Mình biết nhiều anh em đi xe máy cả năm mới làm bảo dưỡng này kia các thứ một lần, và Tết có lẽ là dịp mà anh em tận dụng nhiều nhất cho việc này, bởi tâm lý, năm mới thì cái gì cũng mới, xe cũng nên được làm lại mới mẻ. Tuy nhiên, ngoài việc đi “tút” lại bằng cách rửa sạch hoặc thay keo mới này kia ra, thì chăm sóc, quan tâm đến những thành phần có liên quan đến vận hành còn quan trọng hơn nữa. Trong bài viết này, mình xin điểm lại một số hạng mục mà anh em cần phải thay thế hoặc sửa chữa, bảo dưỡng phù hợp để chiếc xe máy của anh em không chỉ mới mẻ bên ngoài mà còn thật ngon bên trong để giúp anh em có thể đi một cách an toàn.
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2024/02/8257049_bao-duong-xe-2024-tinhte-3.jpg)
Một trong những công việc bảo dưỡng cơ bản nhất trên một chiếc xe máy chính là việc thay nhớt. Tuy vậy, anh em vẫn có thể bỏ sót việc làm này bởi nhiều lý do khác nhau. Về cơ bản, việc thay nhớt (dầu máy) đúng hạn sẽ giúp xe được bền hơn, tạo ra cảm giác vận hành ổn định. Theo lời khuyên từ chuyên gia và các trung tâm sửa chữa - bảo dưỡng xe máy, anh em phải thay nhớt lần đầu tiên cho xe khi đi được 500 km đến 1.000 km.
Sau đó, mỗi lần chạy được 2.000 km (đối với xe máy mới) hoặc 1.000 - 1.500 km (đối với xe máy cũ) thì bạn cần thực hiện thay mới. Riêng nguyên tắc thay nhớt xe tay ga có phần phức tạp hơn một chút. Đó là cứ mỗi 3 lần thay nhớt máy (khoảng 5.000 - 6.000 km) thì bạn phải thay 1 lần nhớt láp (nhớt dành cho hộp số).
Thay nhớt
Một trong những công việc bảo dưỡng cơ bản nhất trên một chiếc xe máy chính là việc thay nhớt. Tuy vậy, anh em vẫn có thể bỏ sót việc làm này bởi nhiều lý do khác nhau. Về cơ bản, việc thay nhớt (dầu máy) đúng hạn sẽ giúp xe được bền hơn, tạo ra cảm giác vận hành ổn định. Theo lời khuyên từ chuyên gia và các trung tâm sửa chữa - bảo dưỡng xe máy, anh em phải thay nhớt lần đầu tiên cho xe khi đi được 500 km đến 1.000 km.
Sau đó, mỗi lần chạy được 2.000 km (đối với xe máy mới) hoặc 1.000 - 1.500 km (đối với xe máy cũ) thì bạn cần thực hiện thay mới. Riêng nguyên tắc thay nhớt xe tay ga có phần phức tạp hơn một chút. Đó là cứ mỗi 3 lần thay nhớt máy (khoảng 5.000 - 6.000 km) thì bạn phải thay 1 lần nhớt láp (nhớt dành cho hộp số).
Thông thường mình sẽ có thói quen ghi lại odo hoặc dựa vào trip trên đồng hồ (set về 0 mỗi lần thay nhớt xong) để biết khi nào cần phải thay nhớt. Nếu anh em trước đó không có thói quen này và quên không biết lần gần nhất thay nhớt là lúc nào, thì thôi tốt nhất nhân dịp Tết này đi thay nhớt đi cho lành. Về việc anh em chưa biết thay loại nhớt nào, thì anh em có thể đọc lại các bài viết của mình về nhớt. Nếu không đòi hỏi nhiều, chỉ cần thay nhớt trong hãng là ổn nhất, vì đôi khi, nhớt ở tiệm rửa xe anh em sẽ khó xác định được nguồn gốc và chất lượng của nó.
Thay nước làm mát (nếu cần)
Cái này mỗi lần anh em đi rửa xe nếu đồng ý thay nhớt thì hay “bị kêu” thay luôn nước làm mát. Nhưng thực ra anh em cũng cần lưu ý, nước làm mát lâu lắm mới phải thay, nhưng nói vậy không có nghĩa là anh em không cần quan tâm gì về nó.
Hầu hết các dòng xe tay ga và xe côn tay thể thao hiện nay đều sử dụng hệ thống làm mát bằng dung dịch. Sau một thời gian dài hoạt động, nước làm mát sẽ bị hao hụt và suy giảm tính giải nhiệt. Hao hụt quá nhiều nước mát khiến xe nóng máy nhanh, chạy ì và nặng nhất là có thể nứt vỡ lốc máy. Khi kim đồng hồ chỉ mức nhiệt độ cao đồng nghĩa với động cơ đang gặp vấn đề về tản nhiệt, anh em cần phải kiểm tra lại hệ thống làm mát ngay.
Cụ thể, nước mát nên được kiểm tra và châm thêm thường xuyên vào bình nước phụ, tránh để nước làm mát xuống khỏi mức Lower. Đa phần các dòng xe hiện nay thiết kế dàn áo che chắn khá kỹ bình nước phụ, không tiện cho việc theo dõi. Anh em có thể tranh thủ những dịp thay nhớt hoặc rửa xe định kì để tháo dàn áo và xem thử mức nước đang ở đâu.
Tiếp đến, anh em cần thay mới nước làm mát khi đến hạn, dựa theo đèn báo trên đồng hồ xe hoặc khoảng 20.000km/lần. Hay tốt hơn cả, anh em nên thay mới để chuẩn bị cho các chuyến đi chơi xa, đi đèo dốc và chở nhiều đồ đạc vì động cơ sẽ hoạt động liên tục trong trạng thái tải nặng. Sau cùng, qua một năm anh em nên vệ sinh hệ thống làm mát gồm két nước và đường nước trong động cơ, để loại bỏ các cặn bẩn và nước làm mát cũ.
Kiểm tra độ mòn lốp, áp suất lốp
Quảng cáo
Lốp xe là thứ tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, bởi vậy vai trò của nó rất quan trọng trong việc quyết định chiếc xe có chạy ổn định hay không. Lốp quá cứng sẽ gây khó chịu cho ghi đông và toàn bộ thân người bởi lúc này nó sốc hơn bình thường, ngoài ra thì cũng trơn hơn, từ đó gây nguy hiểm. Lốp mềm thì sẽ khiến xe bị ì, nặng nề, đi không theo ý muốn. Áp suất lốp phù hợp, thường thì nhà sản xuất sẽ ghi trong sách HDSD, nhưng thỉnh thoảng cũng có một số xe dán đâu đó trên thân xe, anh em có thể xem để bơm sao cho phù hợp.
Ngoài việc bơm đúng áp suất, việc lốp hao mòn sau thời gian sử dụng là điều tất nhiên và nếu đi xe lâu rồi mà không chú ý, thì anh em nên kiểm tra lại tình trạng lốp xe của anh em. Với xe dùng lốp có ruột, không có khuyến cáo cụ thể về thời hạn hay quãng đường sử dụng dành cho ruột bánh xe. Thường thì sau khi bị lủng vài lần rồi vá thì anh em đã nên thay rồi. Nói chung năm mới, sẵn có mang xe đi bảo dưỡng thì kêu người ta thay luôn ruột cho chắc ăn.
Đối với lốp, lý thuyết mà các nhà sản xuất đề xuất thay mới là sau 15.000 km lăn bánh trên điều kiện di chuyển đường nhựa bằng phẳng ở đô thị. Nhưng nếu thường xuyên đi vào đường đất đá, đi đường trường thì thời hạn này sẽ bị rút ngắn lại. Còn trong thực tế, thời điểm thay mới lốp sẽ dựa vào tình trạng xuống cấp của lốp xe như sau: Gai lốp bị mòn, mất hoa văn trên lốp hoặc bị phồng rộp hoặc nứt. Trên thân lốp, anh em tìm quanh sẽ nhìn thấy các điểm có mũi tên. Ở đây, sẽ có cách vạch tam giác, khi nào gai lốp mòn tới vạch này nghĩa là anh em đã cần thay.
Kiểm tra hệ thống phanh xe
Phanh xe là thứ đóng vai trò cực kỳ quan trọng, nó giúp anh em có thể dừng xe lại khi không muốn hoặc không thể chạy tiếp vì phía trước có vật cản. Tất nhiên, phanh cũng như bao bộ phận khác trên xe, cũng bị mài mòn, hư hao sau quá trình sử dụng. Việc đánh giá xem hệ thống phanh trên xe có đang hoạt động hiệu quả hay không có thể thực hiện bằng cách cảm nhận hiệu quả phanh, hoặc có thể nhìn thấy các thành phần như đĩa phanh hoặc má phanh.
Quảng cáo
Việc anh em bóp hoặc đạp hết hành trình phanh nhưng lực hãm yếu, xe không dừng lại liền mà phải đi mất một đoạn mới dừng lại được chứng tỏ hệ thống phanh đã không còn hoạt động đúng và tốt, vì nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như hao mòn, hết má phanh, đĩa phanh bị hư hao hoặc nhiều nguyên nhân khác. Bởi vậy, nếu cảm nhận lực phanh yếu, anh em nên mang ngay ra hãng để kiểm tra và tiến hành thay thế má phanh, sửa chữa nếu cần thiết.
Kiểm tra hệ thống đèn, điện
Đối với anh em bảo dưỡng xe để chuẩn bị về quê ăn Tết, đi đường xa thì cũng nên chú ý điểm này. Hệ thống chiếu sáng của xe cực kỳ quan trọng, không những đèn chiếu sáng phía trước, đèn hậu mà còn cả những đèn xi-nhan nữa. Anh em nên mở thử hết 1 lượt xem tất cả có hoạt động không rồi mới an tâm lên đường. Mình thấy nhiều anh em bị hư đèn hậu, đèn xi nhan nhưng để hết năm nay đến năm khác không thay. Tuy nhiên, bên cạnh đèn chiếu sáng chính thì các đèn khác cũng cực kỳ quan trọng, để tăng tính nhận diện của anh em trên đường hoặc khi anh em muốn rẽ, từ đó tăng tối đa sự an toàn của anh em khi chạy xe.
Kiểm tra các bất thường của cổ lái
Trên thực tế, có khá nhiều nguyên nhân khiến cho phần đầu hoặc cổ xe bị rung lắc khi vận hành, và đa phần nếu hiện tượng này xảy ra, việc tiếp tục lái xe có thể sẽ dẫn đến tình huống nguy hiểm khiến chúng ta không còn kiểm soát được. Những vấn đề nói trên có thể xuất phát từ các trục trặc bên trong chén cổ, bạc đạn của bánh xe hoặc phuộc (dễ thấy nhất khi vào cua hoặc bẻ lái). Chung quy lại thì nếu một ngày đẹp trời nào đó bạn dắt xe ra đường chạy mà thấy tay lái hoặc cổ xe có gì đó bất bình thường, trước tiên là hãy đi kiểm tra lại áp suất lốp, nếu vấn đề còn đó, tốt nhất mang nó đến trung tâm bảo hành hoặc cửa tiệm sửa xe càng sớm càng tốt.
Mấy anh em ở công ty mình, thỉnh thoảng mình mượn xe đi thì tình trạng hay gặp nhất là cổ xe bị sượng và không bình thường, nhưng vẫn để đi vì quen rồi. Mình thì chạy nhiều xe, leo lên thấy cổ cứng, khó bẻ lái hoặc quá lỏng lẽo là biết liền và rất khó để có thể điều khiển xe theo ý muốn nếu không có thời gian để làm quen. Các vấn đề này thứ nhất sẽ khiến cho anh em đi xe lâu ngày bị mỏi, đặc biệt là đi đường dài, bởi anh em cần nhiều lực hơn để giữ cho cổ lái thẳng và đi đúng hướng anh em muốn. Thứ hai, nếu chẳng may vẫn đề bắt nguồn từ chén cổ mà nặng thì có thể khiến anh em bị té, rất nguy hiểm
Kiểm tra các bất thường của động cơ
Mấy cái này thì người dùng bình thường như tụi mình khó mà có thể biết được, và chỉ có thể cảm nhận. Dấu hiệu rõ ràng nhất khi động cơ có vấn đề, đó là nó kêu to hơn bình thường, đồng thời, anh em vặn ga rất nhiều nhưng xe mãi mới lên, bị ì và khó để đạt được tốc độ mong muốn. Các thành phần bên trong động cơ, nồi, dây curoa, bạc đạn, các thành phần liên quan đến truyền động cũng xuống cấp sau thời gian sử dụng, có cái cần sửa chữa, có cái cần thay thế, nếu không thì động cơ khó mà vận hành trơn tru, êm ái được. Điều này không những khiến cho anh em không cảm thấy yêu thích chiếc xe vì nó ì, mà còn bị hao xăng hơn so với bình thường.
Ngoài ra, việc kiểm tra nhông sên đĩa cũng là việc cần thiết khi kiểm tra những yếu tố liên quan đến hệ truyền động của xe. Với anh em đi xe sên trần, như kiểu Winner X hay Exciter thì nhiều anh em có thói quen chăm sên, vệ sinh sên, tăng sên này kia rất kỹ,…Còn đa phần thì không quan tâm nhiều, thì nhân dịp kết năm như vầy thì cũng nên kiểm tra lại một lần. Mình thấy nhiều anh em đi xe số bị chùng sên tới mức kêu om sòm ngoài đường, không những gây khó chịu cho chính anh em khi chạy xe mà còn gây nguy hiểm.
Thôi bài cũng dài rồi, đi kiểm tra lại xe cộ rồi đem đi sửa sớm trước khi tiệm người ta nghỉ, rồi về quê ăn Tết thôi anh em ơi!
