Xu hướng chừng gần 2 năm trở lại đây trên thị trường gaming gear dành cho gamer chuyên nghiệp, bên cạnh chuột gaming không dây siêu nhẹ, là bàn phím cơ với switch từ tính, sử dụng hiệu ứng điện từ (Hall Effect) để kích hoạt. Có thể kể tới vài lợi thế của công nghệ switch này thay vì switch cơ học hay quang học.
Nếu so sánh với switch cơ học, thì trên lý thuyết, switch từ hall effect mượt mà hơn nhiều, vì không có tiếp điểm hai lá kim loại cọ sát vào nhau để kích hoạt switch, bàn phím gửi tín hiệu tới máy tính và thiết bị công nghệ. Đó là trong điều kiện lý tưởng. Thực tế sử dụng thì switch từ tính dễ lọt bụi bẩn, khiến cảm giác gõ không mượt và trơn như lúc mới mua bàn phím về.
Thứ hai là độ bền. Nếu những switch Cherry MX thế hệ cũ có tuổi thọ từ 20 đến 45 triệu lần bấm, switch đời mới của Cherry có tuổi thọ 90 đến 100 triệu lần, thì switch từ có thể đạt tuổi thọ lên tới 30 tỷ lần bấm, vẫn là trong điều kiện lý tưởng. Hiện giờ những bàn phím gaming sử dụng switch từ tính cũng chỉ dám khẳng định có độ bền trên dưới 100 triệu lần bấm mà thôi.
Thứ ba, nếu như kết cấu của switch cơ học hay quang học bị phụ thuộc vào giới hạn vật lý, chỉ có thể có một điểm kích hoạt khi chân tiếp xúc chạm nhau hoặc đường ánh sáng trong switch quang học bị cắt, thì switch từ có một lợi thế rất lớn, là điều chỉnh được độ cao và khoảng cách nhận phím bấm. Cái này là khía cạnh cơ bản khiến những bàn phím ứng dụng switch hall effect đang có được nhiều sự quan tâm của cộng đồng gamer. Một trong những sản phẩm đáng chú ý, được nhiều dân chuyên nghiệp lựa chọn nhất là Wooting 60HE+, với lời quảng cáo rằng khoảng cách kích hoạt switch có thể thay đổi tự do trong khoảng từ 0.1 đến 4.0mm.
Nếu so sánh với switch cơ học, thì trên lý thuyết, switch từ hall effect mượt mà hơn nhiều, vì không có tiếp điểm hai lá kim loại cọ sát vào nhau để kích hoạt switch, bàn phím gửi tín hiệu tới máy tính và thiết bị công nghệ. Đó là trong điều kiện lý tưởng. Thực tế sử dụng thì switch từ tính dễ lọt bụi bẩn, khiến cảm giác gõ không mượt và trơn như lúc mới mua bàn phím về.
Thứ hai là độ bền. Nếu những switch Cherry MX thế hệ cũ có tuổi thọ từ 20 đến 45 triệu lần bấm, switch đời mới của Cherry có tuổi thọ 90 đến 100 triệu lần, thì switch từ có thể đạt tuổi thọ lên tới 30 tỷ lần bấm, vẫn là trong điều kiện lý tưởng. Hiện giờ những bàn phím gaming sử dụng switch từ tính cũng chỉ dám khẳng định có độ bền trên dưới 100 triệu lần bấm mà thôi.
Thứ ba, nếu như kết cấu của switch cơ học hay quang học bị phụ thuộc vào giới hạn vật lý, chỉ có thể có một điểm kích hoạt khi chân tiếp xúc chạm nhau hoặc đường ánh sáng trong switch quang học bị cắt, thì switch từ có một lợi thế rất lớn, là điều chỉnh được độ cao và khoảng cách nhận phím bấm. Cái này là khía cạnh cơ bản khiến những bàn phím ứng dụng switch hall effect đang có được nhiều sự quan tâm của cộng đồng gamer. Một trong những sản phẩm đáng chú ý, được nhiều dân chuyên nghiệp lựa chọn nhất là Wooting 60HE+, với lời quảng cáo rằng khoảng cách kích hoạt switch có thể thay đổi tự do trong khoảng từ 0.1 đến 4.0mm.
Tại sao lại cần chỉnh khoảng cách kích hoạt phím? Có một khái niệm gọi là độ trễ tự nhiên, khoảng thời gian từ lúc mắt nhìn thấy địch trong game, rồi não ra lệnh tay bấm. Rồi khoảng thời gian từ lúc ngón tay của anh em trên những nút WASD bấm tới lúc phím được kích hoạt cũng lại là một con số góp phần vào độ trễ tự nhiên.
Đấy còn chưa bàn tới chuyện độ trễ input của thiết bị ngoại vi vào máy tính, để nhân vật trong game làm theo lệnh của con người đâu nhé.
Vậy là, hành trình phím càng thấp thì về mặt lý thuyết, phản xạ của gamer chuyên nghiệp càng đảm bảo, không thể đổ lỗi cho thiết bị được.
Mình cũng muốn dùng thử switch hall effect ứng dụng từ trường, kích hoạt nhờ biến đổi từ trường mà switch nhận diện được. Nhưng mua Wooting thì hơi khó khăn, vì sản phẩm bán theo batch, vừa phải đặt hàng trước, vừa phải đợi hàng về, đã vậy còn chẳng có bảo hành chính hãng vì làm gì có nhà phân phối ở Việt Nam?
Dạo một vòng thì thấy vài lựa chọn có nhà phân phối, ví dụ như DrunkDeer A75, hoặc sắp tới là Lamzu Atlantis Pro Keyboard cũng có switch từ, mấy hãng gọi chung là Rapid Trigger. Hai lựa chọn khác từ hai thương hiệu lớn, có thể mua và có bảo hành chính hãng ở nước mình là Razer Huntsman V3 Pro và SteelSeries Apex Pro Mini Wireless.
Mình chọn cái thứ hai, vì một lý do rất đơn giản, phím có cả hai chế độ kết nối không dây qua dongle và Bluetooth, còn Razer thì không có, chiếc nào cũng phải cắm dây.
Quảng cáo
Đằng nào thì muốn trải nghiệm Rapid Trigger, trong túi cũng phải chuẩn bị sẵn chừng 5 đến gần 6 triệu Đồng. Như ví dụ chiếc bàn phím mình dùng để trải nghiệm Rapid Trigger ở đây có giá khoảng 5.6 triệu Đồng. Chúng không hề rẻ, vì nhắm tới đối tượng người dùng cao cấp và chuyên nghiệp.
Thành ra chính bản thân thiết kế của chiếc bàn phím cũng chẳng thể so sánh được với những sản phẩm tập trung vào tính thẩm mỹ với mức giá rẻ hơn rất nhiều. Dễ nhận ra SteelSeries tập trung vào tính năng họ quảng cáo nhiều nhất là switch OmniPoint 2.0 bên trong bo mạch, và kết nối không dây, cùng độ bền với dàn keycap PBT nhám. Nói vui thì nhìn chiếc bàn phím mình mua về đúng chẳng khác mấy những chiếc phím cơ giá rẻ xuất hiện khoảng 5 đến 6 năm về trước. Thời điểm ấy phím cơ với dàn switch giá rẻ thực sự chỉ tập trung vào công năng, còn tính thẩm mỹ thì bị xếp sang một bên.
Nhưng có lẽ việc ứng dụng cả hai chế độ kết nối không dây lại là thứ đủ để mình đánh đổi, chịu mua cái bàn phím này về chơi điện tử, tranh thủ thử dùng làm việc, gõ văn bản với MacBook thông qua kết nối Bluetooth, và với PC thông qua dongle. Cũng phải nhắc trước anh em, là dongle dùng kết nối USB-C, nên sẽ phù hợp với rất nhiều thiết bị. Còn nếu không muốn hy sinh một cổng USB-C trên máy tính để bàn, phím vẫn có kèm cọng dây sạc kèm đầu chuyển đổi khá tiện, giống như hầu hết mọi thiết bị gaming gear khác đang ứng dụng.
Toàn bộ chiếc bàn phím dùng vỏ nhựa, nên cũng khá nhẹ, bỏ túi mang đi làm rồi mang về dùng với máy tính ở nhà cũng ổn. Nhưng ở chiều hướng ngược lại, cũng cần nâng niu chiếc bàn phím một chút, vì thiết kế switch “lộ thiên” dễ lọt tóc, bụi bẩn và da chết, nếu lọt vào bên trong switch thì sẽ ảnh hưởng tới trải nghiệm gõ sau này.
Quảng cáo
Một vấn đề nữa với Apex Pro Mini Wireless, là thời lượng pin. 30 tiếng với dongle ở polling rate 1000Hz, hay 40 tiếng với kết nối Bluetooth là thứ mình nghĩ SteelSeries cần cải thiện trong những phiên bản nâng cấp về sau.
Nói tóm lại, “Pro” trong cái tên của chiếc bàn phím này được sử dụng đúng với ý nghĩa một sản phẩm gaming gear dành cho những gamer chuyên nghiệp, không cần đẹp, chỉ cần bền và vận hành hoàn hảo phục vụ họ trong những trận đấu nơi chỉ một tích tắc cũng định đoạt kết cục trận đấu, và định đoạt xem ai là người giảnh giải thưởng hàng triệu USD của nhiều bộ môn, từ Valorant đến CS2.
Giờ mới đến đoạn thử nghiệm thứ mình mong đợi nhất, tính năng điều chỉnh Rapid Trigger trên bàn phím với switch OmniPoint 2.0. Để chỉnh khoảng cách kích hoạt phím, buộc phải tải phần mềm driver quản lý thiết bị về, đối với trường hợp của Apex Pro Mini Wireless là SteelSeries GG. Rồi sau khi chọn chiếc bàn phím để điều chỉnh, anh em chọn tiếp tới mục Actuation. Ở đây, anh em có thể điều chỉnh khoảng cách kích hoạt của từng nút riêng lẻ, hoặc toàn bộ mọi nút trên bàn phím.
Mình chọn giữ nguyên hành trình gốc 1.8mm mặc định với mọi phím khác. Còn cụm WASD, vì chơi nhiều game FPS, sẽ chỉnh về 1mm:
Kết quả là, Rapid Trigger không dành cho tất cả mọi người. Vì sao mình lại nói như vậy? Nếu dễ giật mình hoặc dễ bị tác động tâm lý khi chơi điện tử, rất dễ bấm nhầm nút vì cuống và vội. Nhưng nếu tâm lý vững, thì Rapid Trigger, giống hệt như những công nghệ dành riêng cho game khác, như màn hình tần số quét 360Hz, hay polling rate từ 2000 đến 8000Hz đối với chuột gaming, chúng chắc chắn sẽ giúp ích được cho phản xạ và tốc độ xử lý trong game của anh em.
Chỉ cần lướt nhẹ ngón tay vào nút D là đã có thể dạt ngang qua bên phải để chuẩn bị đón đầu địch, tương tự như vậy là nhấp nhả hai nút A và D để lách ra lách vào chướng ngại vật, vừa quan sát bản đồ, vừa không lo đối thủ bắn trúng như lúc đứng yên, rõ ràng Rapid Trigger không chỉ đơn thuần là một tính năng để các hãng gaming gear quảng cáo sản phẩm, mà nó thực sự có tác động tích cực đối với phong độ chơi game, miễn là nếu anh em kiểm soát được đôi tay và khối óc trong mỗi pha xử lý.
Mắt mờ tay chậm nhưng sau vài ngày chơi lại kể từ khi CS2 có VAC wave, lượng người chơi gian lận trong game giảm mạnh, cuối cùng mình cũng làm được một pha highlight mà hiếm khi kỹ năng cho phép:
Trải nghiệm một trong những mẫu bàn phím gaming với switch từ tính áp dụng hiệu ứng hall, mới hiểu vì sao gần đây nhiều gamer chuyên nghiệp lại chuyển qua dùng những giải pháp và sản phẩm tương tự. Đấy là chưa tính đến mức giá của sản phẩm. Nói công bằng thì những bàn phím có tính năng Rapid Trigger điều chỉnh hành trình từng switch hiện giờ không hề rẻ, chứ chẳng riêng gì Apex Pro Mini Wireless.
Còn với 95% người dùng trong số chúng ta, có lẽ cũng không tận dụng được hết lợi thế mà switch hall effect mang lại, đặc biệt nếu chỉ chơi game cho vui, giải trí sau những giờ làm việc mệt mỏi. Bản thân chiếc bàn phím này dùng phục vụ công việc cũng không tồi chút nào, vì có kết nối Bluetooth. Mình có đưa chiếc này cho Didu gõ và làm việc thử, thì ông bạn nói rằng thích cái âm thanh của switch và keycap gõ xuống backplate, vì nó không quá ồn ào. Còn mình, sau khi chụp hình sản phẩm, mình sẽ đổi bộ keycap khác dày hơn, để tiếng trầm đục hơn một chút, tại đó là gu của cá nhân.
Một giải pháp ứng dụng có thể được đưa ra. Đối với những anh em thích gõ lướt ngón tay trên mặt phím, không gõ đến mức “bottom out”, tức là keycap va vào backplate, thì điều chỉnh switch OmniPoint trên chiếc bàn phím này về mức 1.5mm cũng sẽ giúp ích rất nhiều cho tốc độ gõ.
Kết luận lại thì, như mình đã nói, 95% anh em đọc và bình luận bài viết này sẽ không cần một sản phẩm với tính năng rất riêng biệt, phục vụ đối tượng người dùng chuyên biệt như Apex Pro Mini Wireless. Mình mua về dùng rồi viết bài trải nghiệm gửi tới anh em, có lẽ để giải đáp cho chính bản thân mình hai câu hỏi. Thứ nhất là Rapid Trigger có tốt và hữu ích? Câu trả lời là có. Thứ hai là cứ chơi game thì sẽ cần chiếc bàn phím này? Câu trả lời có lẽ là không, trừ phi anh em thực sự nghiêm túc với ý định thi đấu chuyên nghiệp với nhiều bộ môn cần phản xạ cực nhanh.
Và cũng vì là một sản phẩm nhắm vào thị trường pro gamer, nên gần như mọi chi tiết và tính năng được các hãng tập trung ứng dụng để cạnh tranh, như kết cấu khung phím dạng gasket mount, rồi hỗ trợ hotswap đổi switch cơ học nhanh, hay những tính năng điều khiển nâng cao như núm chỉnh volume đều không hiện diện trên chiếc bàn phím cao cấp này. Trái lại, nó “chỉ” có đầy đủ mọi công năng phù hợp với đối tượng người dùng chơi game, từ kết nối không dây độ trễ thấp 2.4 GHz, độ bền đáng kể, và quan trọng nhất, lại phải nhắc lại, hệ thống switch phục vụ riêng cho nhu cầu phản xạ trong game.
Có lẽ đây là một trong số những sản phẩm có thể được mô tả bằng cụm từ “tốt gỗ hơn tốt nước sơn.”
