Anh em đam mê công nghệ chắc cũng biết Skype từng là một trong những dịch vụ VoIP hàng đầu nhưng vì đâu mà Skype lại ngừng hoạt động vào tháng 5 này, sau hơn 20 năm tồn tại và bị Microsoft mua lại?
Việc mua lại Skype vào năm 2011 được coi là một trong những thương vụ lớn nhất trong lịch sử của công ty, được thực hiện bởi cựu CEO Steve Ballmer. Đây được coi là nỗ lực của Microsoft tại thời điểm đó nhằm cạnh tranh với sự phát triển mạnh mẽ của iPhone. Nhưng thương vụ 8.5 tỷ đô la này lại trở thành một khoản đầu tư vô nghĩa khi Microsoft liên tục mắc sai lầm, để đến mức Skype trở nên như người vô hình ngay cả trong đại dịch COVID, khi mọi người đều sử dụng Zoom như một giải pháp để làm việc từ xa.
Skype được ra mắt vào năm 2003 và nhanh chóng thành công khi công cụ này cách mạng hoá việc giao tiếp trên Internet thông qua các cuộc gọi thoại và video miễn phí. Vào những năm 2008 hay 2009, mình từng dùng Skype để liên lạc với mấy đứa em họ ở nước ngoài và rất thích nó vì giao diện đơn giản, nhanh, mượt. Đến năm 2011, Skype có khoảng 150 triệu người dùng hàng tháng và là một trong những dịch vụ VoIP hàng đầu. Microsoft lúc này đã ngó nghiêng đến dịch vụ này và tham vọng thực hiện vụ mua lại với mức giá 8.5 tỉ đô.
Skype từng là một nền tảng rất mạnh mẽ vào những năm 2000, với khả 70 triệu người hoạt động cùng lúc vào năm 2013
Việc mua lại Skype vào năm 2011 được coi là một trong những thương vụ lớn nhất trong lịch sử của công ty, được thực hiện bởi cựu CEO Steve Ballmer. Đây được coi là nỗ lực của Microsoft tại thời điểm đó nhằm cạnh tranh với sự phát triển mạnh mẽ của iPhone. Nhưng thương vụ 8.5 tỷ đô la này lại trở thành một khoản đầu tư vô nghĩa khi Microsoft liên tục mắc sai lầm, để đến mức Skype trở nên như người vô hình ngay cả trong đại dịch COVID, khi mọi người đều sử dụng Zoom như một giải pháp để làm việc từ xa.
Thành công ban đầu của Skype, dẫn tới việc Microsoft thâu tóm
Skype được ra mắt vào năm 2003 và nhanh chóng thành công khi công cụ này cách mạng hoá việc giao tiếp trên Internet thông qua các cuộc gọi thoại và video miễn phí. Vào những năm 2008 hay 2009, mình từng dùng Skype để liên lạc với mấy đứa em họ ở nước ngoài và rất thích nó vì giao diện đơn giản, nhanh, mượt. Đến năm 2011, Skype có khoảng 150 triệu người dùng hàng tháng và là một trong những dịch vụ VoIP hàng đầu. Microsoft lúc này đã ngó nghiêng đến dịch vụ này và tham vọng thực hiện vụ mua lại với mức giá 8.5 tỉ đô.
Skype từng là một nền tảng rất mạnh mẽ vào những năm 2000, với khả 70 triệu người hoạt động cùng lúc vào năm 2013
Mục tiêu ban đầu mà Microsoft đưa ra cho thương vụ này là tích hợp Skype vào hệ sinh thái của công ty, đồng thời tận dụng sự phổ biến của dịch vụ này với người dùng cá nhân và doanh nghiệp. Vài tháng sau khi mua lại, khoảng năm 2012, tại văn phòng của Skype ở Stockholm, một số nhân viên tại đây đã thể hiện sự hào hứng nhưng bên cạnh đó là lo ngại nhất định với việc bị Microsoft mua lại. Họ lo lắng sự khác biệt về văn hoá làm việc, với Microsoft như “ông già” với trang phục nghiêm ngặt, hay thói quen làm việc qua email cồng kềnh, sẽ khiến việc tích hợp vào Microsoft, cả về phần ứng dụng, lẫn phần con người, đều sẽ rất khó khăn. Và anh em biết không, Steve Ballmer trấn an, vui vẻ bắt tay từng người, hứa hẹn sẽ đầu tư vào Skype và cho rằng những vấn đề đó hoàn toàn có thể giải quyết.
Đúng là Microsoft có nâng cấp đội ngũ, nhưng 5 năm sau đó thì những lo ngại của những nhân viên đó trở thành hiện thực khi văn phòng Stockholm bị đóng cửa, Skype gặp khó khăn, và Microsoft tiến hành tái cấu trúc đội ngũ kỹ thuật
Vậy thì Microsoft sai ở đâu?
Microsoft sai từ đầu với công nghệ, chiến lược không đúng đắn
Thật ra Microsoft sai từ đầu. Lúc đầu khi mua lại Skype, Microsoft tập trung vào việc phát triển một phiên bản dành Skype cho Windows 8 với khả năng hỗ trợ cảm ứng. Điều này đòi hỏi Skype thực hiện nhiều thay đổi lớn ở phần backend nhằm chuẩn bị cho một tương lai trên nền tảng di động. Tuy nhiên, việc các nhân sự chủ chốt rời đi trong quá trình phát triển, đồng thời vấn đề công nghệ với hạ tầng P2P cũ kỹ bắt đầu bộc lộ vấn đề.
Skype bắt đầu sai lầm với Windows 8 cùng nền tảng công nghệ cũ
Khi Skype chuyển hướng sang nền tảng di động, hạ tầng P2P cũ kỹ của ứng dụng này trở thành gánh nặng khi các nền tảng di động và dựa trên đám mây như WhatsApp và Zoom xuất hiện. Ngoài ra, Microsoft từng cố gắng tích hợp Skype vào Messenger, từng được sử dụng để vận hành MSN Messenger, nhằm giúp việc nhắn tin và nhận cuộc gọi trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, quá trình này lại kéo dài nhiều năm, không hiệu quả và phát sinh rất nhiều lỗi như thông báo lặp lại trên nhiều thiết bị. Anh em nào sử dụng Skype trên iPad, iPhone chắc sẽ gặp phải tình trạng này.
Bên cạnh đó, thay vì tập trung khắc phục các vấn đề chính, Microsoft lại lo phát triển thêm những tính năng không cần thiết như emoji và cố gắng cạnh tranh với WhatsApp, FaceTime, Snapchat và Facebook Messenger. Tại thời điểm này, người dùng vẫn xài Skype để gọi điện vì không còn lựa chọn nào tốt hơn. Nhưng nếu hài lòng, thì khả năng cao là không.
Quảng cáo
Thay vì tập trung vào phát triển, sửa lỗi, Microsoft lo thay đổi giao diện, đỉnh điểm của sự chán ghét là khi thiết kế lại Skype giống Snapchat
Đỉnh điểm của việc này xảy ra vào năm 2017 khi Microsoft ra mắt một phiên bản với thiết kế mới, và nó giống Snapchat. Kết quả là người dùng ngày một chán ghét nó, buộc Microsoft lại thay đổi thiết kế một lần nữa vào năm 2018. Tuy nhiên, thời điểm này đã quá muộn để Microsoft thay đổi, các ứng dụng như WhatsApp, Messenger, FaceTime, WeChat, Line, và Telegram đã đủ mạnh để chiếm lĩnh thị trường, gạt Skype ra bên lề xã hội.
Cơ Hội Bị Bỏ Lỡ
Đại dịch COVID buộc loài người phải chuyển sang làm việc tại nhà. Tưởng rằng trong nguy có cơ khi điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu họp trực tuyến tăng cao, Skype lại không tận dụng được cơ hội này với lợi thế sẵn có. Thay vào đó, Zoom lại lên như diều gặp gió vì nó dễ sử dụng và đáng tin cậy hơn Skype. Một lần nữa, Microsoft lại thay đổi, nhưng lần này, họ không thay đổi Skype, họ đổi luôn sự tập trung của mình qua Teams vào năm 2020. Để rồi đến tháng 5 năm nay, Teams sẽ chính thức thay thế Skype.
Cạnh Tranh Nội Bộ Với Microsoft Teams
Microsoft ra mắt Teams vào năm 2016 như một công cụ cộng tác dành cho doanh nghiệp. Theo thời gian, Teams trở thành ưu tiên trong chiến lược truyền thông của Microsoft nhờ tích hợp tốt với Office 365 và khả năng hỗ trợ môi trường làm việc hiệu quả hơn.
Quảng cáo
Sau đó là sự cạnh tranh nội bộ với Teams, dù Teams cũng không ngon hơn gì mấy
Hiện tại, Teams đã lấy mất một lượng người dùng từ Skype, dẫn đến sự suy giảm của nền tảng này ở cả thị trường tiêu dùng lẫn doanh nghiệp. Teams hiện có khoảng 320 triệu người dùng hằng tháng nhưng phần lớn là doanh nghiệp. Còn với người dùng cá nhân, thì Teams vẫn còn khá cồng kềnh. Mình từng sử dụng cả Skype lẫn Teams cho công việc, một bên thì quá dở trong việc quản lý, tìm kiếm tin nhắn, hiệu năng chậm hay thông báo có vấn đề. Bên còn lại thì quá cồng kềnh, khó xài, Điểm cộng duy nhất ở Teams có lẽ là nó tích hợp tốt vào bộ Microsoft Office. Ngoài ra, sự thật là không có bất kì bạn bè người thân nào của mình còn hoạt động trên Skype hay sử dụng Teams cho việc trao đổi hằng ngày.
Điều này cho thấy rằng Teams được hưởng lợi có lẽ từ việc tích hợp vào doanh nghiệp là chính, nhưng nếu Microsoft không đổi mới, tập trung cải thiện hiệu năng thì lịch sử với Skype sẽ lặp lại với nền tảng mới này.
Điều rút ra ở đây là gì?
Microsoft mua lại Skype và hứa hẹn đầu tư, nhưng họ thất bại trong việc đổi mới khi không theo kịp các đối thủ như WhatsApp, FaceTime và Zoom vốn cung cấp trải nghiệm mượt mà hơn, ngon hơn rất nhiều lần. Ngoài ra, sai lầm chiến lược và mâu thuẫn giữa Teams và Skype là một trong những nguyên nhân dẫn đến Skype ngày hôm nay: chậm chạp, cũ kỹ.
Và nếu nhìn rộng hơn một chút, mình từng thấy nhiều công ty sáng tạo và hoạt động hiệu quả, nhưng sau khi bị các tập đoàn lớn mua lại, họ thường bị cạn kiệt nguồn lực, mất đi sự sáng tạo và phải đối mặt với khác biệt văn hóa hoặc cạnh tranh nội bộ.. Một trong những ví dụ nổi bật nhất là MySpace bị News Corporation mua lại, hay mảng di động của Nokia cũng bị chính Microsoft mua lại rồi lụi tàn, hay Flickr từng làm mưa làm gió khi là nền tảng chia sẻ ảnh hàng đầu và trở nên suy yếu sau khi bị Yahoo mua lại. Không phủ nhận rằng việc mua lại cũng có những thương vụ tốt đẹp, nhưng rõ ràng, những thất bại như Skype là một bài học rất rõ về việc thích nghi với môi trường thay đổi, công nghệ phát triển và đặc biệt là kỳ vọng của người dùng.
