Tàu sân bay USS Theodore Roosevelt (CVN-71) đã vừa cập cảng Đà Nẵng, đánh dấu lần thứ 2 một hàng không mẫu hạm của Mỹ ghé thăm Việt Nam kể từ sau chiến tranh. Đây tiếp tục là một tàu sân bay hạt nhân lớp Nimitz, tương tự USS Carl Vinson (CVN-70).
USS Theodore Roosevelt là tàu sân bay thứ 4 thuộc lớp Nimitz và tên gọi của tàu nhằm vinh danh cho vị tổng thống thứ 26 của Hoa Kỳ. Con tàu này được đóng dưới thời của tổng thống Jimmy Carter, vào năm 1980 và hạ thủy năm 1984. Chương trình CVN-71 từng bị trì hoãn nhiều lần nhưng sau cùng tổng thống Carter đã phải thay đổi lập trường về các tàu sân bay lớp Nimitz trước nhu cầu triển khai các nhóm tác chiến tàu sân bay tại Ấn Độ Dương trong tình thế cuộc khủng hoảng con tin Iran.
Không giống với USS Carl Vinson (CVN-70) được đóng ngay trước đó và cũng thuộc lớp Nimitz thì USS Theodore Roosevelt (CVN-71) là tàu đầu tiên được chế tạo dạng module, tức là các thành phần lớn của tàu được chế tạo độc lập sau đó mới tập hợp lại và ráp lại với nhau. Kỹ thuật chế tạo này nhờ vào các siêu cần trục có khả năng nâng đến 900 tấn và kết quả là thời gian chế tạo được giảm đi 16 tháng. USS Theodore Roosevelt cũng có một số khác biệt nhỏ về cấu trúc và cải tiến lớp bảo vệ cho khoang chứa đạn dược, quân nhu so với các tàu đóng trước đó như USS Carl Vinson, USS Dwight D. Eisenhower, USS Nimitz.
USS Theodore Roosevelt là tàu sân bay thứ 4 thuộc lớp Nimitz và tên gọi của tàu nhằm vinh danh cho vị tổng thống thứ 26 của Hoa Kỳ. Con tàu này được đóng dưới thời của tổng thống Jimmy Carter, vào năm 1980 và hạ thủy năm 1984. Chương trình CVN-71 từng bị trì hoãn nhiều lần nhưng sau cùng tổng thống Carter đã phải thay đổi lập trường về các tàu sân bay lớp Nimitz trước nhu cầu triển khai các nhóm tác chiến tàu sân bay tại Ấn Độ Dương trong tình thế cuộc khủng hoảng con tin Iran.
Không giống với USS Carl Vinson (CVN-70) được đóng ngay trước đó và cũng thuộc lớp Nimitz thì USS Theodore Roosevelt (CVN-71) là tàu đầu tiên được chế tạo dạng module, tức là các thành phần lớn của tàu được chế tạo độc lập sau đó mới tập hợp lại và ráp lại với nhau. Kỹ thuật chế tạo này nhờ vào các siêu cần trục có khả năng nâng đến 900 tấn và kết quả là thời gian chế tạo được giảm đi 16 tháng. USS Theodore Roosevelt cũng có một số khác biệt nhỏ về cấu trúc và cải tiến lớp bảo vệ cho khoang chứa đạn dược, quân nhu so với các tàu đóng trước đó như USS Carl Vinson, USS Dwight D. Eisenhower, USS Nimitz.
Công ty chịu trách nhiệm đóng tàu không đâu khác là Newport News Shipbuilding - một nhánh của Hungtinton Ingalls Industries hiện là công ty đóng tàu quân sự lớn nhất của Mỹ. Hiện tại HII cũng đang tiến hành đóng mới các tàu sân bay lớp Ford kế nhiệm lớp Nimitz với đại diện là tàu USS Gerald R. Ford (CVN-78) hạ thủy năm 2013 và USS John F. Kennedy (CVN-79) hạ thủy tháng 10 năm 2019.
USS Theodore Roosevelt dài 332,8 m, rộng 77 m, giãn nước 104.600 tấn, có thể mang theo 90 máy bay các loại và hơn 5000 người bao gồm hơn 3000 thủy thủ và 2000 nhân viên, phi công thuộc phi đội đi cùng. Tàu hoạt động bằng 2 lò phản ứng hạt nhân Westinghouse A4W đi kèm với 4 turbine hơi nước truyền động cho 4 chân vịt đường kính đến gần 8 m, mối chiếc nặng 30 tấn, cho tổng công suất 194 MW. Tốc độ tối đa của tàu có thể đạt 56 km/h.
Hệ thống phòng thủ trên tàu bao gồm 3 pháo phòng không tầm gần Phalanx, 2 hệ thống tên lửa tầm ngắn RIM-116 và 2 hệ thống phòng không và đánh chặn tên lửa tầm ngắn Sea Sparrow (ảnh trên). Thực tế tàu sân bay không bao giờ đi một mình mà đi theo một hạm đội tác chiến tàu sân bay (Carrier Strike Group). USS Theodore Roosevelt đặc biệt ở chỗ đội hộ tống đi theo rất đông gồm 1 tuần dương hạm và những 5 khu trục hạm cùng tàu ngầm (các CSG thông thường sẽ gồm 1 tuần dương hạm và 2 đến 3 khu trục hạm và dưới mặt biển có thêm tàu ngầm hạt nhân).
Năm 1986, tàu chính thức được ủy nhiệm và hiện tại cảng nhà của CVN-71 là căn cứ Naval Air Station North Island, San Diego, California - thay thế cho USS Ronald Reagan từ năm 2015. Con tàu được thủy thủ đoàn đặt cho biệt danh là Big Stick - cái tên này lấy từ câu nói bất hủ của tổng thống Theodore Roosevelt: "Speak softly and carry a big stick; you will go far" (Nói chuyện nhẹ nhàng và mang theo một cây gậy to, bạn sẽ đi xa). Cây gậy to ở đây chính là học vấn, kiến thức, ý chí và quyết tâm theo đuổi mục tiêu trong cuộc sống.
Con tàu này thực hiện chuyến ra khơi đầu tiên vào ngày 30 tháng 12 năm 1988 với Phi đoàn Carrier Air Wing 8 (CVW-8). Con tàu đã thực hiện nhiệm vụ tuần tra trên biển Địa Trung Hải trước khi trở về vào ngày 30 tháng 6 năm 1989.
Trong cuộc chiến tranh Vùng Vịnh (2 tháng 8 1990 - 28 tháng 2 1991), USS Theodore Roosevelt và CVW-8 đã được triển khai trong chiến dịch Lá chắn sa mạc (Desert Shield) và tham chiến trong chiến dịch Bão táp sa mạc (Desert Storm) vào ngày 15 tháng 1 năm 1991, thực hiện hơn 4200 chuyến bay, nhiều hơn bất kỳ tàu sân bay nào khác và thả hơn 2,17 tấn vũ khí, quân nhu trước khi lệnh ngừng bắn được ban hành vào ngày 28 tháng 2.
Quảng cáo
Đến cuối những năm 90, USS Theodore Roosevelt còn tham gia nhiều chiến dịch lớn khác như chiến dịch Theo dõi miền nam (Southern Watch) thiết lập vùng cấm bay tại Iraq, chiến dịch từ chối bay (Deny Flight) thiết lập vùng cấm bay tại Bosnia và tiến hành không kích trên bầu trời Kosovo trong vòng 2 tháng theo chiến dịch Lực lượng đồng minh của NATO.
Chỉ hơn 1 tuần sau vụ tấn công khủng bố 11 tháng 9 2001, USS Theodore Roosevelt và phi đoàn CVW-1 đã tiến hành tấn công al-Qaeda trong chiến dịch Tự do bền vững (Enduring Freedom) tại Afghanistan từ biển Bắc Ả Rập. Trong chiến dịch này, USS Theodore Roosevelt đã hoạt động liên tục 159 ngày trên biển, phá vỡ kỷ lục bám biển tác chiến của tàu sân bay kể từ chiến tranh thế giới II.
Tháng 3 năm 2003, USS Theodore Roosevelt một lần nữa trở lại Địa Trung Hải và cùng với USS Harry S. Truman, 2 tàu đã tiến hành không kích vào lãnh thổ Iraq hỗ trợ cho chiến dịch Tự do Iraq (Iraqi Freedom) khởi đầu cuộc chiến tranh Iraq, lật đổ chính quyền tổng thống Saddam Hussein.
Nếu anh em từng xem bộ phim Top Gun thì hẳn sẽ ấn tượng những chiếc F-14 Tomcat với thiết kế cánh xòe đặc trưng. Vào năm 2005, USS Theodore Roosevelt trong chiến dịch Tự do Iraq (Iraqi Freedom) đã đi kèm với 2 phi đoàn VF-31 Tomcatters và VF-213 Black Lions - đây cũng là lần cuối những chiếc F-14 Tomcat được cất cánh từ tàu sân bay trước khi được cho nghỉ hưu vào năm 2006.
Quảng cáo
Năm 2009, USS Theodore Roosevelt bước vào chương trình đại tu phức tạp và tiếp nhiên liệu hạt nhân kéo dài 4 năm. Nhà thầu Northrop Grumman đã được trao gói thầu đến 2,4 tỉ đô để thực hiện hoạt động đại tu này tại nhà máy đóng tàu Newport News.
Chia tay F-14 Tomcat, USS Theodore Roosevelt chào đón X-47B - dự án máy bay tấn công không người lái dành riêng cho tàu sân bay của nhà thầu quân sự Northrop Grumman. Phần lớn hoạt động thử nghiệm trên biển của X-47B được thực hiện trên USS Theodore Roosevelt bao gồm cất hạ cánh, điều khiển, thăm dò môi trường kỹ thuật số.
Năm 2015, USS Theodore Roosevelt đã được cử đến Biển Đông cùng với khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường USS Lassen (DDG-82) để khẳng định quyền tự do hàng hải trong khu vực mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Hiện tại USS Theodore Roosevelt đang là flagship của nhóm tác chiến tàu sân bay CSG-9 thuộc Hạm đội 3, dưới quyền chỉ huy của Hạm đội Thái Bình Dương. Đây cũng là hạm đội lớn nhất của Hoa Kỳ với nhiều đơn vị đóng gần Hàn Quốc và Nhật.
Hôm nay 5 tháng 3, USS Theodore Roosevelt cùng tuần dương hạm mang tên lửa dẫn đường lớp Ticonderoga USS Bunker Hill (CG-52) đã đến vịnh Đà Nẵng, bắt đầu chuyến thăm Việt Nam. Chuyến thăm này là hoạt động hữu nghị kỷ niệm 25 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ. Hoạt động đón tiếp sẽ bắt đầu vào 1 giờ chiều hôm nay.
Nguồn: Tổng hợp
