Từ FullHD lên 4K thì sự thay đổi là hoàn toàn có thể nhìn thấy được bằng mắt thường, tuy nhiên ở cùng một kích thước màn hình mà từ 4K lên 8K thì có vẻ như sự khác biệt khi nhìn là khó để thấy được. Để trả lời cho câu hỏi liệu sự nâng cấp về mặt kỹ thuật từ 4K lên 8K có tạo nên sự khác biệt về cảm nhận sử dụng của người dùng hay không, các nhà nghiên cứu tại Đại học Ewha đã hợp tác cùng với Samsung Display để làm rõ vấn đề. Và kết quả thu được là hàng loạt những sự thật thú vị, cho thấy con người không chỉ nhìn thấy nội dung trong màn hình bằng ngũ quan mà còn dùng nhiều tri giác hơn để gặp gỡ và đắm chìm vào nội dung nhiều hơn, và lúc này độ phân giải 8K thật sự hỗ trợ cho sự gặp gỡ đó.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã kêu gọi 120 tình nguyện viên để tham gia thử nghiệm xem sự khác nhau giữa màn hình 4K và 8K. Tất cả đều có thị lực màu sắc 20/20, không đeo kính. Các tình nguyện viên sẽ được nhìn 2 màn hình LCD 65 inch, một cái 4K và tất nhiên cái còn lại là 8K, độ sáng màn hình được giữ ở mức 500 nit cho cả 2. 2 màn hình A và B được đặt cạnh nhau, chiếu cùng chính xác 1 nội dung 16 hình ảnh hoặc 3 video ở cùng 1 thời điểm, ngồi cách màn hình 2.74 mét trong một căn phòng tối. 1 quan sát viên ngồi bên cạnh sẽ hỏi những điểm khác nhau giữa 2 bên. Câu hỏi được đặt ra ở đây là thích màn hình nào hơn và trả lời theo bảng câu hỏi 7 cấp độ, từ không thích đết cực kỳ thích.
Thí nghiệm
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã kêu gọi 120 tình nguyện viên để tham gia thử nghiệm xem sự khác nhau giữa màn hình 4K và 8K. Tất cả đều có thị lực màu sắc 20/20, không đeo kính. Các tình nguyện viên sẽ được nhìn 2 màn hình LCD 65 inch, một cái 4K và tất nhiên cái còn lại là 8K, độ sáng màn hình được giữ ở mức 500 nit cho cả 2. 2 màn hình A và B được đặt cạnh nhau, chiếu cùng chính xác 1 nội dung 16 hình ảnh hoặc 3 video ở cùng 1 thời điểm, ngồi cách màn hình 2.74 mét trong một căn phòng tối. 1 quan sát viên ngồi bên cạnh sẽ hỏi những điểm khác nhau giữa 2 bên. Câu hỏi được đặt ra ở đây là thích màn hình nào hơn và trả lời theo bảng câu hỏi 7 cấp độ, từ không thích đết cực kỳ thích.
Kết quả
Kết quả cho thấy, màn hình 8K thật sự cải thiện cảm thụ hình ảnh của người dùng lên 35%, nhận thức hình ảnh tăng 30% và nhận thức về chiều sâu của không gian bên trong tăng 60% so với 4K. Thú vị hơn, hầu hết các tình nguyện viên thay vì chỉ nhìn thấy sự tăng cường về độ nét và độ tương phản do độ phân giải cao hơn giữa 8K và 4K thì họ lại nhận thấy rằng chủ yếu được cải thiện về mặt nhận thức cảm tính. Họ nói rằng hình ảnh nhìn thấy từ màn hình 8K mang lại cảm xúc và nhận thức chân thật hơn. Thí dụ như các vật thể băng giá cho cảm giác lạnh hơn, lửa cho cảm giác ấm hơn, đồ ăn nhìn thèm ăn hơn,…
Màn hình không chỉ là để nhìn, nó còn phải cho cảm nhận
Các nhà nghiên cứu sau đó tiếp tục dùng phân tích hồi quy để tìm hiểu về tác động của các yếu tố đánh giá về mặt giác quan (perceptual) tới nhận thức (cognitive) của người dùng. Nói một cách nôm na cho dễ hiệu, các yếu tố tri giác là về khía cạnh độ tương phản, độ chính xác khi thể hiện màu sắc và độ phân giải. Trong khi đó, các yếu tố về mặt nhận thức là những hình ảnh trong màn hình có thể mang lại cảm nhận về mặt cân nặng, nhiệt độ, cảm xúc về sự chân thật, cảm xúc về chiều rộng của không gian, chiều sâu và nhận thức về chất lượng hình ảnh.
Kết quả, họ phát hiện rằng những đánh giá về mặt giác quan có liên quan mật thiết về đánh giá về mặt nhận thức của người dùng. Từ đó quy chiếu lại, màn hình 8K vốn dĩ mang lại nhận thức về giác quan cao hơn, đồng thời cũng “ngấm ngầm” mang tới cho người xem cảm xúc “thật hơn” về mặt nhận thức nội dung trong màn hình. Chi tiết hơn, 8K có độ phân giải cao hơn, có tương phản cao hơn và màu sắc sống động hơn, từ đó giúp người xem có thể tự miêu tả lại vật thể một cách chính xác hơn cả về sự tồn tại của nó trong không gian 3 chiều. Nói cách khác, độ phân giải cao hơn không chỉ mang lại thông tin về tương phản, chi tiết,… cao hơn mà còn giúp người xem cảm nhận được vật thể trình chiếu rõ ràng hơn.
Thí dụ cho dễ hiểu, bạn đang đi lên núi và nhìn thấy một tảng đá rất to, tự khắc não bạn sẽ biết là nó rất nặng dù bạn đâu có mang nó đi cân ra con số đúng không? Đó là vì trong suốt quá trình sống, não bạn đã “học” được vô số những bài học nhận thức khác trước đó và tới khi bạn dùng mắt nhìn hòn đá (bản chất là nhìn thấy existence - sự tồn tại trong không gian 3 chiều), não sẽ tự kết luận rằng hòn đá đó nặng (essence - bản chất). Đó là nhận thức của con người về sự tồn tại của những sự vật, hiện tượng,… Đó là khi bạn nhìn một thứ ngoài đời, còn trên màn hình lại càng khó hơn khi mà xưa giờ não bạn được học là nó chỉ là hình ảnh không hiện diện ở ngay trước mặt bạn ngoài đời. Trong khi đó các hãng làm thiết bị trình chiếu lại luôn tìm cách giúp cho bạn hòa nhập hơn vào thế giới trong màn hình để le lói đâu đó vài khoảnh khắc bạn nghĩ rằng cái đó đang diễn ra trước mắt bạn, nghĩa là không chỉ coi mà còn cảm nhận. Mục đích của nghiên cứu lần này là tìm hiểu xem độ phân giải 8K có giúp ích gì cho hành trình đi tới “cảm giác” đó chưa.
Nói tóm lại, qua nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng: nhờ có các đặc điểm kỹ thuật và chất lượng của màn hình được tăng lên mà đánh giá về mặt giác quan của người xem cũng tăng lên, từ đó tăng nhận thức về mặt hình ảnh. Và tới độ phân giải 8K, nhờ có sự tăng cường về mặt độ phân giải, cung cấp hình ảnh thực hơn về mặt nhận thức thông qua việc cung cấp thêm “thông tin” cho não về các tính chất quang học, độ sáng, chi tiết bề mặt, bóng đổ, tương phản, đặc tính của vật thể. Và từ khi công nghệ trình chiếu nhen nhóm lên hàng trăm năm trước, các nhà sản xuất luôn muốn hướng tới việc tái hiện lại “môi trường” trước mặt người dùng như cách mà nó đã xảy ra khi nó diễn ra ở ngoài tự nhiên vậy.
