũng yên tâm phần nào.
