Bàn đạp Piano và một số kỹ thuật phổ biến khi sử dụng

Thành phần bàn đạp Piano hay còn gọi Pedal trong những cây đàn Piano có thể giúp điều chỉnh độ ngân vang, tăng hoặc giảm độ vang của giai điệu. Sử dụng bàn đạp đúng cách không chỉ giúp các nghệ sĩ chuyên nghiệp mà những người chơi không chuyên tạo giai điệu phong phú có hồn hơn.

Bàn đạp Piano và một số kỹ thuật phổ biến

Phân loại bàn đạp Piano

Sustain Pedal (Bàn đạp duy trì)

Pedal này nằm ở bên phải dưới chân đàn, khi các ngón tay nhấc ra khỏi phím đàn, người chơi đạp Pedal này âm thanh sẽ ngân lâu và kéo dài hơn cho dùng tay chúng ta không còn đặt trên bàn phím. Đây là bàn đạp Piano quan trọng của cây đàn và được nhiều người sử dụng nhất.
Nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng Artur Rubinstein còn gọi đây là “linh hồn của cây đàn”,

Sostenuto Pedal (Bàn đạp giữa)

Loại Pedal này hoạt động giống với bàn đạp duy trì, nhưng nó không được sử dụng cho tất cả các phím mà có sự chọn lọc nhất định. Người chơi muốn phím nào vang khi đánh sẽ đạp Pedal nên cho dù các bạn bấm phím khác cũng sẽ không bị ảnh hưởng gì.
Loại bàn đạp này được bổ sung gần đây nên chưa được nhiều người sử dụng, hầu hết những người chơi là nhạc sĩ mới kết hợp Pedal này trong quá trình chơi nhạc.

Soft Pedal (Bàn đạp giảm âm)

Qua tên gọi cũng có thể xác định bàn đạp Piano này khi sử dụng sẽ giảm âm thanh của phím đàn, âm thanh trở nên nhẹ nhàng hơn ở trong những cây piano điện. Bên cạnh đó nó cũng sửa đổi các âm thanh khác ngoài piano như guitar hay harmonica và kể cả các loại nhạc cụ khác, nhờ đó âm thanh trở nên chân thực hơn. Hơn nữa, nó còn có chức năng điều chế và điều tiết cảm ứng độ rung, ngân, cao độ và các hiệu ứng khác liên quan đến âm thanh được tạo ra.
Còn ở những cây đàn piano lớn, khi bạn bấm một phím đàn, ba chiếc búa sẽ đánh vào dây đàn để tạo ra âm thanh, chức năng của loại bàn đạp này chỉ cho phép 2 trong 3 búa đập vào dây đàn. Do đó cũng làm cho âm thanh nhẹ nhàng hơn các loại khác.

Cách kết hợp các loại Pedal trong quá trình chơi đàn Piano

Nếu bạn ngồi đúng cách. Bàn chân sẽ phải đặt phẳng trên sàn, nếu muốn sử dụng bàn đạ, hãy nâng mặt trước của bàn chân lên và di chuyển về phía trước, tiếp theo đó đặt bàn chân lên đầu tròn của bàn đạp thẳng hàng với ngón tay cái, cơ thể chuyển động nhẹ nhàng về phía trước.

Kết hợp các loại bàn đạp Piano
Xoay người xuống theo chuyển động nhịp nhàng, giữ gót chân trên sàn. Cố gắng giảm thiểu tiếng ồn không mong muốn do chạm vào điểm cuối phía dưới quá nhanh hoặc nhả bàn đạp không kiểm soát.
Sử dụng chân phải của bạn cho bàn đạp duy trì, chân trái cho bàn đạp Piano soft và sostenuto. Bạn nên thử nghiệm từng cái một để cảm nhận sự thay đổi của từng loại rồi sau đó hãy kết hợp các pedal lại với nhau.

Một số kỹ thuật phổ biến khi sử dụng bàn đạp

Đạp chậm: là khi nhấn bàn đạp xuống sau khi bạn chơi một nốt, thả ra và nhấn lại sau khi chơi nốt thứ hai. Đây là cách phổ biến để cho phép chuyển từ nốt này sang nốt kia mà âm thanh không bị đục.

Một số kỹ thuật phổ biến khi sử dụng bàn đạp Piano
Đạp một nửa: là khi bạn chỉ đạp một nửa có nghĩa là nhấn một phần bàn đạp duy trì để bộ giảm chấn chỉ chạm nhẹ vào dây, nếu bạn muốn âm sắc phong phú hơn mà không làm mờ âm thanh. Một số nghệ sĩ Piano sử dụng nó để tạo ra các âm thanh phong phú hơn.
Đạp sơ bộ: nhấn bàn đạp duy trì trước khi bạn bấm một phím đàn, thao tác này giúp bạn loại bỏ bộ giảm chấn ra khỏi dây trước khi búa gõ vào, tạo ra âm thanh sâu hơn phong phú hơn.
Đạp đồng thời: có nghĩa nhấn và thả bàn đạp cùng lúc khi chơi một nốt hoặc hợp âm, điều này làm nổi bật và tạo điểm nhấn một cách nhịp nhàng hơn.
Bạn có thể tập luyện từng kỹ thuật trên giúp thành thạo, sau đó kết hợp chúng lại với nhau tạo nên những giai điệu thú vị khi chơi chung trong một bản nhạc. Nhưng cũng có vài lưu ý dành cho bạn, cách sử dụng các loại Pedal này nếu không được đúng sẽ làm hỏng bài nhạc của bạn. Đạp quá nhiều, đạp không đúng vị trí nốt hay nhầm lẫn giữa các loại Pedal là những sai lầm bạn có thể mắc phải nên hãy cân nhắc và tìm hiểu kỹ, để đôi tai hướng dẫn và cải thiện khả năng sử dụng pedal của bạn.

Cách đọc ký hiệu bàn đạp trong khuôn nhạc

Trên nhạc lý, người viết chỉ rõ những vị trí để kết hợp với bàn đạp, trên nhạc viết, dấu bàn đạp hiển thị vị trí bạn đặt chân xuống và thời điểm nâng chân lên lần nữa. Mỗi bàn đạp được đánh dấu hơi khác nhau nhưng nguyên tắc thì giống nhau:

Bàn đạp duy trì (giảm âm): Xuống = “Ped.” Lên = “✱”
Bàn đạp Sostenuto: Xuống = “Sost. Ped.” Lên = “✱”
Bàn đạp Una corda (mềm): Xuống = “una corda” Lên = “tre corda”

Các sai lầm cần tránh khi sử dụng bàn đạp Piano

Những sai lầm cần tránh khi sử dụng Pedal
Khi học đàn Piano chúng ta thường quá lạm dụng các bàn đạp này, hoặc bỏ rơi nó không thể kết hợp, để giúp nâng cao kỹ năng và độ chuyên nghiệp một số sai lầm sau bạn nên tránh trong quá trình sử dụng Pedal:

Đạp quá nhiều bàn đạp

Đây là lỗi khá phổ biến mà nhiều bạn mắc phải, liên tục đè bàn đạp xuống một cách vô thức mà không biết khi nào cần đạp, đạp nhẹ, đạp mạnh hoặc kết hợp các bàn đạp với nhau. Tạo nên các âm thanh lộn xộn, khó chịu và chính bạn cũng sẽ không nhận ra giai điệu mình đánh có đúng hay không.

Nhả bàn đạp Piano muộn

Nhả Pedal không đúng nhịp có thể làm cho các âm thanh gây ra xung đột, các giai điệu chồng chéo lẫn nhau, cách duy nhất là luyện cho đôi tai bạn nhả bàn đạp một chút trước khi chuyển sang đoạn mới hoặc thay đổi hợp âm, luyện tập dần dần để âm thanh mượt mà và rõ ràng hơn.

Nhấn bàn đạp sâu quá mức

Tạo áp lực quá lớn lên bàn đạp có thể tạo ra âm thanh quá vang và đục. Hãy nhắm tới độ sâu vừa phải và được kiểm soát khi nhấn bàn đạp để duy trì độ rõ ràng và tránh lấn át âm sắc tổng thể.

Thường bỏ qua bàn đạp giảm âm

Bàn đạp mềm mang lại chất lượng âm thanh độc đáo và có thể tăng thêm chiều sâu cũng như biểu cảm cho việc chơi đàn của bạn. Đừng quên khám phá những sắc thái tinh tế và động lực có thể đạt được bằng bàn đạp mềm.
Bằng cách lưu ý đến những lỗi phổ biến này và tích cực sửa chữa chúng, bạn có thể tinh chỉnh kỹ thuật đạp của mình và đạt được âm thanh bóng bẩy và chuyên nghiệp hơn. Hãy nhớ luyện tập từ từ và tăng dần độ phức tạp khi chơi khi bạn có được sự tự tin trong việc điều khiển bàn đạp của mình.
Hãy đừng ngần ngại thử nghiệm các kỹ thuật bàn đạp Piano khác nhau, để quá khám phá ra nhiều thủ thuật, cách kết hợp trong quá trình đi giai điệu bạn sẽ ngày càng hứng thú và không ngừng nâng cao khả năng của chính mình.