Phuộc nhún là một chi tiết trong hệ thống treo của xe, nhiệm vụ chính là giảm chấn hay dập tắt giao động để mang đến sự êm ái cho người ngồi, đem đến sự cân bằng và đảm bảo độ bám đường cho chiếc xe. Hệ thống giảm chấn thông thường sẽ di chuyển lên xuống cố định, có thể là một hành trình dài hoặc ngắn, nhanh hoặc chậm hoặc biến thiên tuỳ theo tốc độ mà xe di chuyển. Chỉ từ vài điều cơ bản này nó có thể quyết định đến sự êm ái hay dằn sóc cho chiếc xe, và những điều này đều có thể chủ động can thiệp khi ta thay bộ phuộc giảm chấn khác không phải tiêu chuẩn theo xe.
Không nói đến những chiếc xe chuyên biệt về một xu hướng như thể thao hay siêu sang, hầu hết những chiếc xe thông dụng trên thị trường ngày nay đều được nhà sản xuất thiết lập theo một tiêu chí riêng nào đó, hoặc theo một thị trường nhất định và có thể nó sẽ phù hợp với số đông người tiêu dùng. Chính vì điều này mà có phần nhỏ người dùng lại cảm thấy bộ phuộc không phù hợp với phong cách chạy xe hay sở thích của mình, có thể họ thấy nó quá cứng hay họ thấy nó quá mềm, giải pháp để đạt được đúng ý mong muốn đó là thay phuộc, mình đã làm điều đó trên cả hai chiếc xe của mình và rất hài lòng, chủ đề này sẽ tóm tắt và chia sẻ với anh em đôi điều.
Đây không phải là chủ đề phân tích chi tiết về cấu tạo cơ khí hay cách hoạt động vật lý chi tiết, mình chỉ tóm tắt gọn lại để các bạn có thể hiểu ít nhất tại sao chiếc xe lại xóc hay tại sao nó lắc lư. Sẽ có rất nhiều loại phuộc nhún nâng cao khác mà mình không liệt kê ở trong này, mình chỉ nói đến dòng phuộc lò xo trụ có mặt ở từ xe thấp tiền đếu cao cấp.
Không nói đến những chiếc xe chuyên biệt về một xu hướng như thể thao hay siêu sang, hầu hết những chiếc xe thông dụng trên thị trường ngày nay đều được nhà sản xuất thiết lập theo một tiêu chí riêng nào đó, hoặc theo một thị trường nhất định và có thể nó sẽ phù hợp với số đông người tiêu dùng. Chính vì điều này mà có phần nhỏ người dùng lại cảm thấy bộ phuộc không phù hợp với phong cách chạy xe hay sở thích của mình, có thể họ thấy nó quá cứng hay họ thấy nó quá mềm, giải pháp để đạt được đúng ý mong muốn đó là thay phuộc, mình đã làm điều đó trên cả hai chiếc xe của mình và rất hài lòng, chủ đề này sẽ tóm tắt và chia sẻ với anh em đôi điều.
Cách hoạt động cơ bản của phuộc nhún phổ thông trên xe
Đây không phải là chủ đề phân tích chi tiết về cấu tạo cơ khí hay cách hoạt động vật lý chi tiết, mình chỉ tóm tắt gọn lại để các bạn có thể hiểu ít nhất tại sao chiếc xe lại xóc hay tại sao nó lắc lư. Sẽ có rất nhiều loại phuộc nhún nâng cao khác mà mình không liệt kê ở trong này, mình chỉ nói đến dòng phuộc lò xo trụ có mặt ở từ xe thấp tiền đếu cao cấp.
Hầu hết xe phổ thông và một số không nhỏ xe cao cấp đều đang sử dụng phuộc nhún dạng lò xo trụ. Lò xo với nhiệm vụ đàn hồi và đưa xe về đúng với trạng thái được thiết lập (sự cân bằng độ cao), nhưng nếu chỉ có mỗi lò xo thì chiếc xe sẽ giống như chiếc thuyền ở trên biển nhấp nhô không biết điểm dừng.
Để hoàn thiệu cho cấu trúc này thì cần có ti phuộc, chi tiết có hình trụ và cấu trúc bên trong với điểm mấu chốt là phần piston chạy tịnh tiến gần tương tự với piston của động cơ đốt trong. Mỗi khi có sự giao động, piston chạy lên xuống tạo áp lực đẩy dầu (nhớt) ở bên trong đi đến buồng chứa, để quyết định vấn đề chiếc xe nhún xuống nhanh hay chậm thì kỹ sư sẽ thiết kế van đóng mở đường dầu khi về buồng chứa, và trong 1 cây phuộc có thể có nhiều buồng chứa, có thể có cả dầu lẫn khí gas để tối ưu cho mục đích riêng.
Vì sao xe bồng bềnh lắc lư?
Cấu hình cho bộ phuộc hoạt động do nhà sản xuất thiệt lập sẵn, nếu như những chiếc xe được định hướng phục phụ phần đông nhu cầu di chuyển trong thành phố, dải tốc độ chậm mà lại thiên về sự êm ái thì thường chúng được thiết lập mềm mại, hành trình phuộc dài. Vì điều cơ bản này mà có rất nhiều chiếc xe cho cảm giác "không chắc chắn", thân xe liên tục giao động hay với 1 giao động thì thân xe cần đến vài nhịp nhún lên xuống để dập tắt giao động.
Điểm yếu là vậy, nhưng với dải tốc độ chậm thì một bộ phuộc mềm thể hiện rất tốt nhiệm vụ không làm cho người ngồi bên trong sóc nảy lên nảy xuống và hầu hết những ổ gà đều được xử lý tốt.
Xe vững chắc, nhưng xóc
Thường sẽ gặp với những chiếc xe có thiên hướng thể thao, chúng cần một bộ phuộc có thể giữ vững thân xe ở tốc độ cao hoặc rất cao, thông thường hành trình lên xuống của phuộc sẽ ngắn hoặc rất ngắn. Nếu như di chuyển chiếc xe có bộ phuộc này ở trong thành phố với dải tốc độ chậm thì thật sự sẽ gây ra sự mệt mỏi, cơ thể người sẽ bị vào trạng thái luôn gồng các cơ mỗi khi qua ổ gà hay đường mấp mô.
Với những bộ phuộc thiên hướng thể thao thì chúng sẽ phù hợp để chạy tốc độ cao dù có sập ổ gà thì thân xe giao động rất nhỏ hay khi ôm cua - đánh lái đột ngột thì thân xe cũng không bị thay đổi trọng tâm quá nhiều.
Quảng cáo
Thay phuộc nhún khác để giải quyết.
Nếu như bạn thấy không hài lòng với bộ phuộc tiêu chuẩn trên xe, bạn có thể dễ dàng thay đổi nó bằng cách thay một cây phuộc nhún khác. Điều quan trọng đó là bạn lựa chọn một bộ phuộc nhún với đặc tính như thế nào thì phù hợp với điều mà bạn mong muốn.
Một ví dụ về các nhánh sản phẩm chính của thương hiệu phuộc nhún Koni, đặc tính của mỗi dòng đều được chia ra cụ thể để làm sao có được sự lựa chọn đúng ý nhất với người dùng hay đúng với mục đích mà bạn tìm kiếm. Nếu như đi vào chi tiết và kỹ lưỡng hơn, bạn sẽ còn có thể quan tâm đến những vấn đề về độ lắc ngang, mức độ giảm chấn ở tốc độ thấp, tốc độ cao... Chung quy lại, một bộ phuộc nhún bên ngoài sẽ có thể đáp ứng được vô vàn những tiêu chuẩn khắt khe nhất mà bạn có. Và một điều quan trọng mình muốn nhắc, không phải bạn bỏ rất nhiều tiền để mua 1 cây phuộc của một thương hiệu rất lớn về gắn là chạy sẽ ngon, quan trọng là phải đúng cái mà bạn cần, có thể chỉ là 700-800$ cho cả 4 cây phuộc đã rất ngon và đúng ý.
Phuộc thay thế có bền, có đắt?
Chủ quan mà nói thì phuộc nhún thay thế cả kể từ những thương hiệu có tiếng là không đắt. Với một bộ phuộc cấu trúc hay tính năng tương tự như zin, nhưng cải thiện được rất nhiều so với chính cây phuộc theo xe thì giá cũng rẻ hơn phuộc zin từ hãng khoảng 1/2 (Đối chiếu dựa trên chiếc BMW F30 và thương hiệu phuộc Bilstein hoặc Koni). Và những cây phuộc thay thế phổ thông trong khoảng tiền từ 700-1.000$ này phù hợp với rất nhiều người, ít nhất cũng là sự lựa chọn khi bộ phuộc tiêu chuẩn theo xe bị hư hỏng.
Về độ bền thì phần lớn phụ thuộc vào điều kiện di chuyển của đường đi, rất khó để đánh giá. Kinh nghiệm bản thân mình đã từng đi phuộc của thương hiệu Bilstein thì tuổi thọ của phuộc vượt qua phuộc zin. Theo công thức tự nhẩm từ bản thân, với điều kiện đường ở Việt Nam thì cây phuộc bền trong phạm vi 50 đến 70 ngàn km hoặc hơn 4 năm trở lên đã là tốt (hư không tiếc).
Quảng cáo
Thêm: Phuộc có thể biến thiên, tuỳ chỉnh
Nguyên bản theo nhà sản xuất xe sang ngày nay thì một số dòng xe sẽ được trang bị một bộ phuộc có thể điều chỉnh van tiết lưu dầu bên trong một cách chủ động. Thông thường sẽ đi theo từng chế độ lái của người dùng, một số khác thì biến thiên theo tốc độ mà chiếc xe di chuyển.
Và với phuộc không chính hãng, phuộc độ hay mua bên ngoài thì còn có những dòng cao cấp, cho phép điều chỉnh mức độ nhún xuống hoặc hồi lên của cây phuộc theo ý muốn cá nhân, có thể sẽ có ít nhất vài nấc điều chỉnh cho đến vài chục nấc điều chỉnh cứng mềm khác nhau. Mình sẽ chia sẻ kỹ hơn về loại phuộc này đến anh em ở bài sau nhé.
