Khi thay đổi ngàm ống kính thì nhà sản xuất máy ảnh phải sản xuất rất nhanh một hệ thống ống kính mới cho người dùng. Ngoài Sony có chặng đường làm máy ảnh không gương lật “One Mount” lâu nhất, Fuji sớm hơn một chút, các hãng làm ngàm L - liên minh như Olympus, Panasonic … thì hai ông lớn Canon và Nikon vào thị trường muộn hơn phải rất tích cực tạo một hệ thống ống kính với ngàm mới của họ. Riêng Nikon với ngàm Z, sau 3 năm (từ 2018) với cuộc đua thị trường MRL, rất nhiều khó khăn, riêng về ống kính chúng ta xem họ đã làm được bao nhiêu ống kính rồi?
Ngàm ống kính
- Ống kính được gắn vào các máy ảnh có khả năng hoán đổi ống kính (hay gọi là máy ảnh ống kính rời) qua cổng kết nối, gọi là ngàm ống kính.
- Chuẩn ngàm ống kính của mỗi hãng sản xuất máy ảnh là chuẩn riêng biệt được tính toán đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, độ chính xác về quang học cũng như cơ cấu hoạt động nhằm đạt hiệu quả nhất khi gắn một ống kính vào một máy ảnh. Mỗi hệ thống máy ảnh cùng loại sử dụng ngàm nối giữa ống kính và máy ảnh riêng, giới hạn khả năng tương thích với các ống kính hay máy ảnh hãng sản xuất khác, hoặc giới hạn giao tiếp điện tử của hệ thống điều khiển lấy nét và phơi sáng.
- Hầu hết các ngàm ống kính hiện có trên thị trường sử dụng dạng 3 chấu (chân) có hình dáng một cung tròn (bayonet) lệch cung với ngàm trên máy ảnh, tức là ống kính được gắn vào máy ảnh bằng cách định vị 3 chấu trên máy ảnh rồi xoay nhẹ 45-90° tuỳ dòng để cố định ống kính, khép kín và giữ chắc chắn tại vòng giao tiếp giữa ống kính và thân máy ảnh. Hãng thứ ba sản xuất ống kính thì cũng thiết kế phù hợp với chuẩn ngàm của hãng mà họ muốn cung cấp.
- Dạng ngàm 3 chấu (chân) được dùng hầu hết vì tính chất đơn giản dễ dàng tháo lắp, giao tiếp phần điện giữa ống kính và thân máy ổn định và độ chính xác cao. Trước đây có loại ngàm xoắn ống vặn ống kính vào máy ảnh như vặn con tán... phức tạp hơn.
Các ngàm Nikon
- Ngàm F: Ngàm có đường kính đuôi lớn, có 3 chấu, ra đời năm 1959, gắn được trên tất cả máy ảnh SLR Nikon (dạng máy ảnh phản chiếu ống kính đơn từ film đến số). Đầu tháng 5/2021, Nikon rò rỉ rằng sẽ tạm ngưng cung cấp một số ống ngàm F.
- Ngàm này được Nikon chia làm 2 nhóm:
- Nhóm DX: là nhóm ống kính dành cho hệ thống máy ảnh có cảm biến crop 1.5x
- Nhóm FX: là nhóm ống kính dành cho hệ thống máy ảnh có cảm biến full-frame (film35mm)
- Ngàm 1 - 1-mount: Ngàm được Nikon phát triển cho định dạng mới của họ từ năm 2011, cho dòng máy có cảm biến CX: là nhóm ống kính dành cho hệ thống máy ảnh có cảm biến crop 2.7x.
- Các ống kính tiêu biểu của ngàm máy ảnh CX này như: 1 Nikon 10-30mm f/3.5-5.6, 1 Nikon VR 30-110mm f/3.8-5.6, 1 Nikon 10mm f/2.8 và 1 Nikon VR 10-100mm f/4.5-5.6 PD-zoom...
- Nikon có ngàm chuyển đổi FT1 để máy ảnh cảm biến CX này dùng hệ thống ống kính ngàm F của họ.
Ngàm Z
Từ 1959 với hệ thống ngàm F, đến 2018 Nikon làm ngàm Z cho máy ảnh MRL và đã tăng kích thước đường kính chiếc ngàm này lên đến 55mm lớn hơn cả chiếc ngàm F có sẵn của Nikon 44mm và khoảng cách từ thấu kính sau ống kính đến bề mặt cảm biến (focal flange) chỉ là 16mm, ngắn nhất trong FF hiện nay. Với kích thước lớn như vậy, Ngàm Z tạo ra rất nhiều thuận lợi cho Nikon trong việc làm ngắn khoảng cách từ cảm biến đến thấu kính của cùng của ống kính và điều quan trọng hơn là nó cho phép thấu kính to hơn, lượng sáng qua nhiều hơn và để tương thích tốt nhất với những chiếc ống kính mới nhất với độ mở cực lớn như trên những chiếc ống Noct f/0.95. Nikon nói là hiệu quả hơn về lượng sáng ngàm F đến 17%, công thức quang học tạo độ sắc nét cao hơn, hình ảnh ít biến dạng hơn, dữ liệu truyền tới máy ảnh nhanh hơn.
Nhưng ban đầu, Nikon biết rõ tình hình không kịp một hệ thống ống kính mới gây khó khăn cho người dùng, họ đã làm ngay ngàm chuyển FTZ khi ra mắt Z7, Z6 để có thể dùng ống kính ngàm F cũ của họ thông qua chiếc ngàm chuyển FTZ từ ngàm F sang ngàm Z. Nhưng, đường dài vẫn là lộ trình làm thật nhanh hệ thống ống kính mới ngàm Z. Sau một năm 92019), Nikon cũng đã khởi tạo dòng máy không gương lật cảm biến định dạng DX (Crop) ngàm Z là chiếc Z50, họ tiếp tục bổ sung một loạt ống kính Prime và Zoom và cả ống Noct. Nhưng hệ thống ống ngàm Z cho hệ máy MRL của Nikon còn khiêm tốn so với các hãng máy ảnh MRL đầu bảng như Sony hay Fuji (tuy không làm máy ảnh cảm biến FF nhưng có dòng Medium), và cả Canon là hãng cùng thời điểm giới thiệu MRL cảm biến FF với Nikon thì cũng đã có những ống kính khẩu rất lớn (f/1.2). Nikon ngoài ống Noct thì các ống có độ mở lớn nhất hiện tại chỉ f/1.8. Nikon cho biết họ đang tập trung đa dạng dần các tiêu cự cả Prime lẫn Zoom và chất lượng thiết kế quang học cho hệ thống.
S-Line Nikkor
Năm 2018:
Năm 2019:
Năm 2019:
- Nikkor Z 85mm f/1.8 S ( Link )
- Nikkor Z 24mm f/1.8 S ( Link )
- Nikkor Z 58mm f/0.95 S Noct ( Đã trên tay : Link )
- Nikkor Z 14-30mm f/4 S ( Đã trên tay : Link )
- Nikkor Z 24-70mm f/2.8 S ( Đã trên tay : Link )
- Nikkor Z 70-200mm f/2.8 S
- Năm 2020:
- Nikkor Z 13mm f/1.8 S
- Nikkor Z 85mm f/1.2 S
- Nikkor Z 28-70mm f/2.8-3.5 S
- Nikkor Z 24-120 f/4 S
- NIKKOR 24-200mm f Z / 4-6,3 VR
- NIKKOR Z 24-50mm f / 4-6.3
- NIKKOR 24-70mm f Z / 4 S
- Nikkor Z 105mm f/1.8 S
- Nikkor Z 28mm f/1.8 S
- Nikkor Z 65mm f/1.8 S
- Nikkor Z 35mm f/1.2 S
- Nikkor Z 28-280mm f/2.8-5.6 S
- Nikkor Z 100-300mm f/4 S
New Noct
Noct là huyền thoại ống kính Noct-Nikkor từ 1977 với ống 58mm f/1.2 với rất nhiều câu chuyện ly kỳ cả về độ mở khủng lẫn giá cả ngất ngưỡng của dân sưu tầm. Nay Nikon hồi sinh cái tên “Noct” với ống Nikkor Z 58mm f/0.95 S Noct. Đó là ống kính lấy nét thủ công với độ mở lớn nhất của Nikon.Tiệu cự 50mm
Tiêu cự 50mm của Nikon ngàm F cũng từng một thời nổi tiếng AIS. Nikon khơi dậy để người dùng MRL có hai lựa chọn 50mm có chữ S — NIKKOR Z 50mm f / 1.8 S khẩu rất lớn NIKKOR Z 50mm f / 1.2 S.Nikkor DX Z
Nikon đã làm các ống kính cho dòng máy MRL định dạng cảm biến DX: NIKKOR Z DX 16-50mm f / 3.5-6.3 VR và NIKKOR Z DX 50-250mm f / 4.5-6.3 VR .
Quảng cáo
Đến nay, khi nhìn vào hệ thống ống kính ngàm Z, Nikon đã cố gắng đáp ứng khá đa dạng các loại cơ bản và phổ thông cho nhu cầu người dùng. Nhiều anh em dự đoán sẽ tiếp tục có các ống Prime có tiêu cự 28mm, 40mm mỏng nhỏ, 85mm f/1.8 và các ống super tele như 400mm, 600mm, các ống kính chụp macro 50mm, 105mm, và cả ống zoom cho dân du lịch 18-140mm cho dòng DX chẳng hạn.
Tương lại ngàm Z đến nay là khá sáng, một số bổ sung có lẽ sẽ cùng ra mắt với chiếc Nikon Z9 với nhiều tính năng mới thoả lòng anh em thích dòng Nikon. Nhìn vào hệ thống ống kính kinh điển ngàm F, anh em xài Nikon lâu năm và bây giờ tiếp tục xài dòng Z có lẽ cũng mong một hệ thống ống kính ngàm Z đồ sộ như vậy.
Một vài ký tự viết tắt về ngàm và ống kính Nikon hay gặp:
- F / F-Mount
Ống kính có gá lắp Nikon gọi là f-mount và có khả năng thông báo chỉ số khẩu độ (qua thao tác thủ công). Các ống F (1959-1977) sau này còn gọi là Non-AI khi có dòng AI ra đời. - Z (Z-Seiies / Z-mount)
Là ký hiệu ngoàm gá lắp ống kính đời mới ra đời cùng dòng máy ảnh không gương lật của Nikon (z6/z7, 8/2018). Các thân máy dòng này cũng có ký hiệu Z, như Nikon Z6, Nikon Z7, v.v… - S (S-Line)
S / Nikkor S là dòng ống kính mới của Nikon (từ 8/2018) dành riêng cho thân máy không gương lật đời mới (từ 8/2018) của Nikon, với ngoàm mới Z-mount có đường kính lớn 55mm và khoảng cách mặt bích ngắn (16mm) giúp chế tạo các ống kính khẩu mở lớn và gọn nhẹ hơn. - DX (Digital eXpanded)
Ống kính DX cấu tạo gọn nhẹ được thiết kế cho các máy ảnh có bộ cảm biến DX ( cúp nhỏ 24×16 mm) của Nikon. - ED (Extra low Dispersion)
Kính ED (extra-low dispersion) – kính có độ tán xạ cực thấp – là một yếu tố quan trọng trong công nghệ sản xuất ống kính chụp xa (telephoto) của Nikon. Kính ED được sử dụng chế tạo các loại thấu kính / ống kính cho độ sắc nét cực cao và hiệu chỉnh màu sắc trung thực thông qua việc giảm biến dạng màu sắc (sắc sai). - FL (Fluorite Lens / Fluorite Coating)
Ống kính sử dụng lớp tráng phủ flourite nhằm tăng cường khả năng truyền ánh sáng trung thực, chống lóa, giảm thiểu sắc sai và các hiện tượng quang học không mong muốn khác, đồng thời có khả năng tạo cho ống kính tránh bám bụi bẩn, nước và chất nhờn. - N (Nano)
Quảng cáo
Lớp phủ N (nano crystal coat) là một lớp phủ chống phản xạ đầu tiên được giới thiệu trong các thiết bị sản xuất bán dẫn NSR-series (Nikon step and repeat) của Nikon. Lớp phủ này triệt tiêu gần như hoàn toàn hiện tượng phản xạ ở các thấu kính bên trong ống kính đối với một dải rộng các bước sóng ánh sáng và đặc biệt đem lại hiệu quả cao trong việc triệt tiêu các hiện tượng lóa sáng và bóng ma, nhất là ở các ống cực rộng. Lớp phủ N bao gồm nhiều lớp phủ có độ tán xạ cực thấp các hạt trong suốt cực mịn có kích thước nano (1 nano = 1/1.000.000 mm), là niềm tự hào của công nghệ sản xuất ống kính Nikon.
Các ống kính có ký hiệu VR là các ống kính có gắn hệ thống chống / giảm rung (vibration reduction) của Nikon. Hệ thống này giảm hiện tượng nhòe ảnh do rung tay máy và vì vậy còn làm tăng cơ hội giảm tốc độ cửa chập chậm thêm 3 khẩu nữa (tức là 8 lần), cho phép cầm máy chụp trong các điều kiện môi trường ánh sáng tối hơn như mây mù, trong nhà dễ dàng hơn. Ống kính VR sẽ tự động phát hiện khi người chụp rung tay và tự điều chỉnh mà không cần phải chuyển máy sang một chế độ nhất định nào.
Công nghệ mô-tơ sóng từ không tiếng động (silent wave motor) trong các ống kính AF-S của Nikon sử dụng “sóng từ” truyền năng lượng sinh công xoay chỉnh thấu kính để căn nét. Điều này cho phép căn nét tự động nhanh hơn, chính xác hơn và không gây ra tiếng động, một trong những lý do khiến các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp lựa chọn các ống tele của Nikon.
Công nghệ căn nét trong (internal focusing) của Nikon cho phép căn nét mà không làm thay đổi kích thước của đối tượng được chụp ảnh. Tất cả các chuyển động quang học bên trong được giới hạn trong phạm vi chiều dài ống kính. Điều này cho phép chế tạo các ống kính gọn nhẹ hơn cũng như khả năng có thể căn nét ở cự ly gần hơn, và hơn nữa còn cho phép căn nét nhanh hơn. Hệ thống căn nét trong IF được sử dụng ở hầu hết các loại ống tele và nhiều loại ống khác của Nikon.
Ống kính G (gelded) của Nikon không có vòng điều chỉnh khẩu độ mở riêng biệt và được sử dụng trên máy tự động. Khẩu độ mở sẽ được điều chỉnh trên thân máy.
D là ký hiệu về thông số khoảng cách (distance information). Các loại ống loại D và G (D-type & G-type) của Nikon thông báo cho thân máy có chế độ AF. Khi lắp ống AF-D, cần xoay vòng khẩu trên ống về khẩu độ nhỏ nhất (như f/22 ở nhiều ống AFD).
Anh em Fan Nikon chia sẻ thêm ý của anh em nhé!
