Chơi điện tử cùng Mac Studio M1 Max: Tại sao lại không?

Mac Studio phải thừa nhận là một hệ thống máy tính rất mạnh dành cho cộng đồng những người làm nội dung sáng tạo, từ âm nhạc, đồ họa cho đến ảnh và video. Và với sức mạnh như vậy, không có lý do gì chúng ta không đem một trong những cỗ máy tính desktop với hiệu năng ấn tượng để chạy một trong những dạng phần mềm phức tạp nhất, kết hợp hoàn hảo việc “bào” sức mạnh của cả CPU lẫn GPU để khắc họa những thế giới ảo, đó chính là game?

Vì thế trong bài tiếp theo của series “Chơi điện tử cùng…”, mời anh em đến với một thiết bị, cùng một tác vụ mà gần như tất cả mọi người đều không nghĩ đến khi nhắc đến máy tính Mac nói chung và chiếc máy desktop của Apple nói riêng. Để từ đó, chúng ta đi đến kết luận rằng, Mac Studio có chơi game được không? Ưu nhược điểm ra sao?



Câu hỏi đầu tiên là tại sao lại chơi điện tử trên Mac Studio? Nó là một sản phẩm hướng đến cộng đồng content creator, những người làm sáng tạo, mắc mớ gì cài game vào chiếc máy ấy? Câu trả lời có ngay ở câu trước đó. Content creator hay những nghệ sĩ thì cũng là con người, cũng có hỉ nộ ái ố, cũng muốn giải trí sau những giờ làm việc căng thẳng. Một trong những cách giải trí tuyệt nhất chính là game, khi anh chị em có thể đóng một vai khác, chìm đắm vào một thế giới ảo khác. Và trong trường hợp đầu tư vào “tư liệu lao động” gần hết khả năng tài chính, thì sẽ rất khó để đầu tư thêm một chiếc PS5 để chơi điện tử, như phần bình luận của nhiều anh em nói chọn combo Mac Studio + console trong bài viết trước.

Vấn đề là, anh em không cần tới PS5, vì không thiếu những game có nhiều phiên bản trên PC đúng nghĩa đen, với những phiên bản chạy API DirectX, OpenCL và cả Metal, API đồ họa rất mạnh của Apple ứng dụng cho hệ sinh thái thiết bị của họ. Chính trong quá trình thử nghiệm những game có phiên bản cho macOS, chạy ở API Metal, mình mới phát hiện ra một cái tên rất nổi tiếng, đó là Feral Interactive, một studio Anh Quốc chuyên port game PC sang macOS. Ít nhất 3 trong số 7 tựa game mình thưởng thức là do họ port: Batman Arkham City, DiRT Rally và Shadow of the Tomb Raider.

Và điều đó đưa chúng ta đến với khái niệm đầu tiên khi chơi game trên Mac Studio trang bị chip kiến trúc M1:

Native M1 vs Rosetta 2

Trang Mac Gamer HQ có tổng hợp vô cùng chi tiết những game có thể chạy trên kiến trúc M1, từ những chiếc MacBook Air 13.3", cho tới MacBook Pro 14 hay 16 inch, và cả M1 Max/Ultra trên Mac Studio. Trong số đó, chỉ có chính xác 14 tựa game đang có phiên bản native viết riêng cho những cỗ máy tính trang bị những thế hệ chip kiến trúc M1. Ngoài những game mobile đã có sẵn bản cho iOS, port sang không mất quá nhiều thời gian, thì cũng có vài quả bom tấn có phiên bản native: Baldur's Gate 3, World of Warcraft hay Farming Simulator 2022.

May quá, trong thư viện game Steam của mình có một tác phẩm game có bản native cho chip M1, đấy là Disco Elysium.



Để mô tả game này cho những anh em chưa chơi bao giờ, có thể coi đó là một trong số những game nhập vai sáng tạo nhất trên thị trường hiện tại:

"Hãy thử chia bộ não ra thành 24 phần, đảm nhiệm 24 chức năng của chính cơ thể một con người, phục vụ việc tư duy, điều khiển cơ thể và tương tác với thế giới bên ngoài. 24 kỹ năng ấy được chia thành 4 dạng: Trí lực, Tâm lý, Thể chất và Vận động.

Trí lực có những kỹ năng phục vụ việc quan sát và phân tích xung quanh, cho dù đó là những manh mối trên hiện trường hay chỉ một cử động rất rất nhỏ trên khuôn mặt của đối tượng tình nghi. Tâm lý cho phép anh em xâu chuỗi những hành vi của con người theo cách logic nhất có thể, từ đó giải quyết vụ án theo cách tương tác giữa người với người. Tương tự, hai chỉ số thể chất và vận động, cùng 12 kỹ năng của hai phần đó quyết định khả năng chịu đựng, khả năng làm việc và thậm chí là cả cách đi đứng của gã thám tử nát rượu trong quá trình giải quyết vụ án mạng bí ẩn."



Việc test game trên chiếc màn hình Apple Studio Display với độ phân giải 5K (5120x2880 pixel) cũng cho phép chúng ta thử lửa con chip M1 Max trên mẫu Mac Studio cấu hình cơ bản, với 32GB RAM, 24 nhân GPU nhưng được nâng cấp nhẹ SSD lên dung lượng 1TB, trị giá 2.199 USD.



Với phiên bản được lập trình riêng, cho phép chạy native trên nền tảng chip M1, Disco Elysium của những nhà phát triển đến từ Estonia ZA/UM tạo ra một trải nghiệm gần như hoàn hảo. Game không có những tùy chọn đồ họa như mở khóa khung hình, và mặc định khóa ở ngưỡng tối đa 60 FPS, cùng với đó là những thay đổi chất lượng đồ họa tương đối đơn giản. Bù lại, ở độ phân giải 4K, con chip M1 Max giống hệt như trên mẫu MacBook Pro 16 inch mới ra mắt đủ sức mạnh để trải nghiệm chuyến phiêu lưu đầy chất vị nhân sinh và tràn ngập những ý tưởng của thuyết hiện sinh ở tốc độ 60 FPS, hiếm khi tụt xuống dưới mốc 50 FPS.

Với một game “trỏ và nhấn” như Disco Elysium, hiệu năng như vậy đủ sức tạo ra một trải nghiệm hoàn hảo cho người chơi. Cùng với đó, sức mạnh của kiến trúc M1 nói chung và M1 Max nói riêng cũng được khẳng định, với điều kiện game được tối ưu cho cả kiến trúc chip xử lý lẫn API đồ họa.

4K đôi khi luôn vượt mốc 60 FPS, nhưng…

Nếu như Asphalt 9 và Disco Elysium chạy không tì vết trên M1 Max của Mac Studio, thì những game khác chạy trên API Metal nhưng được dịch mã từ x86 sang ARM thông qua Rosetta 2 đôi lúc lại không được may mắn như vậy.

Bắt đầu với tựa game mà chính bản thân Apple rất thích sử dụng để benchmark hiệu năng đồ họa của máy Mac thế hệ mới trang bị chip kiến trúc M1, Shadow of the Tomb Raider. Game có bản chạy trên nền API Metal, nhưng là API vận hành qua phần cứng x86 với CPU Intel và GPU Radeon Pro của AMD. Thông qua Rosetta 2, những hình ảnh của vùng rừng núi hoang vu ở Nam Mỹ vẫn được khắc họa rất ấn tượng, nhưng ở độ phân giải Full HD chứ không phải 4K. Ở độ phân giải Full HD, mình có thể tự do đẩy chất lượng đồ họa lên mức cao nhất mà game có thể cung cấp, và khi benchmark, tốc độ khung hình luôn ổn định ở mức 80 đến 90 FPS, tối đa 104, thấp nhất cũng vẫn được 67 FPS.

Nhưng khi lên độ phân giải 4K, vẫn là thiết lập đồ họa highest, game trầy trật ở tốc độ khung hình không chơi nổi: 19 đến 24 FPS. Hạ hết chất lượng đồ họa xuống low, thì khó khăn lắm Shadow of the Tomb Raider mới vượt qua mốc 30 FPS, tối đa 45 FPS để cho anh em trải nghiệm.





Tương tự như vậy là art of rally, “bức thư tình” gửi tới thời kỳ hoàng kim của đua xe đường trường. Game mặc định khóa tốc độ khung hình ở 60 FPS dù đã cố tình tắt Vsync, và ở độ phân giải 2560x1440, đẩy mọi tùy chọn đồ họa lên tối đa, game không bao giờ tụt xuống dưới 60 FPS, nhưng khi kéo lên 5K, thì game chỉ chạy được ở tốc độ trung bình 34 đến 38 FPS mà thôi. Dù vậy anh em cũng có thể thay đổi tùy chọn đồ họa xuống medium để game chạy đủ 60 khung hình mỗi giây.

Vẫn là Rosetta 2, nhưng Hades, một trong những game xuất sắc nhất năm 2020 lại không có tùy chọn đồ họa, chỉ chỉnh được độ phân giải, và ở chất lượng cao nhất là 4K, game cũng chạy ổn định ở tốc độ 60 FPS. Điều này khiến mình đặt ra một giả thuyết rằng có thể 24 nhân GPU của M1 Max sẽ gặp khó khăn với những game có lượng dữ liệu texture vật thể 3D khổng lồ để khắc họa những hình dáng đầy chi tiết trong thế giới ảo.



Giả thuyết nói trên được củng cố với hai tựa game cũ, vẫn do Feral Interactive đảm nhiệm port từ Windows sang macOS, là DiRT Rally và Batman Arkham City. Đối với tác phẩm game đua xe đường trường của Codemaster, vì là một game cũ, chất lượng texture cũng thấp so với tiêu chuẩn hiện tại, M1 Max có thể kéo lên 157 FPS ở độ phân giải Full HD, 4K dao động từ 74 đến 84 FPS, và ở độ phân giải tối đa game hỗ trợ là 4096x2304 pixel, game vẫn chạy ổn ở tốc độ 60 đến 77 FPS.



Tương tự như vậy là Arkham City. Công cụ benchmark của game chỉ rõ rằng, ở chất lượng khử răng cưa MSAA 2x, tắt Vsync, game chạy với tốc độ khung hình trung bình 118 FPS, dao động từ 63 đến 169 FPS. Còn ở độ phân giải 4K, vài cảnh game ngoài thế giới mở tụt xuống 55 FPS, nhưng trung bình vẫn được 76 FPS:



Điều này chứng minh, game càng mới, yêu cầu về mặt hình ảnh càng cao, thì 24 nhân GPU của M1 Max trong option Mac Studio rẻ nhất lại càng tỏ ra hụt hơi trong việc khắc họa từng khung hình của thế giới ảo.

Ưu và nhược

Hãy nói về nhược điểm trước đi, vì dù Mac Studio chơi game ổn, nhưng so với mức độ tiện lợi, thì những vấn đề còn tồn tại cũng không hề thiếu.

Mô tả bằng lời thì khá khó cho anh em hình dung, nhưng lần đầu tiên mình phải thừa nhận, Vsync hoặc những tính năng đồng bộ hóa khung hình và tần số quét của màn hình có ích trong quá trình chơi game trên Mac Studio. Lý do là tốc độ khung hình cao là một chuyện, chúng ta đôi khi còn quên một vấn đề nữa là độ trễ giữa các khung hình khi GPU render và xuất ra màn hình cho anh em xem. Mình chơi cả DiRT Rally lẫn CS:GO, dù tốc độ khung hình luôn trên 60 FPS, nhưng game chơi không hề mượt, vì tần suất xử lý hình ảnh của GPU bị lệch so với tần số quét của màn hình. Độ trễ giữa các khung hình không đều, dẫn tới việc chơi game bị khựng giật.



Cách duy nhất để khắc phục điều đó trên Mac Studio là bật Vsync hoặc những tính năng khóa khung hình, và game trở nên mượt mà ngay lập tức. Dù vậy đấy cũng chính là lý do mình không đề cập đến trải nghiệm chơi CS:GO trên Mac Studio. Tốc độ khung hình không ổn định, cộng thêm độ trễ giữa chuột phím và máy tính khiến mình ăn no hành. Ngay cả khi chơi game ở độ phân giải 720p, setting đồ họa thấp nhất cũng không đủ mượt để ít nhất game chạy ở tốc độ 240 đến 300 FPS, yêu cầu cơ bản của rất nhiều người chơi CS:GO.

Chưa kể, bản thân game này cũng không phải một tác phẩm hoàn hảo để test hiệu năng CPU và GPU. Hiếm có ai chơi CS:GO mà đẩy max cấu hình và độ phân giải, mà thường tập trung tối ưu tốc độ khung hình. Thêm nữa, CS:GO ăn CPU hơn GPU nhiều, và 10 nhân CPU của M1 Max có lẽ là chưa đủ.



Vấn đề thứ hai của chơi game trên Mac Studio là kết nối Bluetooth giữa chiếc máy này với tay cầm DualSense bị lỗi, gây ra tình trạng có lúc game không nhận input từ tay cầm. Cách duy nhất để chơi game mượt bằng tay cầm PS5 với máy tính trang bị chip M1 là dùng cáp USB-C kết nối với máy tính.

Và vấn đề thứ ba cũng là điều quan trọng nhất, đó là hiện tại macOS thiếu trầm trọng game mới. Như đã nói, chỉ có đúng 14 game đã có phiên bản native trên chip M1, còn lại tất cả những game khác dịch mã x86 sang ARM bằng Rosetta 2 đều đã được ra mắt cách đây ít lâu.

Điều đó vô tình khiến cách nhìn của cộng đồng đối với M1 nói chung và Mac Studio nói riêng đúng hệt như những gì Apple muốn: Một cỗ máy phục vụ công việc chuyên nghiệp. Phần cứng của nó có chơi được game không? Có, mượt là đằng khác. Nhưng thư viện game mới có đủ để thuyết phục người dùng chọn Mac Studio hoặc MacBook Pro làm thiết bị giải trí hay không? Đáng tiếc là không. Trong khi cộng đồng đang bàn tán sôi nổi về những bom tấn mới ra mắt, thì anh em dùng Mac lại phải trải nghiệm những game đã cũ, thậm chí có game ra mắt gần chục năm về trước.



Điều đó dĩ nhiên không giới hạn được sức mạnh của M1 Max/Ultra trong các tác vụ giải trí tương tác. Trong mắt mình, Mac Studio là một chiếc SFF PC vừa mạnh vừa gọn gàng, với kích thước và dung tích đủ khiến những máy PC chơi game kích thước nhỏ ghen tị, nhất là ở hiệu năng chơi một số game độ phân giải 4K.

Xét riêng về sức mạnh tính toán, những phiên bản chip M1 cao cấp đã đủ sức xóa tan cái định kiến “Mac không chơi được game" từ bao năm qua, dựa trên những thử nghiệm của mình ở trên. Nhưng một phần của định kiến đó lại đến từ chính thư viện game PC có phần nghèo nàn trên macOS. Apple có muốn thay đổi điều đó hay không, mình nghĩ là không, vì bản thân những chiếc máy như Mac Studio hay Mac Pro chỉ dành cho một đối tượng người dùng rất nhỏ, doanh số quá thấp so với iPhone và AirPods. Chỉ nội việc đáp ứng được nhu cầu công việc của đối tượng vô cùng khó tính này đã đủ khiến Apple bận bịu rồi.



Tương tự như vậy là các hãng game cũng sẽ chờ cho tới khi những thế hệ chip Apple Silicon tiêu dùng mới ra mắt, vừa có hiệu năng cao hơn, vừa có doanh số cao hơn, khi ấy quá trình port game từ Windows sang macOS, từ x86 sang ARM mới xứng đáng với công sức và kinh phí đã bỏ ra.