Một công ty khởi nghiệp thử khai thác helium-3 trên Mặt trăng

Hai nhân viên cũ của Blue Origin, cựu chủ tịch Rob Meyerson và kiến trúc sư trưởng Gary Lai, đã thành lập một công ty để tìm cách chiết xuất helium-3 từ bề mặt Mặt trăng, sau đó mang về Trái đất và bán lại cho những ai cần đến loại vật chất này.

Công ty này, có tên là Interlune, hoạt động trong vòng bí mật kể từ khi thành lập vào năm 2022, nhưng vừa thông báo rằng họ đã huy động được 15 triệu USD, thêm vào số vốn mà họ đã nhận được trước đó.

Đây là thông báo đáng chú ý, mặc dù số tiền nhỏ nhưng những tác động tiềm tàng lại khá lớn. Gần đây, có nhiều cuộc thảo luận xung quanh chủ đề “nền kinh tế mặt trăng” trong các chuyến bay vào vũ trụ nhưng ít ai hiểu được nó có ý nghĩa thực sự là gì. Hầu hết các công ty thông báo kế hoạch kinh doanh phóng tên lửa lên Mặt trăng, hạ cánh trên Mặt trăng, hoặc thực hiện các hoạt động khác trên Mặt trăng với mục tiêu bán dịch vụ cho NASA. Nói một cách khác là không có của cải vật chất nào được tạo ra từ những chuyện này. Cơn sốt mặt trăng (lunar rush) hiện nay khá giống cơn sốt vàng ngày xưa, chỉ là không có vàng mà thôi.



Bằng việc thu hoạch helium-3, vốn hiếm và có nguồn cung hạn chế trên Trái đất, Interlune có thể giúp thay đổi điều đó bằng cách thu được giá trị từ tài nguyên trên Mặt trăng. Nhưng nhiều câu hỏi liên quan đến phương pháp vẫn cần phải được trả lời. Đầu tiên, công ty này buộc phải nghĩ ra được phương pháp chiết khí từ lớp đất mặt trên Mặt trăng, một lớp đất có tính mài mòn, có nhiều đá và bụi. Sau đó, nó phải chở được helium-3 về Trái đất. Hiện tại chưa có cách nào để làm được điều này. Cuối cùng, nó phải có thị trường đủ lớn và bền vững ở trên Trái đất để tiếp tục nhiệm vụ của mình.

Tuy nhiên, với việc NASA đầu tư chục tỷ đô la vào Chương trình Artemis để đưa con người trở lại Mặt trăng, Meyerson cảm thấy rằng bây giờ là thời điểm để tận dụng việc di chuyển từ Trái đất lên Mặt Trăng để bắt đầu một công ty khai khoáng Mặt trăng. Điều này chắc chắn là không thể trước đây. Helium-3 là tài nguyên duy nhất có giá đủ cao để ủng hộ việc lấy nó ở trên Mặt trăng và mang nó về Trái đất.

Helium-3 là một đồng vị ổn định của helium với 2 proton 1 neutron. Nó được tạo ra bởi sức nóng của Mặt trời và được mang đi khắp nơi bởi gió mặt trời. Tuy nhiên, từ quyển Trái đất làm chệch hướng dòng hạt này khỏi hành tinh chúng ta.


Loại vật liệu này không xuất hiện tự nhiên trên Trái đất, và nó chỉ tồn tại với số lượng rất hạn chế từ các vụ thử vũ khí nguyên tử, lò phản ứng hạt nhân, và quá trình phân rã phóng xạ. Một lít helium-3 có giá vài ngàn đô la. Bởi vì không có từ quyển xung quanh Mặt trăng, người ta tin rằng helium-3 với số lượng lớn đang được giữ trong các túi của bề mặt Mặt trăng.

Trong tương lai gần, helium-3 sẽ có nhu cầu lớn trong ngành điện toán lượng tử và hình ảnh y tế. Về lâu dài, helium-3 có thể được sử dụng làm nhiên liệu trong các lò phản ứng nhiệt hạch. Tuy vậy, việc sử dụng helium-3 vào các mục đích thương mại khá hạn chế vì nó không có nhiều để nghiên cứu. Nếu có nguồn cung ổn định thì nhiều ứng dụng cho loại khí này sẽ được mở rộng. Dĩ nhiên là nếu Interlune có thể khai thác được helium-3 và đưa nó được về Trái đất.

Công nghệ lõi của Interlune là chiết xuất loại khí này từ Mặt trăng. Điều này không hề dễ dàng chút nào. Helium-3 được phân bố rải rác khắp bề mặt Mặt trăng. Công ty này nhiều khả năng phải xử lý hàng trăm tấn đất đá chỉ để có được 1 gram helium-3.



Interlune đang lên kế hoạch để trình diễn quy trình này vào năm 2026. Nhiệm vụ này liên quan tới việc bay chung với NASA trong các chuyến bay vận chuyển đồ đạc lên Mặt trăng. Sau đó họ sẽ đặt một nhà máy thử nghiệm trên Mặt trăng vào năm 2028, và đưa vào hoạt động vào năm 2030 và đưa hàng về Trái đất.

Việc đưa helium-3 trở về Trái đất có thể được thực hiện với sự hỗ trợ từ SpaceX hoặc Blue Origin, khi cả hai công ty đang phát triển các hệ thống vận chuyển từ quỹ đạo Mặt trăng và Trái đất.

Theo Interlune.