Bầu trời đêm tháng 07/2019 với sự xuất hiện của Sao Thuỷ, Sao Mộc, Sao Thổ, các chòm sao đặc trưng của mùa hè như Bọ Cạp, Cung Thủ, cùng với trận mưa sao băng Bảo Bình Delta, còn có một điểm nhấn không thể bỏ qua chính là sự kiện nguyệt thực một phần đáng để chờ đợi.
Video: Bầu trời đêm tháng 7/2019.
Ảnh minh hoạ: Nguyệt thực một phần ngày 16/8/2008 chụp bởi © Pedro Ré bằng máy ảnh Canon 350D và kính thiên văn khúc xạ APO Takahashi.
Đêm 16, rạng sáng 17 tháng 7 – Nguyệt thực một phần
Nguyệt thực một phần xảy ra khi chỉ có một phần của Mặt Trăng đi qua vùng vùng bóng tối của Trái Đất. Trong quá trình diễn ra loại nguyệt thực này, một phần của Mặt Trăng sẽ bị tối đen khi nó đi qua bóng của Trái Đất.
Video: Bầu trời đêm tháng 7/2019.
Ảnh minh hoạ: Nguyệt thực một phần ngày 16/8/2008 chụp bởi © Pedro Ré bằng máy ảnh Canon 350D và kính thiên văn khúc xạ APO Takahashi.
Đêm 16, rạng sáng 17 tháng 7 – Nguyệt thực một phần
Nguyệt thực một phần xảy ra khi chỉ có một phần của Mặt Trăng đi qua vùng vùng bóng tối của Trái Đất. Trong quá trình diễn ra loại nguyệt thực này, một phần của Mặt Trăng sẽ bị tối đen khi nó đi qua bóng của Trái Đất.
Nguyệt thực lần này sẽ hiện diện ở hầu hết khu vực Châu Âu, Châu Phi, vùng trung tâm Châu Á, và Ấn Độ Dương.
Việt Nam có thể quan sát được nguyệt thực lần này bắt đầu từ sau nửa đêm. Cụ thể, nguyệt thực nửa tối bắt đầu từ 01:43, nguyệt thực một phần bắt đầu lúc 03:01, nguyệt thực đạt cực đại lúc 04:30. Mặt Trăng lặn lúc 05:28, trước khi nguyệt thực một phần kết thúc.
Diễn biến của nguyệt thực một phần như sau:
Chòm sao Bảo Bình, nơi có tâm điểm mưa sao băng Bảo Bình Delta.
Đêm 29, rạng sáng 30 tháng 7: Mưa sao băng Bảo Bình δ (Delta Aquarid)
Bảo Bình δ (Delta Aquarid) là một trận mưa sao băng trung bình, với khoảng 20 sao băng một giờ tại cực đỉnh. Trận mưa sao băng này được cho là xuất phát từ tàn dư bụi để lại của sao chổi Marsden và Kracht.
Trận mưa sao băng diễn ra hằng năm từ ngày 12 tháng 7 đến ngày 23 tháng 8. Cực đỉnh năm nay diễn ra vào đêm 29, rạng sáng 30 tháng 7.
Quảng cáo
Mặt Trăng lưỡi liềm cuối tháng sẽ không gây ảnh hưởng đến việc quan sát mưa sao băng, khiến cho đây sẽ là một trong những trận mưa sao băng tuyệt vời của cả năm.
Thời gian quan sát tốt nhất là sau nửa đêm tại khu vực tối, thoáng đãng. Sao băng xuất hiện từ phía chòm sao Aquarius (Bảo Bình), nhưng cũng có thể xuất hiện bất cứ nơi nào trên bầu trời.
Các hành tinh
Sao Thuỷ (Mercury) xuất hiện thấp trên đường chân trời phía tây ngay sau khi Mặt Trời lặn, trong khu vực của chòm sao Cự Giải (Cancer). Hành tinh này sẽ xuất hiện thấp dần và sẽ biến mất khỏi bầu trời đêm vào những ngày cuối tháng 7. Quan sát qua kính thiên văn sẽ cho thấy hành tinh này cũng có các pha như Mặt Trăng.
Sao Mộc (Jupiter) lên cao vào đầu buổi tối trên bầu trời đông nam, trong khu vực của chòm sao Xà Phu (Ophiuchus). 4 vệ tinh lớn của hành tinh này có thể nhìn thấy qua một cặp ống nhòm. Một chiếc kính thiên văn tốt sẽ cho thấy các sọc mây trên bề mặt hành tinh này.
Quảng cáo
Sao Thổ (Saturn) với vành đai tuyệt đẹp sẽ mọc lên cao lúc tối muộn ở khu vực của chòm sao Cung Thủ (Sagittarius). Ngày 9/7 hành tinh này sẽ ở vị trí xung đối, tức là đối diện với Mặt Trời qua Trái Đất. Hành tinh này sẽ ở gần nhất và sáng nhất, thuận lợi cho việc quan sát và chụp ảnh.
Hai chòm sao nổi bật trên bầu trời đêm tháng 7: Cung Thủ và Bọ Cạp.
Các chòm sao và vật thể sâu (DSO)
Có 2 chòm sao nổi bật trong tháng 7, đó là Bọ Cạp (Scorpius) và Cung Thủ (Sagittarius).
Chòm sao Bọ Cạp chứa các ngôi sao sắp xếp thành hình giống với bản đồ đất liền Việt Nam. Trái tim của Bọ Cạp là ngôi sao màu đỏ tối Antares, được đặt tên theo tiếng Hy Lạp có nghĩa là "đối thủ của Sao Hoả". Cụm sao Mắt Mèo (M4) nằm ngay bên phải Antares và dễ dàng quan sát thấy qua kính thiên văn.
Chòm sao Cung Thủ nổi bật với hình dáng một sinh vật nửa người nửa ngựa đang giương cung bắn. Chòm sao này thường được nhận diện nhờ một nhóm các ngôi sao xếp hình chiếc ấm trà rất sáng. Các tinh vân Lagoon, tinh vân Chẻ Ba (Trifid nebula), tinh vân Omega, và cụm sao Cung Thủ (M22) có thể dễ dàng quan sát được trong khu vực này. Cụm sao M22 khá gần, "chỉ" cách chúng ta khoảng 10.000 năm ánh sáng.
Mùa hè đến rồi, các bác yêu thích nhiếp ảnh hoặc đi phượt có thể dễ dàng tìm thấy Dải Ngân Hà lên cao khoảng 9 giờ tối, tất nhiên là trong điều kiện không có ánh đèn thành phố thì mới nhìn thấy được.
Chúc các bác trời quang mây tạnh!