Vào những năm 1990, câu chuyện về việc bắt cóc người ngoài hành tinh gây sốt khắp nước Mỹ. Những chương trình nổi tiếng Những điều bí ẩn chưa được giải đáp (Unsolved Mysteries) hay phim truyền hình The X-Files được xây dựng dựa trên niềm tin rằng người ngoài hành tinh đặc biệt quan tâm (và có lẽ là cả ác ý) tới Trái Đất. (Tất nhiên là họ cũng hợp tác với chính phủ liên bang Hoa Kỳ.)
Tuy nhiên, ngoài nền văn hóa đại chúng, rất ít trí thức coi trọng nghiêm túc khái niệm về người ngoài hành tinh. Chắc chắn đây không phải là một chủ đề học thuật lớn. Đa phần quan điểm cho rằng không có nhiều sự sống trong toàn vũ trụ và Trái Đất là hành tinh duy nhất đủ may mắn có sự sống.
Ngày nay, quan điểm hoàn toàn trái ngược lại chiếm ưu thế. Nhờ những tiến bộ trong vật lý thiên văn, giờ đây chúng ta biết rằng chỉ riêng dải ngân hà đã có hàng tỉ ngoại hành tinh khiến hầu hết cộng đồng khoa học kết luận rằng sự sống có thể tồn tại ở những nơi khác trong vũ trụ. Và khi các vụ bắt cóc người ngoài hành tinh chưa phải xu hướng chủ đạo thì UFO lại xuất hiện, nhiều đến mức cộng đồng tình báo Hoa Kỳ chỉ đưa ra một số báo cáo về vấn đề này.
Cuộc tranh luận học thuật hiện tại không phải là liệu sự sống có tồn tại hay không mà là ở dạng thức nào. Nhiều nhà khoa học cho rằng dạng thức sống phổ biến nhất là vi sinh vật - một giả định nói rằng ở Trái Đất, con người là một phát minh tương đối hiện đại trong khi vi sinh vật đã tồn tại khoảng 3,5 tỷ năm. Vì vậy, nhiều nhà thiên văn học đang nghiên cứu bầu khí quyển của các ngoại hành tinh, cho thấy dấu hiệu nhận biết của các vi sinh vật giống với vi khuẩn.
Tuy nhiên, có những suy tưởng sâu xa hơn rằng nếu cuộc sống có trí khôn ngoài hành tinh tồn tại, nó sẽ như thế nào? Stephen Hawking nói rằng việc liên lạc với người ngoài hành tinh là không khôn ngoan bởi vì họ có thể âm mưu đến Trái Đất, đập phá mọi thứ và ăn cắp tài nguyên của chúng ta. Ông cảnh báo: “Một ngày nào đó có thể chúng ta sẽ nhận được tín hiệu từ một hành tinh khác như Gliese 832c nhưng chúng ta nên cảnh giác với việc trả lời lại.”
Tuy nhiên, ngoài nền văn hóa đại chúng, rất ít trí thức coi trọng nghiêm túc khái niệm về người ngoài hành tinh. Chắc chắn đây không phải là một chủ đề học thuật lớn. Đa phần quan điểm cho rằng không có nhiều sự sống trong toàn vũ trụ và Trái Đất là hành tinh duy nhất đủ may mắn có sự sống.
Ngày nay, quan điểm hoàn toàn trái ngược lại chiếm ưu thế. Nhờ những tiến bộ trong vật lý thiên văn, giờ đây chúng ta biết rằng chỉ riêng dải ngân hà đã có hàng tỉ ngoại hành tinh khiến hầu hết cộng đồng khoa học kết luận rằng sự sống có thể tồn tại ở những nơi khác trong vũ trụ. Và khi các vụ bắt cóc người ngoài hành tinh chưa phải xu hướng chủ đạo thì UFO lại xuất hiện, nhiều đến mức cộng đồng tình báo Hoa Kỳ chỉ đưa ra một số báo cáo về vấn đề này.
Cuộc tranh luận học thuật hiện tại không phải là liệu sự sống có tồn tại hay không mà là ở dạng thức nào. Nhiều nhà khoa học cho rằng dạng thức sống phổ biến nhất là vi sinh vật - một giả định nói rằng ở Trái Đất, con người là một phát minh tương đối hiện đại trong khi vi sinh vật đã tồn tại khoảng 3,5 tỷ năm. Vì vậy, nhiều nhà thiên văn học đang nghiên cứu bầu khí quyển của các ngoại hành tinh, cho thấy dấu hiệu nhận biết của các vi sinh vật giống với vi khuẩn.
Tuy nhiên, có những suy tưởng sâu xa hơn rằng nếu cuộc sống có trí khôn ngoài hành tinh tồn tại, nó sẽ như thế nào? Stephen Hawking nói rằng việc liên lạc với người ngoài hành tinh là không khôn ngoan bởi vì họ có thể âm mưu đến Trái Đất, đập phá mọi thứ và ăn cắp tài nguyên của chúng ta. Ông cảnh báo: “Một ngày nào đó có thể chúng ta sẽ nhận được tín hiệu từ một hành tinh khác như Gliese 832c nhưng chúng ta nên cảnh giác với việc trả lời lại.”
Những cuộc tranh luận về người ngoài hành tinh thiếu quan điểm một cách nghiêm trọng. Nếu có bất kỳ cơ hội nào để con người tiếp xúc với sự sống ngoài hành tinh, ít nhất hai điều cực kỳ khó xảy ra dưới đây phải là sự thật:
1. Sự sống có thể phát triển một cách dễ dàng
Nhiều thập kỷ nghiên cứu không mang lại nhiều kết quả về việc xác định cơ chế của quá trình hình thành sự sống từ những vật chất không sống. Có một số lý thuyết khác nhau về nguồn gốc của sự sống và không có giả thuyết nào đủ tốt. Trong phòng thí nghiệm, đã có một số thành công trong việc tạo ra các phân tử sinh học như axit amin từ các chất ở thể khí; thí nghiệm Miller-Urey là thí nghiệm nổi tiếng nhất trong số này. Nhưng các nhà khoa học vẫn chưa tiến gần tới việc tái tạo sự sống trong phòng thí nghiệm. Điều này có nghĩa là sự sống không hề dễ dàng phát triển.
Nhưng kể cả khi chúng ta nhượng bộ quan điểm rằng sự sống có thể phát triển một cách dễ dàng nếu có đủ thời gian thì vẫn còn một vấn đề khác: đại đa số các ngoại hành tinh đều không thể sống được. Nghiên cứu mới cho thấy hầu hết các tinh cầu không có khả năng hỗ trợ sự sống của thực vật thông qua quá trình quang hợp. Khai thác năng lượng của một tinh cầu là bước đầu tiên cho sự phát triển của sự sống, nhưng quá trình phát triển này thậm chí không thể bắt đầu nếu không có đủ năng lượng đó.
2. Du hành giữa các vì sao là khả thi và thực tế
Điều này còn bất khả thi hơn với việc phát triển sự sống. Nếu chúng ta có thể lên tàu vũ trụ và hướng đến hành tinh quay quanh ngôi sao gần nhất, Cận Tinh (Proxima Centauri), chúng ta nên nghĩ về việc chuẩn bị đồ ăn vì sẽ mất khoảng 6.300 năm để đến đó.
Khái niệm về việc chúng ta sẽ phát triển (hoặc một số nền văn minh tiên tiến của người ngoài hành tinh đã phát triển) khả năng dễ dàng di chuyển qua thiên hà là suy đoán thuần túy. Không thể di chuyển với tốc độ ánh sáng về mặt vật lý. Tuy nhiên, ngay cả khi tốc độ ánh sáng là khả thi, khoảng cách giữa các ngôi sao gần như không thể dò được. Du hành với tốc độ ánh sáng tới Cận Tinh vẫn còn hơn bốn năm nữa; phía bên kia của thiên hà cách đây hơn 100.000 năm.
“Về mặt lý thuyết là có thể” không có nghĩa là “có thể xảy ra”
Những người đam mê khoa học viễn tưởng nói rằng các công nghệ chưa được khám phá có thể phát triển, chẳng hạn như khả năng làm cong cấu trúc của không thời gian hoặc du hành qua một lỗ sâu (wormhole). Nhưng đây cũng vẫn chỉ là suy đoán.
Quảng cáo
Thế còn lỗ đen thì sao? Chúng ta có thể đi sâu vào nó và bật ra ở một nơi khác. Giả sử lý thuyết này hoàn toàn đúng thì vấn đề nằm ở chỗ lỗ đen gần Trái Đất nhất cách chúng ta 1.500 năm ánh sáng.
Từ những điều trên, chúng ta có thể kết luận: Vấn đề không phải là sự sống ngoài hành tinh tồn tại ở đâu đó trong vũ trụ mà vấn đề là chúng ta sẽ không bao giờ tìm thấy họ và họ cũng sẽ không bao giờ tìm thấy chúng ta. Nói cách khác, chúng ta cô đơn trong vũ trụ này.
Theo Big Think; Ảnh bìa: NASA
