ULTRA là một máy bay trinh sát chiến thuật có thời gian hoạt động dài và không người lái được phát triển để cung cấp thông tin tình báo về đời sống có giá trị cao cho các chỉ huy chiến trường. ULTRA được phối hợp chế tạo bởi Trung tâm Đổi mới Nhanh (CRI) thuộc Phòng thí nghiệm Nghiên cứu của Không quân Mỹ (AFRL) và DZYNE Technologies, công ty công nghệ phòng thủ tự động của Mỹ.
Lấy thông tình báo đời sống là một cách ghi nhận để hiểu được thói quen của một người hoặc một cộng đồng. Dữ liệu thu thập được sẽ dùng để dự đoán các hành động trong tương lai hoặc phát hiện hành vi bất thường. Với ULTRA, nó cung cấp những hiểu biết giá trị cho người chỉ huy chiến trường bằng cách phân tích các hành vi và kiểu di chuyển lặp lại để nâng cao nhận thức về tình huống và giúp họ ra quyết định.
ULTRA giúp Không quân Mỹ (USAF) có được khả năng mua sắm và triển khai các hệ thống máy bay tiết kiệm chi phí, đồng thời hoạt động được trên phạm vi rộng lớn, để thực hiện hoạt động tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) nhắm đến các mối đe dọa bất đối xứng, khó phát hiện và phân biệt trên chiến trường hiện đại. Vài ví dụ về các mối đe dọa kiểu này gồm khủng bố, tấn công mạng, sử dụng cách tấn công hoặc vũ khí dị thường.
Bản chất nhiệm vụ của ULTRA
Lấy thông tình báo đời sống là một cách ghi nhận để hiểu được thói quen của một người hoặc một cộng đồng. Dữ liệu thu thập được sẽ dùng để dự đoán các hành động trong tương lai hoặc phát hiện hành vi bất thường. Với ULTRA, nó cung cấp những hiểu biết giá trị cho người chỉ huy chiến trường bằng cách phân tích các hành vi và kiểu di chuyển lặp lại để nâng cao nhận thức về tình huống và giúp họ ra quyết định.
ULTRA giúp Không quân Mỹ (USAF) có được khả năng mua sắm và triển khai các hệ thống máy bay tiết kiệm chi phí, đồng thời hoạt động được trên phạm vi rộng lớn, để thực hiện hoạt động tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) nhắm đến các mối đe dọa bất đối xứng, khó phát hiện và phân biệt trên chiến trường hiện đại. Vài ví dụ về các mối đe dọa kiểu này gồm khủng bố, tấn công mạng, sử dụng cách tấn công hoặc vũ khí dị thường.
Trong khi đó các nền tảng máy bay hiện tại thường đòi hỏi quy mô phi đội phải lớn, hoạt động với tỷ lệ xuất kích cao từ các căn cứ nằm gần khu vực chiến trường. Điều này sẽ tạo ra dấu vết hoạt động đáng kể tại các căn cứ điều hành tiền phương (FOB) và nhu cầu bảo trì cao hơn.
DZYNE Technologies đã phát triển một chiếc máy bay dựa trên khung máy bay hiện có để trình diễn các công nghệ có thời lượng lâu dài nhằm vượt qua những thách thức này. Vào tháng 5/2024, ULTRA được Không quân Mỹ triển khai tại Căn cứ Không quân Al Dhafra ở Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất.
Quá trình phát triển
Tháng 8/2017, như một phần trong Giai đoạn I của chương trình Nghiên cứu đổi mới (SBIR) và Chuyển giao công nghệ (STTR) của Bộ Quốc phòng Mỹ, một khoản tài trợ trị giá 150 ngàn USD được trao cho AFRL và DZYNE để xác định các thành phần và công nghệ chính cho máy bay ULTRA.
Tháng 8/2018, khoản tài trợ 1,49 triệu USD được trao để phát triển các thành phần và công nghệ chính đã xác định trong Giai đoạn I và lên ý tưởng thiết kế cho Giai đoạn II. Nguồn tiền này cũng hỗ trợ việc thử nghiệm máy bay trong một nhiệm vụ kéo dài hơn 3 ngày.
ULTRA vào năm 2023.
Thiết kế và tính năng
Hệ thống ULTRA nặng 1.360 kg, sải cánh rộng tới 25 mét và trần bay hơn 7.620 mét. Nó có tốc độ hành trình 129,64 km/giờ và tốc độ tối đa 177,8 km/giờ, với chiều dài đường băng yêu cầu là 1.524 mét. Ngoài ra, máy bay có thể hoạt động hơn 80 giờ trong khi mang tải trọng nặng hơn 181,4 kg.
Máy bay ULTRA có thể vượt qua những thách thức do khoảng cách xa đặt ra, vốn đang cản trở việc sử dụng phi cơ không người lái ở các khu vực rộng lớn như Thái Bình Dương. Theo ước tính, sau khi đã bay hơn 3.200 km thì phạm vi hoạt động và thời lượng của nó vẫn đủ để bay lượn phía trên mục tiêu trong một ngày. Nó được thiết kế để cung cấp năng lực ISR lâu dài đồng thời giảm bớt các hạn chế về vận hành ở những khu vực có ít căn cứ của Mỹ.
Quảng cáo
Các nhà sản xuất ULTRA áp dụng cách mua sắm tiết kiệm bằng cách chuyển đổi một tàu lượn thể thao thương mại (có người lái) trước đây thành máy bay không người lái quân sự, vì vậy không cần phải thiết kế lại nhiều về kiếu dáng và cũng ít tốn tiền mua vật liệu. Nhìn chung thì việc tận dụng công nghệ UAV thương mại có sẵn và các kênh sản xuất hiện hữu giúp giữ cho chi phí mua lại và bảo dưỡng ở mức thấp.
Hệ thống ULTRA có hệ thống chỉ huy và điều khiển dễ sử dụng, cho phép người vận hành thực hiện các thao tác chọn và nhấp chuột một cách dễ dàng. Còn kết nối dựa trên vệ tinh cung cấp khả năng hoạt động toàn cầu để đem lại nguồn cấp dữ liệu ISR theo thời gian thực cho người vận hành.
Các khả năng ISR của ULTRA
Hệ thống ULTRA được thiết kế như một máy bay có thể tái cấu hình, cung cấp cho các chỉ huy chiến trường một nền tảng ISR có hệ thống định vị toàn cầu (GPS), với giá cả phải chăng và thời gian hoạt động lâu dài, đảm bảo khả năng tiếp cận mọi nơi trên toàn cầu.
ULTRA có thể được trang bị nhiều loại cảm biến quang điện/hồng ngoại (EO/IR), tần số vô tuyến (RF) cũng như các cảm biến thu thập thông tin tình báo tiết kiệm chi phí khác.
Quảng cáo
Việc hoạt động ở độ cao thấp giúp máy bay được lắp đặt các cảm biến EO/IR và RF có chi phí thấp, giảm thiểu nhu cầu phải có cảm biến quang học cỡ lớn hoặc RF công suất cao để duy trì hiệu quả. Các cảm biến ISR này có thời gian hoạt động rất dài, cho phép chúng duy trì phạm vi bao phủ liên tục những khu vực có chiến sự mà lại sử dụng ít máy bay hơn.
Máy bay ULTRA giải quyết được những thách thức quan trọng trong hoạt động ISR bằng cách kết hợp giữa thời lượng, chi phí thấp với khả năng thích ứng. Vì vậy ULTRA sẽ là yếu tố có thể thay đổi cuộc chơi về năng lực trinh sát trên thế giới.
Theo [1], [2].
